Βυσσός στα παλιότερα ελληνικά μας ήταν αρχαιότερος τύπος της λέξης βυθός. Στην Ω ραψωδία της Ιλιάδας, στ. 80, διαβάζουμε για την αγγελιαφόρο των θεών Ίριδα ότι ἐς βυσσὸν ὄρουσεν, όρμησε, δηλαδή, από τον Όλυμπο στον βυθό της θάλασσας, για να ειδοποιήσει την Θέτιδα, θαλασσινή θεότητα και μητέρα του Αχιλλέα.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Από το βυσσός, λοιπόν, και το δομέω – δομῶ (= χτίζω), έχουμε το βυσσοδομώ που σημαίνει χτίζω στον βυθό, άρα ενεργώ μυστικά, στα σκοτεινά, ραδιουργώ, μηχανορραφώ. Μάλιστα, στα αρχαία ελληνικά υπήρχε αντίστοιχο ρήμα βυσσοδομεύω, με την έννοια του σκέφτομαι στα βάθη της ψυχής μου, χωρίς να με βλέπουν οι άλλοι. Το ρήμα δεν είχε πάντα αρνητική σημασία. Επειδή, όμως, όποιος στοχάζεται μόνος του, πολλές φορές επιβουλεύεται τον άλλον, κατέληξε η λέξη βυσσοδομεύω να αποκτήσει την αρνητική σημασία του σκευωρώ.
Ο ψαράς λεγόταν και βυσσομέτρης, γιατί μετρούσε, αλίευε βαθιά. Και το επίρρημα βυσσόθεν ήταν πολύ γνωστό και σήμαινε από τα βάθη της θάλασσας, της λίμνης, του ποταμού, αλλά και μεταφορικά από τα μύχια της σκέψης κάποιου.
Το βυσσοδομώ, συνεπώς, έχει να κάνει με το ραδιουργώ, πράττω δολίως. Ακούσαμε τελευταία πολλές θεωρίες συνωμοσίας ότι τάχα ξένα κέντρα βυσσοδομούν κατά της Ελλάδας, μεθοδεύουν παρασκηνιακά την χρεωκοπία της χώρας. Ας μας επιτραπεί να πούμε ότι την χρεωκοπία θα μπορούσαμε να την επιτύχουμε και μόνοι μας. Κάναμε τεράστια λάθη, ώστε να φθάσουμε να έχουμε αβυσσαλέες, αγεφύρωτες διαφορές από τους εταίρους μας. Με αυτούς και με τους άλλους χειρισμούς στην διαπραγμάτευση βρεθήκαμε το καλοκαίρι στο χείλος της αβύσσου, ένα βήμα πριν την καταβαράθρωση.
Δεν θέλουμε να μελαγχολήσετε, σκεφτόμενοι δυσάρεστα πράγματα. Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου, την μια είναι χαρούμενος, την άλλη στενοχωρημένος.
Μην στενοχωριέστε και σας καταπιεί η άβυσσος, μην χαθείτε, δηλαδή! Έχουμε και ευχάριστα. Θα σας κρατάμε ενήμερους με ειδήσεις, πληροφορίες, σχολιασμούς και γεγονότα.
Και κάτι άλλο: Από τον πυθμένα, τον βυσσόν, τον βυθό των γλωσσών, βυσσόθεν ανιχνεύουμε: abyss στα αγγλικά η άβυσσος, abisso στα ιταλικά.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
