Σε «σταθμό» συντονισμού για τα εθνικά και τα ενεργειακά ζητήματα, μετατρέπεται η τρίτη Διακυβερνητική Σύνοδος Ελλάδας-Κύπρου που πραγματοποιείται σήμερα στην Αθήνα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης συναντώνται σε μια στιγμή όπου το διπλωματικό τοπίο αλλάζει, οι ισορροπίες στο Κυπριακό δείχνουν να μεταβάλλονται και η ενεργειακή αρχιτεκτονική της ευρύτερης περιοχής επανασχεδιάζεται, όπως φαίνεται από το ενδιαφέρον αμερικανικών κολοσσών για γεωτρήσεις στο Ιόνιο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Του Κώστα Πασίση
Η φετινή Διακυβερνητική συμπίπτει με την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, εξέλιξη που δημιουργεί νέα δεδομένα στο Κυπριακό.
Η Λευκωσία αναζητεί σημεία επανεκκίνησης της διαδικασίας, ωστόσο η στάση της Άγκυρας παραμένει μέχρι στιγμής αμετάβλητη.
Ο Ερχιουρμάν, δεν έχει ανοίξει ακόμη τα χαρτιά του σε σχέση με τη σκληρή γραμμή Τατάρ. Ωστόσο την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να επισκεφθεί την Άγκυρα, προφανώς για να πάρει γραμμή από τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, καθώς στο βάθος του τούνελ διαφαίνεται μια νέα κινητικότητα…
Αυτό σημαίνει ότι η Αθήνα και η Λευκωσία βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας και ο συντονισμός δράσεων θα είναι ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη, παρά τα τζαρτζαρίσματα των δυο χωρών, λόγω του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας, που επίσης θα τεθεί επί τάπητος.
Παράλληλα, η Κύπρος εισέρχεται σε μια περίοδο έντονης διπλωματικής εγρήγορσης, καθώς ετοιμάζεται να αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Η Αθήνα στηρίζει ενεργά τη Λευκωσία, γνωρίζοντας ότι μια επιτυχημένη Κυπριακή Προεδρία ενισχύει τη θέση και των δύο κρατών στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων.
Και αυτό θα είναι το δεύτερο σημαντικό θέμα που θα συζητήσουν εκτενώς οι δυο ηγέτες.
Επίσης το περιβάλλον, η Υγεία, η Παιδεία, οι Μεταφορές, η Ψηφιακή και Στεγαστική η Πολιτική Προστασία, η Δικαιοσύνη, ο Πολιτισμός και η Εξωτερική Πολιτική είναι μεταξύ των τομέων συνεργασίας που θα συζητηθούν από τους αρμόδιους υπουργούς Ελλάδας και Κύπρου με στόχο την ανάληψη συντονισμένων δράσεων στους αντίστοιχους τομείς, την εντατικοποίηση της συνεργασίας και την ανταλλαγή καλών πρακτικών.
Η τρίτη Διακυβερνητική Συνοδός Ελλάδας-Κύπρου έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά τις επαφές του Πρωθυπουργού με τρεις Αμερικανούς υπουργούς στην Αθήνα και την υπογραφή συμφωνιών που αναβαθμίζουν κατακόρυφα τον ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη.
Στο επίκεντρο η Ενέργεια
Η κεντρική παρέμβαση Μητσοτάκη στο Ζάππειο, στο πλαίσιο της Διατλαντικής Συνεργασίας P-TEC, απέστειλε ένα σαφές μήνυμα. Η Ελλάδα δεν θα δεχθεί παρασκηνιακές διαβουλεύσεις που θα παρακάμπτουν τις ευρωπαϊκές κυρώσεις μέσω τρίτων χωρών, για το ρωσικό φυσικό αέριο, «φωτογραφίζοντας» ουσιαστικά την Τουρκία.
Ταυτόχρονα, η συμμετοχή της ExxonMobil στα θαλάσσια blocks του Ιονίου δημιουργεί νέα δεδομένα για την ενεργειακή πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όλα αυτά επηρεάζουν φυσικά και την Κύπρο. Με τη Λευκωσία να διαθέτει δικά της ενεργειακά αποθέματα αλλά και εκκρεμότητες στην ΑΟΖ λόγω της τουρκικής επιθετικότητας, ο στενός συντονισμός με την Αθήνα καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός και υπερβαίνει επιμέρους σκοπιμότητες…
Το δίπολο Ελλάδα-Κύπρος λειτουργεί πλέον ως ο σταθερός ευρωπαϊκός άξονας της περιοχής, σε μια περίοδο που η Ουάσιγκτον φαίνεται να θέλει ξεκάθαρη παρουσία στο ενεργειακό παζλ στη Μεσόγειο.
Τέλος, στη διπλωματική εξίσωση που ακόμη συμπληρώνεται, η Αθήνα συνυπολογίζει και τις κινήσεις της Άγκυρας, όπως η πρόσφατη αιφνιδιαστική επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στο Λευκό Οίκο και τη συνάντηση του με τον Αμερικανό ομόλογο του Μάρκο Ρούμπιο.
