Κονσέρτο για τρείς: Οι Τρεις Μεγάλοι και το νέο διεθνές σύστημα!
Ανάλυση του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, πίσω από τις πρώτες γραμμές της σύγκρουσης βρίσκονταν σε εξέλιξη ένα σκληρό διπλωματικό παιχνίδι στρατηγικής σκέψης, το οποίο έμελλε να διαμορφώσει το πλαίσιο του διεθνούς συστήματος που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. σε όλη τη διάρκεια του πολέμου οι “Τρεις Μεγάλοι” , Τσώρτσιλ, Ρούσβελτ και Στάλιν, συναντήθηκαν αλλεπάλληλες φορές, για να διαμορφώσουν τη στρατηγική που θα οδηγούσε στην ήττα της ναζιστικής Γερμανίας, αλλά και για να αποφασίσουν το πως θα δείχνει η Ευρώπη και ο πλανήτης και κυρίως η Ευρώπη, στη μεταπολεμική εποχή. Επρόκειτο για μια πολιτική διαμάχη, διπλωματίας και θέλησης ανάμεσα σε τρεις πολύ ισχυρές και πολύ διαφορετικές προσωπικότητες, η οποίες είχαν και εντελώς διαφορετικές πολιτικές ατζέντες. Σε τρεις κρίσιμες συναντήσεις κορυφής, στην Καζαμπλάνκα, το Πότσδαμ, και τη Γιάλτα, οι “Τρεις Μεγάλοι”, μέσα από συγκρούσεις και σκληρή διαπραγμάτευση, πήραν τις αποφάσεις που διαμόρφωσαν τον κόσμο.
Σήμερα, πάνω από εβδομήντα χρόνια μετά, ένα παρόμοιο σκηνικό βρίσκεται σε εξέλιξη, μόνο που υπάρχει μια σημαντική αλλαγή στη σύνθεση των, “Τριών Μεγάλων”. Τη θέση της Μεγάλης Βρετανίας, στην ομάδα έχει πάρει η Κίνα, και σε αυτό το “Κονσέρτο για Τρεις”, οι Πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ρωσίας και της Κίνας, Ντόναλντ Τράμπ, Βλαντιμίρ Πούτιν και Σί Ζινπίνγκ, βρίσκονται στην αρχή μιας διαδικασίας σκληρής διπλωματικής διαπραγμάτευσης, η οποία θα στο τέλος της θα διαμορφώσει το πλαίσιο του νέου διεθνούς συστήματος.
Παρά την ένταση, με έμφαση στο διεθνές εμπόριο, μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, και θέματα ενέργειας και ασφάλειας σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, όλα δείχνουν ότι αυτοί οι τρεις ηγέτες και αυτές οι τρεις χώρες στήνουν το πλαίσιο διαπραγμάτευσης μέσα από το οποίο θα δημιουργηθεί το σύστημα πάνω στο οποίο θα κινηθεί ο πλανήτης τις επόμενες δεκαετίες.
Η αντίδραση στη δημιουργία αυτού του νέου διεθνούς συστήματος είναι σφοδρή με δεδομένο ότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το σύστημα της στρεβλής παγκοσμιοποίησης που κυριαρχεί τις τελευταίες δεκαετίες και στο κέντρο της ύπαρξής του έχει την απόλυτη εξαφάνιση του εθνικού συμφέροντος, μέσα από ένα πλαίσιο υπερεθνικών οργανισμών και σχηματισμών, που στην ουσία εργάζονται για την προώθηση των συμφερόντων αυτών που σε παγκόσμια κλίμακα ελέγχουν τα κεφάλαια και τις υπηρεσίες. Αυτό το σύστημα της στρεβλής παγκοσμιοποίησης, θεωρεί την ύπαρξη συνόρων, την προάσπιση του εθνικού συμφέροντος, την ιστορία και τις παραδόσεις των εθνών, ως εμπόδιο στην ανάπτυξη του και στην παρούσα φάση ως θανάσιμη απειλή στην επιβίωσή του.
Τόσο ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Πούτιν, όσο και ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι, δυο ηγέτες οι οποίοι έχουν καταφέρει να επικρατήσουν απόλυτα στο σύστημα των χωρών τ τους, βασίζουν την στρατηγική τους στην σθεναρή προάσπιση και προώθηση του εθνικού συμφέροντος των χωρών τους, με αιχμή τις ιστορικές καταβολές και παραδόσεις των εθνών τους.
Μέχρι πρόσφατα, και συγκεκριμένα, τη διεξαγωγή των Αμερικανικών Προεδρικών εκλογών του 2016, έλειπε ένα βασικό συστατικό για την τελική σύγκρουση μεταξύ έθνους- κράτους- εθνικού συμφέροντος και συστήματος παγκοσμιοποίησης. Το συστατικό αυτό ήταν η απουσία στις ΗΠΑ ενός Προέδρου, ο οποίος θα ήταν διατεθειμένος να επαναφέρει την Αμερική στο στρατόπεδο της προώθησης του εθνικού συμφέροντος και να την απομακρύνει από το ρόλο της μητρόπολης της παγκοσμιοποίησης, κάτι το οποίο ξεκάθαρα ήταν στην οκταετή διακυβέρνηση Ομπάμα.
Η αναπάντεχη έλευση του Ντόναλντ Τράμπ, στην προεδρία των ΗΠΑ, αποτέλεσε ένα κομβικό γεγονός στη μάχη μεταξύ παγκοσμιοποίησης και έθνους – κράτους, διότι ο νέος Αμερικανός Πρόεδρος, έδειξε από την πρώτη στιγμή της εισόδου του στο Οβάλ Γραφείο, ότι όχι απλά επιθυμούσε να συμμετέχει σε αυτή τη σύγκρουση, αλλά είχε αποφασίσει να ηγηθεί.
Το σύστημα της παγκοσμιοποίησης, πιάστηκε στον ύπνο από την έλευση και τη νίκη Τράμπ, στις εκλογές, διότι ήταν απολύτως βέβαιο για την άνετη επικράτηση της φυσικής διαδόχου του Ομπάμα, Χίλαρι Κλίντον. Όταν μάλιστα ήρθε η ήττα έκπληξη ο υπό αποχώρηση ηγέτης της παγκοσμιοποίησης, Μπαράκ Ομπάμα, σε ένα ειδυλλιακό τετ α τετ δείπνο, στο Βερολίνο, έδωσε το δακτυλίδι της διαδοχής στην Καγκελάριο της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ, μόνο που για μια ακόμη φορά το σύστημα είχε υπολογίσει χωρίς τον ξενοδόχο και η εκλεκτή υπέστη σοβαρό πλήγμα στις εκλογές της Γερμανίας, λόγω της τραγικής πολιτικής της και βασική πολιτική της παγκοσμιοποίησης στο μεταναστευτικό.
Ταυτόχρονα βέβαια, στο εσωτερικό των ΗΠΑ, ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος, αντιμετώπιζε σκληρό πόλεμο από τους θιασώτες της παγκοσμιοποίησης. Ο πόλεμος αυτός εστιάζονταν και συνεχίζει να εστιάζεται σε αβάσιμα σενάρια συνομωσίας για δήθεν επιλήψιμες σχέσεις του Ντόναλντ Τράμπ, με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Στόχος αυτής της εκστρατείας, η αποκαθήλωση του Αμερικανού Προέδρου και η όξυνση στις σχέσεις με τη Ρωσία, έτσι ώστε να διατηρηθεί το σύστημα ζωντανό.
Μετά από ενάμισι χρόνο λυσσαλέας μάχης, ο Αμερικανός Πρόεδρος, μακριά από τα φώτα της κατασκευασμένης δημοσιότητας, έχει καταφέρει να διαμορφώσει μια στενή προσωπική σχέση συνεργασίας, με τον Κινέζο ομόλογό του, με του οποίου τη στήριξη προχωράει σε διευθέτηση μακροχρόνιων επικίνδυνων κρίσεων, όπως αυτή της Βόρειας Κορέας.
Η επίσκεψη και οι συζητήσεις που είχε στο Πεκίνο, ο Αμερικανός Υπουργός Άμυνας, Στρατηγός, Τζέημς Μάτις, δεν ήταν ένα τυχάιο γεγονός και τα αποτελέσματά της θα γίνουν ορατά στο άμεσο μέλλον.
Την ίδια στιγμή αγνοώντας τη φασαρία και την αντίδραση στο εσωτερικό των ΗΠΑ, προχωρά σε συνάντηση κορυφής με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, στα μέσα του μήνα στο Ελσίνκι, για την οποία όπως προκύπτει και από την επίσκεψη του Συμβούλου του για θέματα Εθνικής Ασφάλειας, Τζόν Μπόλτον, στη Μόσχα, έχει γίνει αρκετή παρασκηνιακή δουλειά. Όπως έγινε και με τη Βόρεια Κορέα στη Σιγκαπούρη, η συνάντηση στο Ελσίνκι, δεν θα είναι μια απλή συνάντηση, αλλά μια συνάντηση από την οποία θα προκύψουν αποτελέσματα.
Το “Κονσέρτο των Τριών”, βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη και είναι ξεκάθαρο ότι η δήθεν ενωμένη Ευρώπη, της υπερεθνικής Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν αποτελεί βασικό συστατικό της εξίσωσης και του κεντρικού στρατηγικού σχεδιασμού για το υπό διαμόρφωση νέο διεθνές σύστημα. Αργά εν, αλλά σταθερά, οδηγείται σε αποσύνθεση και χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, θα κληθούν να αποφασίσουν, σε πιο στρατόπεδο θα ταχθούν, Το Λονδίνο, είναι σίγουρο ότι θα παίξει το ρόλο του παραστάτη στη σημαία της Ουάσιγκτον. Όσο για τη Γαλλία, όπως έχω αναφέρει σε σχετικό άρθρο, έχει την ευκαιρία να παίξει σημαντικό ρόλο στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, αλλά θα εξαρτηθεί από το πως θα το χειριστεί η ίδια και ο Πρόεδρος Μακρόν.
Σε αυτό το σκληρό στρατηγικό παιχνίδι, οι χώρες οι οποίες θα επιλέξουν να ταχθούν στην πλευρά της προάσπισης και προώθησης του εθνικού συμφέροντος θα είναι οι κερδισμένες. Αυτό, για παράδειγμα. Το έχει κατανοήσει πλήρως ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, γιαυτό η Τουρκία, θα είναι σημαντικός περιφερειακός παίκτης.
Όσοι αργήσουν να το κατανοήσουν και συνεχίσουν να παίζουν με το υπό αποχώρηση σύστημα, θα αποτελέσουν τους χαμένους κομπάρσους της νέας διεθνούς τάξης.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.
