today-is-a-good-day
21.4 C
Athens

Κοπετός

Ο κοπετός είναι μια από τις σπάνιες λέξεις του νεοελληνικού λεξιλογίου μας, που δηλώνει το έντονο κλάμα που μαζί με χτυπήματα στο στήθος. Κοπετός συνεπώς μια άλλη λέξη για την οδύνη που εκφράζεται με τον οδυρμό.

Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα

Συγκαταλέγεται στην γλώσσα μας ήδη από τον 5ο αιώνα π. Χ., όταν ο αρχαίος κωμωδιογράφος Εύπολις τον αναφέρει στην κωμωδία του «Κόλακες», σχολιάζοντας τους δημαγωγούς της εποχής του.

Παράγεται από το ρήμα κόπτω (=κόβω, που μεταφορικά στην μέση φωνή κόπτομαι σημαίνει διαμαρτύρομαι) και την γνωστή στην γλώσσα μας παραγωγική κατάληξη -ετός (π.χ. τοκετός, συρφετός, οχετός). Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τον κόπο (τον μόχθο, την δυσκολία), τον κτύπο (το χτύπημα) και τον κομμό, το θρηνητικό τραγούδι στην αρχαία τραγωδία και όχι μόνο.

Αναλύθηκε σε θρήνους και κοπετούς λέμε σε περιπτώσεις που θέλουμε να δηλώσουμε εμφατικά τον σπαραγμό, τον ολοφυρμό, την οιμωγή, το γοερό κλάμα, που έχει μαζί του κινήσεις της κεφαλής, των χεριών και σπαρακτικές φωνές. Αυτές οι εκδηλώσεις θλίψης προσδίδουν και μια θεατρικότητα στην σκηνή και έτσι η φράση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μεταφορικά.

Κοπετό περιείχαν τα ταφικά έθιμα της αρχαιότητας, που ήταν μέρος των ταφικών εθίμων, τιμών προς τον νεκρό. Το ρόλο αυτό αναλάμβαναν οι γυναίκες. Σε κοπετό αναλύονταν οι γυναίκες της Μάνης, που αυτοσχεδιάζοντας συνέθεταν περίφημα μοιρολόγια.

Αντώνυμα του κοπετός μπορούν να θεωρηθούν η χαρά, ευφροσύνη, αγαλλίαση, ηρεμία.

Σας τα ευχόμαστε!

Θραύσμα μελανόμορφου αγγείου που δείχνει γυναίκες να αναλύονται σε κοπετό προς τιμήν του νεκρού.

*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ