Ακούμε κατά καιρούς δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, που είναι πολύ προκλητικές και νιώθουμε ότι αυτές δυναμιτίζουν την ειρηνική συνύπαρξη των δύο χωρών. Αυτό σημαίνει ότι υπονομεύουν την καλούτσικη κατάσταση, την διασαλεύουν, την θέτουν σε κίνδυνο.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Δυναμιτίζω η σημερινή μας λέξη που προέρχεται από το δυναμίτη, την ισχυρή εκρηκτική ύλη που αποτελείται κυρίως από νιτρογλυκερίνη. Ο δυναμίτης ως λεκτικός τύπος αποτελεί ελληνική απόδοση του αγγλικού dynamite, λέξης που πλάσθηκε βάσει του αρχαιότατου και ελληνικότατου ουσιαστικού ἡ δύναμις, τῆς δυνάμεως. Το εκρηκτικό υλικό το εφηύρε ο Σουηδός Άλφρεντ Νομπέλ, με το οποίο μάλιστα δυναμίτισε (με την κυριολεκτική έννοια χρησιμοποιούμε εδώ τη λέξη μας) το οικογενειακό εργοστάσιο κατά λάθος και σκότωσε και τον έναν από τους δυο αδελφούς του.
Από το δυναμίτη του δυναμιτιστή Νομπέλ, που κληροδότησε την περιουσία του σε ένα ίδρυμα, το οποίο έκτοτε απονέμει τα βραβεία Νομπέλ και το βραβείο Νομπέλ Ειρήνης, ας δούμε τι δυναμιτίζουμε σήμερα.
Ο λαϊκισμός των πολιτικών δυναμιτίζει τις προσπάθειες για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, η αδιαλλαξία ενός προσώπου δυναμιτίζει το διάλογο, η απιστία δυναμιτίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, οι τρομοκρατικές επιθέσεις δυναμιτίζουν την τάξη και την ασφάλεια.
Πρόσφατα προστέθηκε και στο λεξιλόγιό μας το επίθετο δυναμιτιστικός, ως αυτός που δυναμιτίζει, που ανάβει φωτιές. Εκτός από ενέργειες, δυναμιτιστικά αποτελέσματα έχουν και τα λόγια. «Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει», λέει η παροιμία μας. Μια κουβέντα μπορεί να έχει εκρηκτικά αποτελέσματα, να τα διαλύσει όλα.
Συνώνυμα του δυναμιτίζω είναι τα υπονομεύω, διασαλεύω, σαμποτάρω, τορπιλίζω, υποσκάπτω, φαλκιδεύω.
Αν δεν προσέξετε αυτά που δυναμιτίζουν τις ισορροπίες ένθεν κακείθεν, σίγουρα θα ανατιναχθείτε!
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
