today-is-a-good-day
24.7 C
Athens

Ζωή

Ο Οδυσσέας έχει φθάσει στην Ιθάκη, αλλά δεν επιθυμεί να γίνει αντιληπτός από κανέναν. Πηγαίνει στο καλύβι του χοιροβοσκού Εύμαιου, που τον υποδέχεται, χωρίς να ξέρει ότι έχει μπροστά του τον αφέντη του νησιού. Τον φιλοξενεί, τηρώντας το πατροπαράδοτο έθιμο του τόπου μας, να ανοίγουμε το σπιτικό μας σε όλους. Του παρουσιάζει μάλιστα τον πλούτο του Οδυσσέα, που τον θεωρεί χαμένο, λέγοντας: Ἦ γὰρ οἱ ζωὴ γ’ ἦν ἄσπετος (Ήταν η περιουσία του αμέτρητη, Οδ. Ξ 96).

Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα

Μια πρώτη σημασία της λέξης ήταν τα αγαθά, το βιος που λέμε σήμερα, που στην πραγματικότητα είναι μια άλλη λέξη για την ζωή.

Η ζωή, από το ρήμα ζήω – ζῶ, που σημαίνει ζω, υπάρχω, αναπνέω, βρίσκομαι και άλλα πολλά.

Η ζωή δήλωνε την ύπαρξη σε αντίθεση με το θάνατο. Η χρήση της στη φράση «ὦ ζωή», ήταν αντίστοιχη με τις δικές μας των νέων ελληνικών «ζωή μου, ψυχή μου», εκφράσεις αγάπης και τρυφερότητας. Επίσης, έκλεινε μέσα της και τον τρόπο ζωής. Ζόην (δωρικός τύπος που χρησιμοποιεί ο Ηρόδοτος) ἔζωον τὴν αὐτήν, θα γράψει ο Ηρόδοτος για τους Σκύθες, νομαδικό λαό που κατοικούσε στην Κεντρική Ασία και στα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Εννούσε ότι οι άντρες Σκύθες είχαν τον ίδιο τρόπο ζωής με τις σκύθισσες γυναίκες.

Σήμερα, σε πολλές εκφράσεις που χρησιμοποιούμε υπάρχει η ζωή. Οι λειτουργίες όλων των ενόργανων οργανισμών, ο μεταβολισμός και η ανάπτυξη ονομάζονται ζωή.

Όποιος αναζητά ζωή σε έναν άλλο πλανήτη, μπορεί να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του. Ενδέχεται ακόμη να αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του, για να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του αυτό. Εάν απουσιάζει για πολύ καιρό και δεν έχει δώσει σημεία ζωής, οι δικοί του και οι υπεύθυνοι της αποστολής ανησυχούν.

Η εφημερίδα μας, όμως, δίνει ζωή, παρουσιάζει με γλαφυρό τρόπο όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν σε αυτόν τον πλανήτη και σε όσους άλλους υπάρχει ζωή. Καμιά φορά, μεταδίδουμε δυσάρεστες ειδήσεις για μερικούς που αφαίρεσαν την ζωή άλλων. Κάποιους από αυτούς οι επίπονες και επίμονες προσπάθειες των γιατρών τους επαναφέρουν στη ζωή, ώστε τελικά οι ασθενείς να τους χρωστούν την ζωή τους και μετά από λίγο καιρό να ξεχειλίζουν από ζωή.

Και μια που γίνεται λόγος για τους γιατρούς, ας πούμε ότι έχουν καταφέρει να κάνουν τους ανθρώπους να ζουν περισσότερο. Έτσι λέμε ότι ο μέσος όρος ζωής έχει αυξηθεί.

Βέβαια, οι εν ζωή ηλικιωμένοι μας βλέπουν τις συντάξεις τους να μειώνονται δραματικά. Όσοι είμαστε στην μέση ηλικία ίσως δεν θα πάρουμε ποτέ σύνταξη κι, αν πάρουμε, θα την χαρούμε στην μέλλουσα ζωή, στην οποία ελπίζουμε να αργήσουμε να πάμε.

Μέχρι τότε, ίσως αλλάξουμε νοοτροπία, αλλάξουμε ζωή, μάθουμε να αρκούμαστε σε λιγότερα, αφού προηγουμένως κάναμε μεγάλη ζωή ή ζούσαμε ζωή χαρισάμενη.

Εκτός από την αλλαγή νοοτροπίας καλό είναι να υπάρχουν και οι προϋποθέσεις να κερδίζουμε την ζωή μας ή τα προς το ζην, όπως έλεγαν οι παλιότεροι.

Έτσι δεν θα αναφωνήσουμε «μα είναι ζωή αυτή;» Αντίθετα θα έχουμε πάρει ένα μάθημα ζωής, για τις επιλογές που κάναμε.

Ζωή, όμως, υπάρχει και σε ένα πλήθος λέξεων, την Ζωή και τον Ζώη, τον ζωηρό και την ζωγραφιά, την όμορφη ζωφόρο του Παρθενώνα, τον ζωογόνο και τον ζωοδότηΖωή έχει κι ο φιλόζωος και η ζωντάνια, τα ζώδια και η ευζωία.

Τα περί ζωής μας αναζωογόνησαν.

Σας ευχόμαστε για την εβδομάδα που διανύουμε να σφύζετε από ζωή και αισιοδοξία και σας αποχαιρετούμε με στίχους του Καβάφη σχετικούς με το λήμμα:

Che fece… il gran rifiuto

Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα

που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι

να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει

έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα

πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.

Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Aν ρωτιούνταν πάλι,

όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει

εκείνο τ’ όχι — το σωστό — εις όλην την ζωή του.

*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ