Σήμερα θα αναφερθούμε στην πορεία της λέξης δράση μέσα στο χρόνο, στις σημασιολογικές της αποχρώσεις, καθώς και σε άλλες λέξεις που έχουν την ίδια ρίζα με αυτήν.
Της Σοφίας Μουρούτη Γεωργάνα
Ἡ δρᾶσις, τῆς δράσεως είναι λέξη της ελληνιστικής περιόδου και παράγεται από το ρήμα δράω – δρῶ (= πράττω, κάνω, ενεργώ). Στα αρχαία ελληνικά κείμενα είχε την έννοια της πράξης, της δύναμης, της ενέργειας, της αποτελεσματικότητας ενός φαρμάκου, ακόμη και της θυσίας. Στα νέα ελληνικά αποδίδει περισσότερο την αγγλική λέξη action, αναφέρεται με άλλα λόγια σε ένα σύνολο ενεργειών, στην ανάληψη μιας πρωτοβουλίας ή ενός συνόλου δραστηριοτήτων.
Σε δράμα, τραγωδία, κατέληξε η παραμονή χειμερινών ταξιδιωτών σε ιταλική πόλη, αφού η χιονοστιβάδα που έπεσε στο κατάλυμα που διέμεναν είχε ολέθρια αποτελέσματα. Οι αρχές δραστηριοποιήθηκαν, αλλά οι καιρικές συνθήκες είναι τέτοιες που δυστυχώς δεν είχαμε ακόμη τα αποτελέσματα που θα επιθυμούσαμε.
Στο μεταξύ η γρίπη έχει βρει πεδίο δράσης λαμπρό σε νοσοκομεία που, αν και έχουν υπερδραστήριο νοσηλευτικό προσωπικό, γνωρίζουν σημαντικές ελλείψεις.
Πολλές αντιδράσεις εξάλλου προκαλούν και οι κατά διαστήματα τοποθετήσεις διαφόρων προσώπων σε δημόσιες θέσεις. Ο φόβος για τα πρόσωπα αυτά έχει να κάνει με τις επιδράσεις που ενδεχομένως θα δέχονται από το κυβερνών κόμμα.
Για να ηρεμήσουμε, όμως, ίσως είναι καλό να αφήσουμε λίγο τα της επικαιρότητας και να παρακολουθήσουμε ένα φιλμ με έντονη δράση. Και αυτό, γιατί οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το στρες βλάπτει σοβαρά την υγεία μας, βρίσκεται σε διαντίδραση (=δράση – αντίδραση, αλληλεπίδραση) με ενδοκρινολογικούς παράγοντες. Δράστες των στρεσογόνων καταστάσεων είναι η έλλειψη εργασίας, τα οικονομικά προβλήματα, μια απώλεια.
Σε τέτοιες καταστάσεις καλούμε την Άμεσο Δράση, που είναι η ενεργοποίησή μας, η ενασχόλησή μας με πράγματα που μας αρέσουν. Μερικά από αυτά η απόδραση στην εξοχή, η πνευματική άσκηση, η αποφυγή των αντιδραστικών ατόμων. Σε κάθε περίπτωση μη βυθίζεσθε στην αδράνεια.
Συνώνυμα της δράσης: ενέργεια, δραστηριότητα, κίνηση, πράξη, και άλλα πολλά.
Και ας μην ξεχνάμε ότι το λεξιλόγιό μας πλουτίζει διαρκώς με νέες δράσεις, όπως η ανάδραση στη μηχανολογία, η βιοανάδραση ως φαρμακευτική μέθοδος, η διάδραση, στη σχολική τάξη, όπου ο καθένας, μαθητής και εκπαιδευτικός, συμβάλλουν στη διεξαγωγή του μαθήματος.
Δράση, λοιπόν, γιατί τα αντώνυμα του λήμματος είναι ο εφησυχασμός, η απραξία, η στασιμότητα, η ακινησία, το νιρβάνα, η μακαριότητα και η αταραξία.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
