today-is-a-good-day
24.7 C
Athens

Έωλος

Ένας από τους λιγότερο γνωστούς κωμοδιογράφους της ύστερης κλασσικής περιόδου, ο Αντιφάνης, έγραφε: Ἰχθύες σήπονθ’ ἕωλοι κείμενοι δύ’ ἡμέρας ἤ τρεῖς. Τα ψάρια, τα παλιά, δύο ή τριών ημερών σαπίζουν, λέει ο κωμοδιογράφος μας, αφού ο ἕωλοι ἰχθύες είναι τα μπαγιάτικα ψάρια.

Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα

Η λέξη μας, που σήμερα την συναντάμε χωρίς τη δασεία της, εσφαλμένα συγχέεται με τη λέξη αίολος, που προέρχεται από την αρχαία αἰόλος. Έωλος είναι ο παλιός, ο πεπαλαιωμένος, ο παρωχημένος, ενώ αίολος είναι ο ευμετάβλητος, ο ορμητικός, ο πλουμιστός, και κατ’ επέκτασιν ο πανούργος, ο αβάσιμος, ο μετέωρος.

Ο έωλος πιθανόν ετυμολογείται από το ἕως ή ἠώς που είναι το χάραμα, η αυγή και την παραγωγική κατάληξη –λος. Άρα ο έωλος είναι αυτός που κράτησε μια μέρα και συνεπώς έχει παλιώσει.

Στα ελληνιστικά χρόνια  έωλες αντιλήψεις χαρακτήριζαν τις  απαρχαιωμένες και ξεπερασμένες.

Σήμερα  έωλα δεν αποκαλούμε τα τρόφιμα που έχουν μείνει από την προηγούμενη ημέρα και έχουν μουχλιάσει. Εάν το κάνουμε, μιλάμε πιο λόγια και το πιθανότερο είναι να μην μας καταλάβει κανείς. Για να αναφερθούμε στα σάπια τρόφιμα, χρησιμοποιούμε τον όρο μπαγιάτικα , που προέρχεται από την τουρκική λέξη bayat. Αντιθέτως λανθασμένα μιλάμε έτσι για επιχειρήματα, ιδέες, αντιλήψεις, καταγγελίες.

Αίολα, λοιπόν, θεωρούμε τα αβάσιμα επιχειρήματα, που είναι ανεδαφικά και ανυπόστατα και όχι έωλα.

Με την ίδια λογική και επιστημονικές απόψεις που δεν έχουν αποδειχθεί είναι αίολες, ενώ η τωρινή μας αντιπολίτευση μπορεί να μιλήσει για το αίολο των καταγγελιών σε βάρος της από την Κυβέρνηση, μια που αυτές δεν στηρίζονται πουθενά.

Έτσι αίολες μπορούμε να πούμε ότι είναι πολλές από τις υποσχέσεις της Κυβέρνησης, κούφια λόγια, λόγια του αέρα. Κάποιες από αυτές στηρίζονται σε έωλες, παρωχημένες, δηλαδή, ιδέες που θα έπρεπε να αποτελούν την ιδεολογία μιας άλλης εποχής.

*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ