Μια λέξη πολύ παλιά, ομηρική, που δηλώνει το σημάδι που αφήνει το περπάτημα, αλλά και κατ’ επέκτασιν κάθε σημάδι, κάθε χνάρι. Αυτό το χνάρι είναι στην πραγματικότητα η ίδια λέξη ίχνος. Ήταν, ακόμη, και το σημάδι του τροχού και το υπόλειμμα που μένει σε κάποια επιφάνεια.
Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα
Επειδή τὸ ἴχνος είχε να κάνει με το βάδισμα, περπάτημα, συνδέθηκε ετυμολογικά με το ρήμα οἴχομαι (πορεύομαι, φεύγω, έχω εξαφανισθεί). Βέβαια, σήμερα η ετυμολογία αυτή θεωρείται αβέβαιη.
Στα παλιότερα ελληνικά μας βρίσκουμε και τὸ ἴχνιον, το αποτύπωμα που αφήνει το πόδι, το ρήμα ἰχνεύω, παρακολουθώ τα ίχνη, ρήμα που επιζεί σήμερα περισσότερο με τη μορφή του ανιχνεύω, αναζητώ. Υπήρχε και ένα ζωάκι στην αρχαία Αίγυπτο, ὁ ἰχνεύμων, που βάδιζε πάνω στα ίχνη των φιδιών και των αυγών των κροκοδείλων, ιχνηλατούσε, δηλαδή. Αυτόν τὸν ἰχνεύμονα, το συμπαθητικό, όμοιο με νυφίτσα ον, πολὺ τον αγαπούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, γιατί περιόριζε την εξάπλωση των ενοχλητικών ερπετών και των κροκοδείλων.
Και για να παίξουμε λίγο με τις λέξεις:
Δεν κράτησε πολύ η κακοκαιρία στην Αθήνα και δεν καταφέραμε να αφήσουμε ίχνη από τα πατήματά μας στο χιόνι. Ο καιρός σιγά σιγά θα βελτιωθεί. Ελπίζουμε ότι γρήγορα θα αφήσουμε τα ίχνη μας στην άμμο, ιχνηλατώντας, εξερευνώντας νέες αμμουδιές και παραλίες.
Κάποιες καλλιτεχνικές φύσεις σχεδιάζουν από τώρα τοπία διακοπών, ιχνογραφούν. Το ιχνογράφημα χαλαρώνει και αποδίδει μία σκέψη της στιγμής ή μια πιο έντονη ανάμνηση.
Από την άλλη, η καθημερινότητα επιβάλλει να αφήσουμε για λίγο την ποιητική μας διάθεση. Η αστυνομία ελπίζουμε ότι είναι επί τα ίχνη σεσημασμένων καταζητουμένων και δεν έχει χάσει τα ίχνη τους.
Η εφημερίδα πάντως ιχνεύει την αλήθεια και την αναζητά ακόμη κι εκεί που αισθάνεται ότι δεν υπάρχει ίχνος ειλικρίνειας. Λειτουργούμε ως ανιχνευτές ψεύδους.
Σε κάθε περίπτωση, η ορθότητα των λεγομένων μας είναι ανιχνεύσιμη, μπορείτε να την εντοπίσετε. Ως τότε μην χάνετε τα ίχνη μας.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
