Εν μέσω καύσωνος θυμηθήκαμε τη μαγγανεία, τη χρήση δηλαδή μαγικών μεθόδων, μέσων και μηχανισμών μπας και απαλλαγούμε από τη ζέστη.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Θα μετέλθουμε μαγγανείες, λοιπόν, χωρίς φίλτρα και μαγικά. Και αυτό, γιατί θα ακολουθήσουμε τις παραδοσιακές πρακτικές, μπανάκια στη θάλασσα, παραμονή στο σπίτι, δουλειά στο γραφείο, αγκαλιά με το κλιματιστικό ή δροσιζόμενοι από τον ανεμιστήρα.
Το ουσιαστικό η μαγγανεία παράγεται από το ρήμα μαγγανεύω που σημαίνει χρησιμοποιώ φίλτρα ή μάγια, δηλαδή εξαπατώ. Το μάγγανον ή μάγκανον, λέξη παλιά, συνδύαζε την τεχνική και τη μαγεία. Κι αυτό, γιατί ήταν και μηχάνημα για υπεράσπιση των τειχών, αλλά και φίλτρο μαγικό. Ταυτόχρονα, με τη λεξη μάγγανον άκουγαν οι αρχαίοι μας το δίχτυ για το κυνήγι.
Την μαγγανεία την ήξεραν καλά οι αρχαίοι μας, την ταύτιζαν με τη γοητεία. O Πλάτων στο έργο του Νόμοι στο οποίο ο φιλόσοφος αναπτύσσει τις θέσεις του για το δίκαιο και για τη σχέση του με την ηθική, τη θρησκεία, την πολιτική και την ιστορία. Εκεί διαβάζουμε: ἄλλη δὲ … ἥ μαγγανείαις πείθει (άλλη που πείθει με τα τεχνάσματα, Νόμ. 933a.2-3). Μαγγανεία χαρακτήριζαν οι πρόγονοί μας και τη νόστιμη παρασκευή των φαγητών. Αυτές ήταν μαγειρικαί μαγγανεῖαι.
Οι αρχαίοι μας είχαν τον μαγγανευτήν, την μαγγανεύτριαν, χαρακτηρισμό που απέδιδαν στις γυναίκες που με τερτίπια και κόλπα σαγήνευαν τον κόσμο. Πίστευαν και σε μαγγανοδαίμονες, μαγικούς δαίμονες που ασχολούνταν με τις μαγγανείες.
Η μαγγανεία έχει μια δόση απάτης, αφού το μαγγανεύω σημαίνει επινοώ τεχνάσματα, για να εξαπατήσω. Σε πολλές περιπτώσεις στα νέα ελληνικά φορτίζεται αρνητικά, γιατί έχει να κάνει με την εφαρμογή μαγείας και άλλων τέτοιων σκοτεινών πραγμάτων.
Συνώνυμο της μαγγανείας είναι η φαρμακεία, το τέχνασμα, η απάτη. Αντώνυμο η αλήθεια, η ειλικρίνεια.
Μέχρι τότε με επιφύλαξη να εξετάζετε τους μαγγανικούς μαγγανοποιούς.
Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
