today-is-a-good-day
22.8 C
Athens

Λεξιλογώντας τη Μνήμη

Οι μέρες αυτές απαιτούν μνήμη, την ικανότητά μας να ανακαλούμε και να διατηρούμε εικόνες, γεγονότα, καταστάσεις, ώστε να μην ξεχνάμε όσα έγιναν, να μη γίνουμε αμνήμονες.

Γράφει η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα

Τούτο το καλοκαίρι έφερε συμφορές και πολύ πόνο. Ο χρόνος σιγά – σιγά θα απαλύνει τη δυστυχία, τα δυσάρεστα θα μείνουν αναμνήσεις.

Μνάμα η αρχική μας λέξη, από ρίζα Ινδοευρωπαϊκή, που προέρχεται από το *men– που συνδέεται με τη σκέψη και με τις πνευματικές δραστηριότητες. Συγγενεύει με το μανθάνω, δηλαδή το μαθαίνω, τον μάντιν, που σκέφτεται και προφητεύει το μέλλον, τον αὐτόματον, που μαθαίνει από μόνος του.

Μιμνήσκω ο αρχικός ρηματικός τύπος από όπου προέρχεται η λέξη μας και  σημαίνει θυμίζω, φέρνω στο νου.

Η μνήμη δέχεται πολλούς προσδιορισμούς και μπορεί να είναι πολλών λογιών. Μνήμη επιλεκτική, κριτική, ακουστική, όταν αυτός που την έχει θυμάται ήχους και γι’ αυτό μπορεί να τραγουδά από μνήμης. Η μνήμη για τους δυνατούς στα Μαθηματικά είναι μαθηματική, για όσους διαβάζουν και μαθαίνουν γρήγορα φωτογραφική.

Η πρόσφατη μνήμη ή οι πρόσφατες μνήμες θλιβερές. Στο μέλλον θα γίνει συναισθηματική η μνήμη και κάθε Ιούλιο θα ανακαλούμε στη μνήμη τα γεγονότα των ημερών αυτών, γιατί η μνήμη μας ελπίζουμε ότι δε θα μας εγκαταλείπει.

Όσα συνέβησαν χαράχθηκαν στη μνήμη μας. Δυστυχώς πολλές δηλώσεις πολιτικών προσώπων αμαυρώνουν κηλιδώνουν, λερώνουν τη μνήμη των προσώπων που έφυγαν.

Αν δε μας απατά η μνήμη, ακούσαμε πολλά άσχημα. Αν θέλαμε να ευθυμήσουμε, θα λέγαμε ότι θα προτιμούσαμε να έχουμε μνήμη χρυσόψαρου, και όχι μνήμη ελέφαντα, ώστε να λησμονήσουμε τα αλήστου μνήμης γεγονότα.

Μνημειώδης καταστροφή, που καταγράφεται στο μνημονικό του καθενός.

Για όσους έφυγαν θα πούμε αιωνία η μνήμη, θα τους μνημονεύουμε με επιμνημόσυνες δεήσεις και μνημονεύσεις.

Μνήμη έχουν και οι υπολογιστές, κύριες, κεντρικές, ενδιάμεσες, κρυφές και άλλες πολλές, ακόμα και πτητικές, για τις οποίες οι γνώστες του θέματος μπορεί να μας ενημερώσουν καταλλήλως. Αυτές οι μνήμες ξυπνούν άλλες μνήμες σχετικές με χωρητικότητα, δυνατότητα και άλλα σχετικά.

Με τη μνήμη έχουμε εξοικειωθεί και λόγω του μνημονίου, αλλά αυτό το πολιτικό μνημείο πολύ λίγο μας απασχολεί σήμερα, όταν οι μνήμες της συμφοράς είναι νωπές.

Η μνήμη ως Μνημοσύνη ήταν θεότητα, Τιτανίδα, κόρη της Γαίας και του Ουρανού, μητέρα των εννέα Μουσών. Εκείνη ενθάρρυνε τους ποιητές να βρουν έμπνευση, αλλά από το νερό της έπιναν οι άρτι αφιχθέντες στον Άδη, για να θυμούνται την προηγούμενη ζωή τους.

Για τη μνήμη μπορούμε να μιλάμε με τις ώρες. Να λέμε για ευμνημόνευτες και αξιομνημόνευτες γνώσεις, για τους μνηστήρες της Πηνελόπης και για τα λογής υπομνήματα των βιβλίων και των κανόνων, αλλά όλα αυτά σε μια άλλη ζωή, όταν θα έχουμε αναρρώσει από τα πολύ βαριά που μας απασχολούν.

Η μνήμη, κατά τον Ελύτη, καίει άκαυτη βάτος. Γι’ αυτό δεν ξεχνάμε.

 

*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ