*Του Anton Troianovski
Ένας κωμικός που υποδύεται τον πρόεδρο της χώρας στην τηλεόραση, ο ηλικίας 41 ετών Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ήρθε πρώτος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία. Και αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη της δυσαρέσκειας με το πολιτικό κατεστημένο σε μια από τις μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης.
Σύμφωνα με τον Μπάλας Ζαράμπικ, έναν ειδικό από το Carnegie Endowment for International Peace, ο Ζερένσκι κυριάρχησε σε κάθε περιοχή της χώρας, περιλαμβανομένης της δυτικής Ουκρανίας.
«Αυτό σημαίνει ότι ο Ζελένσκι μπορεί να μετατρέψει τον δεύτερο γύρο σε ένα δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της διακυβέρνησης Ποροσένκο, και όχι υπέρ ή κατά του Πούτιν όπως ήθελε ο απερχόμενος πρόεδρος», τόνισε.
Ο ουκρανός κωμικός εκμεταλλεύεται τη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης για την κατάσταση της οικονομίας, τη διαφθορά και τη συνεχιζόμενη στρατιωτική αντιπαράθεση στα ανατολικά της χώρας με τις ρωσικές δυνάμεις και τους υποστηριζόμενους από το Κρεμλίνο αντάρτες. Πέντε χρόνια μετά την επανάσταση, η Ρωσία εξακολουθεί να κατέχει την Κριμαία και τα Ηνωμένα Εθνη υπολογίζουν ότι από τον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία έχουν χάσει τη ζωή τους 13.000 άνθρωποι.
«Σήμερα ξεκινά μια νέα ζωή στη χώρα, μια κανονική ζωή, χωρίς διαφθορά και δωροδοκίες», είπε ο Ζελένσκι φτάνοντας στο εκλογικό τμήμα του Κιέβου όπου ψήφισε.
Η μόνη σχέση του Ζελένσκι με την πολιτική είναι ότι υποδύεται στην τηλεόραση έναν δάσκαλο που κερδίζει απροσδόκητα την προεδρία της χώρας και τα βάζει με την ολιγαρχία. Για τους οπαδούς του, το μήνυμα αυτής της τηλεοπτικής σειράς είναι ότι η εντιμότητα σε έναν πολιτικό μπορεί να τον οδηγήσει παντού. «Μου αρέσει ότι έχτισε τη δουλειά του χωρίς κυβερνητικές διασυνδέσεις», είπε ο 37χρονος Βιτάλι Κίρνικ, που εργάζεται στους σιδηροδρόμους. «Αν μπορεί να ηγηθεί μιας ομάδας ηθοποιών, μπορεί να ηγηθεί και της χώρας».
Στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει τον Ζελένσκι, ο Ποροσένκο κατέφυγε σε πατριωτικά θέματα, όπως η προώθηση της ουκρανικής γλώσσας, η υποστήριξη του στρατού και η δημιουργία μιας ανεξάρτητης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ένα από τα πρώτα του προεκλογικά συνθήματα ήταν «Ποροσένκο ή Πούτιν» – με την έννοια ότι αν δεν κέρδιζε ο ίδιος θα κέρδιζε ο πρόεδρος της Ρωσίας.
«Αυτό είναι το κλειδί για να μην επιστρέψουμε στη Σοβιετική Ένωση», είπε έξω από το εκλογικό τμήμα όπου ψήφισε.
Όμως ο Ποροσένκο δέχεται επικρίσεις ότι δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες που δημιούργησε η επανάσταση πριν από πέντε χρόνια, την καταπολέμηση της διαφθοράς δηλαδή και των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων. Το τελευταίο του όπλο ήταν να κατηγορήσει τους βασικούς του ανθυποψηφίους, δηλαδή τον Ζελένσκι και τη Γιούλια Τιμοσένκο, ότι ελέγχονται από τον ουκρανό δισεκατομμυριούχο Ιχόρ Κολομόισκι, ο οποίος ζει στο Ισραήλ.
Τόσο ο Κολομόισκι όσο και οι Ζελένσκι και Τιμοσένκο αρνούνται ότι έχουν οποιαδήποτε πολιτική σχέση μεταξύ τους.
Η 58χρονη Τιμοσένκο προηγούνταν κάποια στιγμή στις δημοσκοπήσεις, αλλά στη συνέχεια έχασε έδαφος. Όπως και ο Ποροσένκο, η πρώην πρωθυπουργός θεωρείται μέρος του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου, καθώς τη δεκαετία του 1990 κέρδισε μια περιουσία από τη βιομηχανία φυσικού αερίου της χώρας.
*O Aντον Τροϊανόφσκι είναι ο επικεφαλής του γραφείου της Washington Post στη Μόσχα
Πηγή: Washington Post
