Μέχρι σήμερα η πλειοψηφία των δυτικών χωρών και κοινωνιών στηρίζουν την αντίσταση της Ουκρανίας, ενάντια στην παράνομη εισβολή του Πούτιν. Παρόλα αυτά για να σπάσει η Ουκρανία το σημερινό αδιέξοδο, έναν πόλεμο με 600.000 συνδυασμένες απώλειες μέχρι στιγμής και να κερδίσει, προφανώς πρέπει να έχει τα στρατιωτικά μέσα για να χτυπήσει στόχους εντός της Ρωσίας. Το ότι έχει αρχίσει δειλά να το κάνει, με δυτικά όπλα, φέρνει όλο και πιο κοντά τον κίνδυνο ενός πυρηνικού ολέθρου.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη *
Τέτοιες στρατηγικά λογικές επιθέσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια πληγωμένη και απρόβλεπτη Ρωσία να πραγματοποιήσει τελικά τις στερεότυπες και αγνοημένες υπαρξιακές απειλές της.
Μετά το τέλος το Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και την αντιπαλότητα των μεγάλων δυνάμεων, οι επιχειρησιακοί κανόνες των πολέμων δι’ αντιπροσώπων είναι γνωστοί. Στο Βιετνάμ, την Κορέα και το Αφγανιστάν, η Ρωσία προμήθευε τους εχθρούς της Αμερικής.
Στην αντίπερα όχθη, η Ρωσία είχε 15.000 απώλειες στη δεκαετή περιπέτειά της στο Αφγανιστάν. Εν μέρει, η ήττα της Μόσχας μπορεί να οφείλεται σε θανατηφόρα αμερικανικά όπλα.
Στις αιματηρές συγκρούσεις αυτών των πολέμων δι’ αντιπροσώπων των μεγάλων δυνάμεων, πολλοί διεξήχθησαν πάνω ή κοντά στα σύνορα της Ρωσίας ή της Κίνας. Ωστόσο, καμία από αυτές τις υποκατάστατες συγκρούσεις της πυρηνικής εποχής δεν οδήγησε ποτέ σε θερμούς πολέμους μεταξύ της Αμερικής και της Ρωσίας ή της Κίνας.
Σήμερα, η Ουκρανία κινδυνεύει να γίνει ένας εντελώς νέος και διαφορετικός πόλεμος δια αντιπροσώπων. Ποτέ η Αμερική δεν συγκρούστηκε με τη Ρωσία ή την Κίνα σε έναν συμβατικό πόλεμο δια αντιπροσώπων για τα αντίστοιχα ιστορικά σύνορα. Ούτε η Ρωσία ούτε η ίδια η Αμερική παρείχαν ποτέ όπλα σε έναν πληρεξούσιο εμπόλεμο που χρησιμοποιήθηκαν απευθείας μέσα στην αντίστοιχη πατρίδα και των δύο πλευρών. Αντιλαμβάνονταν, ότι οι υπερδυνάμεις αντιδρούν απρόβλεπτα σε οποιοδήποτε τρίτο μέρος που τροφοδοτεί άμεσες συμβατικές επιθέσεις στις πατρίδες τους.
Η στήριξη της Ουκρανίας ενέχει δικαιολογημένα έναν πιθανό κίνδυνο κλιμάκωσης των μεγάλων δυνάμεων που ακόμη και το Βιετνάμ, η Κορέα, το Αφγανιστάν και το Ιράκ πιθανότατα δεν προκάλεσαν. Η Αμερική δικαίως είναι πολύ ευαίσθητη στις εισβολές οποιασδήποτε αντίπαλης μεγάλης δύναμης κοντά στα σύνορά της.
Όταν οι Σοβιετικοί είχαν προμηθεύσει πυραύλους την Κούβα με στόχο την ίδια, η κυβέρνηση Κένεντι ήταν πρόθυμη να διακινδυνεύσει πόλεμο εναντίον της Μόσχας. Πράγματι, η Αμερική πήγε στο DefCon 2, το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο πυρηνικής ετοιμότητας.
Τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, στην Αμερική, ακολούθησε μια άμεση αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν με το σκεπτικό ότι οι τρίτοι Ταλιμπάν βοήθησαν τους τρομοκράτες να πραγματοποιήσουν τις επιθέσεις.
Πουθενά στον κόσμο κανένα έδαφος δεν αμφισβητήθηκε περισσότερο από ότι στην Ουκρανία. Πριν από εβδομήντα οκτώ χρόνια, η Ρωσία του Ιωσήφ Στάλιν προσάρτησε επίσημα τις προηγουμένως κλεμμένες δυτικές περιοχές της σημερινής ανεξάρτητης Ουκρανίας. Τα εδάφη ελήφθησαν κυρίως από την Πολωνία, αλλά και μερικά μέρη από την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την πρώην Τσεχοσλοβακία. Η Ρωσία κατέλαβε επίσης την Κριμαία το 2014. Η χερσόνησος ήταν προηγουμένως ρωσική από το 1783 έως το 1954. Ωστόσο, η Κριμαία παραχωρήθηκε από τη Σοβιετική Ρωσία στη Σοβιετική Ουκρανία μόλις το 1954 ως πολιτικό τέχνασμα του τότε σοβιετικού ηγέτη, Νικίτα Χρουστσόφ, ο οποίος είχε γεννηθεί κοντά στα ουκρανικά σύνορα. Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, η βραχύβια ρωσική πλειοψηφία και ανεξάρτητη Δημοκρατία της Κριμαίας (1992-95) προσαρτήθηκε από την πρόσφατα ανεξάρτητη Ουκρανία. Στη συνέχεια παρέμεινε μέρος του ουκρανικού έθνους για 19 χρόνια μέχρι την εισβολή του 2014.
Το γιατί ο Πούτιν, για τρίτη φορά, εισέβαλλε στην Ουκρανία, εξηγείται πιθανότατα από μια εφαρμογή την αλυτρωτικής ατζέντας του για την αποκατάσταση των συνόρων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης το 2008, το 2014 και το 2021, και επειδή στοιχημάτισε σωστά, ότι οι κυβερνήσεις Μπους, Ομπάμα και Μπάϊντεν δεν μπορούσαν να αντιταχθούν επιτυχώς στις διαδοχικές προσαρτήσεις του.
Οι πολιτικές των κυβερνήσεων Ομπάμα, Τράμπ και Μπάϊντεν, σχετικά με τη ρωσική προσάρτηση του Ντονμπάς και της Κριμαίας το 2014, έπαιξαν επίσης καθοριστικό ρόλο. Κανένας από τους τρεις δεν είχε προσπαθήσει ποτέ να αναγκάσει τη Ρωσία να εγκαταλείψει είτε το Ντονμπάς είτε την Κριμαία. Επίσης, η καταστροφική ρωσική πολιτική κατευνασμού της κυβέρνησης Ομπάμα το 2009-2014, και η ταπεινωτική αμερικανική αποχώρηση από τον Αφγανιστάν, τον Αύγουστο του 2021, έπεισαν τον Πούτιν, ότι η Αμερική είτε δεν θα μπορούσε είτε δεν μπορούσε να αντιταχθεί στην εισβολή.
Η Αμερική σωστά βοηθά την Ουκρανία να αντισταθεί στη ρωσική επιθετικότητα. Αλλά κανείς λογικός αναλυτής και διαμορφωτής πολιτικής δεν θα πρέπει να ξεχνά, ότι ολόκληρη η περιοχή είναι ένας ιστορικός γόρδιος δεσμός κακώς κατανοητών αλλά αρχαίων, αλληλένδετων και ανταγωνιστικών νημάτων, που ανά πάσα στιγμή, μπορεί να κινδυνεύσει να κοπεί από ένα ρωσικό πυρηνικό σπαθί.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
