Δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις η λέξη. Πανάρχαιος ο λεκτικός τύπος, ανάγεται στην ινδοευρωπαϊκή ρίζα *sup-no-s, που δήλωνε ταυτόχρονα τον ύπνο και το όνειρο, το ἐνύπνιον, όπως το αποκαλούσαμε στην γλώσσα μας. Μάλιστα το ἐνύπνιον δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά αυτό που συμβαίνει ἐν τῷ ὕπνῳ μας, μέσα στον ύπνο μας, κατά την διάρκειά του. Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς, (125 μ. Χ. – 180 μ. Χ.), ρήτορας και σατιρικός συγγραφέας είχε γράψει επιδεικτικό λόγο με τίλο: «Περὶ τοῦ ἐνυπνίου».
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Ο Ύπνος στην μυθολογία ήταν γιος της Νύχτας και του Ερέβους, του σκοταδιού. Ήταν μάλιστα δίδυμος αδελφός του Θανάτου. Ας μην κάνουμε συνειρμούς, γιατί θα μείνουμε άυπνοι όλη την νύχτα ή θα μας βρεί η αυγή ξύπνιους, έξω από τον ύπνο.
Έξω από τον ύπνο είναι και ο έξυπνος, που δεν κοιμάται διανοητικώς. Στην γλώσσα, όμως, των Κεφαλλήνων έξυπνος, χαρακτηρίζεται όποιος έχει μόλις σηκωθεί από το κρεβάτι. Σε άλλες τοπικές διαλέκτους, επίσης, έξυπνος είναι όχι μόνο αυτός που βρίσκεται σε πνευματική εγρήγορση, αλλά και εκείνος που έχει ξεφύγει από την αγκαλιά του Μορφέα, του άλλου θεού του Ύπνου.
Πολλοί ταλαιπωρούνται από την αϋπνία, ενώ μερικοί έχουν μόνιμη υπνηλία. Οι πρώτοι αναζητούν υπνωτικά- που λέγονται και υπνοφόρα– οι δεύτεροι ονειρεύονται διαρκώς το υπνοδωμάτιό τους. Άλλοι υπνοβατούν και χρειάζονται προσοχή. Αρκετοί είναι σε διαρκή ύπνωση, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Στην Βουλή σε ολονύχτιες συνεδριάσεις καμαρώσαμε τους πολιτικούς μας άνδρες υπνώττοντες. Το δράμα της χώρας μας δεν έδειχνε να τους αφυπνίζει. Κοιμούνταν τον ύπνο του δικαίου σαν τα μωρά. Τι να έβλεπαν άραγε στον ύπνο τους;
Πολλά μωρά, όμως, κοιμούνται στον υπνόσακο, έχοντας απολαύσει το γλυκό νανούρισμα της μαμάς: Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά, έλα πάρε και τούτο. Άλλα δυσκολεύονται στον ύπνο και χρειάζονται τον υπνωτιστή, για να τα υπνωτίσει.
Όταν αρχίζουν τα σχολεία πολλοί δάσκαλοι θα ήθελαν να υπάρχει η υπνοπαιδεία, να μαθαίνουν οι μαθητές στον ύπνο τους, χωρίς να κουράζονται. Ίσως θα ήταν πολύ αποτελεσματική μέθοδος! Θα έλεγαν το μάθημα τα παιδιά ως υπνολαλιά, σαν παραμιλητό και θα ήταν όλοι ευχαριστημένοι. Ίσως να μην χρειάζονταν και τόσοι εκπαιδευτικοί.
Στο μεταξύ, οι αλλαγές στην παιδεία κάθε φορά φαίνεται σαν να μας πιάνουν στον ύπνο. Υπερβολές θα πουν μερικοί! Αν αναλύσουμε το θέμα, ίσως χάσουμε τον ύπνο μας! Τα επιχειρήματα υπέρ και κατά πολλά και η παρουσίασή τους θα ήταν μακριά! Θα οδηγούμαστε στον αιώνιο ύπνο.
Φευ! Αφυπνιζόμαστε και ξεκινάμε την ημέρα μας.
Και για να γελάσουμε λίγο! Άκουσον, άκουσον! Υπάρχει η υπνοφοβία, αρρώστια κανονική, τρόμος για τον ύπνο. Σίγουρα δεν πάσχουν από αυτήν οι υπναράδες που μπορεί να πάρουν έναν υπνάκο οπουδήποτε.
Τέλος πάντων, ποτέ δεν καταλάβαμε πώς απολαμβάνουν την ζωή τους οι ολιγόυπνοι!
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
