Τύψις ήταν ο αρχικός λεκτικός μας τύπος που χρησιμοποιείται ήδη από τα ελληνιστικά χρόνια και παράγεται από το ρήμα τύπτω, που σημαίνει χτυπώ. Άρα η τύψις είναι ένα χτύπημα, ένα πλήγμα, που στην καθομιλουμένη γλώσσα μας καθιερώθηκε να δηλώνει το χτύπημα που δέχεται η συνείδησή μας, όταν πράττουμε κάτι που μας κάνει να νιώθουμε ενοχή.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Η λέξη συνηθίζεται στον πληθυντικό. Είναι οι τύψεις, που μας ελέγχουν, στην περίπτωση που πράττουμε κάτι που δεν συμβαδίζει με τον κώδικα αξιών, που έχουμε υιοθετήσει και ακολουθούμε. Οι αρχαίοι μας είχαν προσωποποιήσει τις τύψεις και τις θεωρούσαν θεότητες, τις Ερινύες. Η εμφάνισή τους ήταν ιδιαίτερα αποκρουστική και τρομακτική, τα μαλλιά τους παριστάνονταν σαν φίδια, που περιέβαλλαν το πρόσωπό τους. Γνωστή από την μυθολογία ήταν η καταδίωξη από τα τερατώδη αυτά όντα του μητροκτόνου Ορέστη. Ο Ορέστης κατέφυγε στην Αθήνα, στον Άρειο Πάγο, και τελικά αθωώθηκε. Οι Ερινύες, όμως, θύμωσαν. Όπως οι τύψεις δεν μας αφήνουν να ησυχάσουμε καθόλου, αυτές επανήλθαν οργισμένες και ταλαιπωρούσαν και την συνείδηση των Αθηναίων. Εκείνοι, για να τις εξευμενίσουν, έστησαν το ιερό των Ευμενίδων, δίπλα στον Άρειο Πάγο.
Κι επειδή εδώ λεξιλογούμε, αλλά νιώθουμε και τύψεις όταν σας στενοχωρούμε, σας ευχόμαστε να έχετε πάντα ολοκάθαρη συναίσθηση των πράξεών σας, χωρίς να σας στενοχωρούν κάποιες μικροπαραλείψεις, που στο κάτω – κάτω ανθρώπινες είναι.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
