Ένα άλμα στη θάλασσα μας σώζει από τον καύσωνα!
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Από το ρήμα ἅλλομαι (= πηδώ) έχουμε την σημερινή λέξη που αναφέρεται σε ένα από το αθλήματα των Ολυμπιακών αγώνων, που αυτόνομο το συναντάμε για πρώτη φορά στην Οδύσσεια. Όταν ο Οδυσσέας ναυαγεί στο νησί των Φαιάκων, στην Οδύσσεια, στην θ ραψωδία, οι Φαίακες παραλαμβάνουν τον καραβοτσακισμένο ήρωα, του προσφέρουν φιλοξενία και αναλαμβάνουν να ναυπηγήσουν πλοίο, για να τον στείλουν στην πατρίδα του. Οργανώνουν αγωνίσματα προς τιμήν του, ένα από τα οποία ήταν και τὸ ἅλμα (γεν τοῦ ἅλματος).
Στους αρχαίους Ολυμπιακούς αγώνες το άλμα ήταν μέρος του πεντάθλου και γινόταν σε τετράπλευρο σκάμμα γεμάτο με μαλακό χώμα. Στην μια πλευρά του σκάμματος υπήρχε ο βατήρ, αντίστοιχο με το δικό μας εφαλτήριο της ενόργανης γυμναστικής. Εκεί πατούσαν οι αθλητές, εκτελούσαν το άλμα και στο μέρος όπου ακουμπούσαν τα πόδια τους, τοποθετούσαν το σημείον, για να ξεχωρίζει η επίδοσή τους. Αυτήν την μετρούσαν με τον κανόνα, ένα ξύλινο κοντάρι.
Μια άλλη λέξη, ετυμολογικά συγγενής με το ἅλμα που επίσης βγαίνει από το ἅλλομαι είναι ὁ ἁλτὴρ (τοῦ ἁλτῆρος). Χωρίς αλτήρες άλμα δεν γινόταν, γιατί με τους λίθινους ή μολύβδινους αλτήρες σε διάφορα σχήματα, κάτι σαν βαράκια, οι αθλητές πραγματοποιούσαν καλύτερη επίδοση. Ακόμη χρησιμοποιούσαν τους αλτήρες, για να προπονούνται.
Ο Ιπποκράτης ἅλμα ονόμαζε τον καρδιακό παλμό.
Εμείς εκτός από τα αγωνιστικά άλματα έχουμε και τα ποσοτικά και ποιοτικά άλματα, όταν οι επιδόσεις ανεβαίνουν κατακόρυφα σε διάφορους τομείς. Χαρακτηριστικά είναι και τα αναπτυξιακά άλματα, τα οποία, όμως, είναι ζητούμενα των ημερών μας και της χώρας μας. Τα δε οικονομικά άλματα ακόμα τα περιμένουμε. Ελπίζουμε να μην είναι άλματα ελεύθερης πτώσης ή άλματα στο κενό, αλλά να δούμε επιτέλους αλματώδη πρόοδο.
Εσείς, όταν παρακολουθείτε αγώνες, βλέπετε άλματα ίππου, άλματα εις τριπλούν, άλματα επί κοντώ και άλματα εις ύψος.
Προσοχή στα επικίνδυνα άλματα από ύποπτα και σαθρά εφαλτήρια.
(Αρχαίο ελληνικό άλμα)
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
