Οι βροχές αυτών των ημερών μάς φέρνουν στο νου τα θύματα των πλημμυρών στην Μάνδρα έναν χρόνο πριν. Φοβόμαστε μήπως θρηνήσουμε κι άλλους συνανθρώπους από αβελτηρία, την μωρία, την αμυαλιά, την έλλειψη συναίσθησης της ευθύνης των ανθρώπων να προλάβουν τις συμφορές.
Της Σοφίας Μουρούτη Γεωργάνα
Ἡ ἀβελτηρία είναι μεσαιωνική και θεωρείται εσφαλμένος γλωσσικά τύπος, αφού ο πρωτότυπος είναι ἡ ἀβελτερία. Προέρχεται από το επίθετο ἀβέλτερος, που σημαίνει ανόητος. Στην πραγματικότητα ὁ ἀβέλτερος δεν γίνεται βέλτερος, δεν γίνεται συνεπώς καλύτερος, δεν μπορεί να βελτιωθεί. Αφού, λοιπόν, δεν μπορεί να βελτιωθεί είναι ανεπίδεκτος μαθήσεως, άρα και ανόητος.
Ο μεγάλος κωμικός Αριστοφάνης στην κωμωδία του «Νεφέλαι» καυτηριάζει το 423 π.Χ. την επίδραση της διδασκαλίας των σοφιστών στην παιδεία των Αθηναίων. Στο έργο του αυτό ὁ ἀβέλτερος είναι ισοδύναμος με τον ευήθη και τον μωρό.
Σήμερα την αβελτηρία την μεταχειριζόμαστε και όταν θέλουμε να κάνουμε λόγο για την νωθρότητα, την απρονοησία. Λέμε, για παράδειγμα, ότι εξαιτίας της αβελτηρίας των ιθυνόντων η παρανομία έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις. Μπορούμε, επίσης, να ισχυρισθούμε ότι η αβελτηρία των γονέων για τη συμπεριφορά των παιδιών τους έχει ως αποτέλεσμα αυτά να συμπεριφέρονται με αγένεια σε δημόσιους χώρους.
Η αβελτηρία ακόμη μπορεί να είναι δημόσια, διοικητική, γραφειοκρατική, πολιτική, διπλωματική.
Άλλα συνώνυμα της αβελτηρίας είναι η αμβλύνοια, η ανεπάρκεια, ο αβδηριτισμός, η ακρισία.
Αντώνυμα η οξύνοια, η εξυπνάδα, η κρίση, η περίσκεψη.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
