Καθημερινά, περισσότερα από 12 εκατομμύρια πακέτα μπαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθιστώντας όλο και πιο δύσκολο για τους τελωνειακούς να ελέγχουν για παράνομα ή αδήλωτα αγαθά ή να υπολογίζουν τους δασμούς.
Πολλά απ’ αυτά τα πακέτα είναι μικρής αξίας – το 2024, εισήλθαν στην ΕΕ γύρω στα 4,6 δισεκατομμύρια πακέτα με δηλωμένη αξία μικρότερη των 22 ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε τον Αύγουστο ότι μόνο 0,0082% όλων των εισαγόμενων προϊόντων ελέγχθηκαν από τελωνειακές αρχές.
Σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ, οι τελωνειακοί έλεγχοι σε μερικά κράτη μέλη δεν είναι αρκετά αυστηροί και η άνιση εφαρμογή των κανόνων στο συνασπισμό διευκολύνει την απάτη.
– Τελωνειακή μεταρρύθμιση: Ποιο είναι το σχέδιο; –
Το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε προτάσεις για μια συνολική μεταρρύθμιση με στόχο να μειωθεί η γραφειοκρατία και να δοθεί απάντηση σε προκλήσεις όπως η μεγάλη αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Κεντρικό σημείο στα μεταρρυθμιστικά σχέδια της ΕΕ είναι το πώς μπορεί να γίνει η διαχείριση αυτής της τεράστιας πλημμύρας πακέτων και δεμάτων που εισέρχονται στο συνασπισμό από τρίτες χώρες, ιδιαίτερα από την Κίνα.
Ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή ήταν η καθιέρωση γενικού τέλους 2 ευρώ για κάθε πακέτο χαμηλής αξίας (κάτω από 150 ευρώ), με ισχύ από τον Απρίλιο 2026. Η ΕΕ σχεδιάζει επίσης να καταργήσει το σημερινό αδασμολόγητο όριο των 150 ευρώ στα πακέτα ώστε να εξασφαλίσει ίσους όρους για τις εταιρείες μέχρι το 2028.
Με λίγα λόγια, η μεταρρύθμιση έχει στόχο να εκσυγχρονίσει τις τελωνειακές διαδικασίες, να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών των κρατών μελών και να βελτιώσει τους ελέγχους σε εισαγωγές και εξαγωγές. Επιπλέον υπόσχεται βελτιωμένη συλλογή δασμών και φόρων και καλύτερη προστασία της εσωτερικής αγοράς.
Για το σκοπό αυτό, πρόκειται να υπάρξει ένας νέος Κόμβος Τελωνειακών Δεδομένων της ΕΕ, ο οποίος θα επιβλέπεται από την Τελωνειακή Αρχή της ΕΕ (EUCA), που πρόκειται να δημιουργηθεί.
H EUCA σχεδιάζεται για να χρησιμεύσει ως κεντρικός κόμβος υποστήριξης των εθνικών τελωνειακών υπηρεσιών. Μόλις τεθεί σε εφαρμογή, θα βελτιώσει τις τελωνειακές διαδικασίες και την ασφάλεια των ηλεκτρονικών αγορών που κάνουν πολίτες της ΕΕ, ενώ θα παράσχει στις εθνικές αρχές απλούστερα και περισσότερο ομοιόμορφα εργαλεία.
Με αυτή τη μεταρρύθμιση, αναμένεται ότι θα υπάρξουν οφέλη χάρη στη μείωση της γραφειοκρατίας με την απλούστευση των απαιτήσεων αναφοράς. Η ΕΕ εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να εξοικονομήσει έως 2 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο, καθώς ο κόμβος θα αντικαταστήσει τελωνειακές υποδομές πληροφορικής στα κράτη μέλη.
– Τελωνειακή Αρχή της ΕΕ: Το αρχηγείο, στη Μεσόγειο ή το Βορρά; –
Η Τελωνειακή Αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να ιδρυθεί το 2026, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεύθυνη για τη δημιουργία της: η πρώτη πρόσβαση από εταιρείες στον Κόμβο Δεδομένων είναι προγραμματισμένη για το 2028, η εθελοντική χρήση του από όλες τις επιχειρήσεις μέχρι το 2032 και η χρήση θα γίνει υποχρεωτική από το 2038.
Η πρώτη σημαντική απόφαση θα είναι η τοποθεσία της. Εννέα κράτη μέλη έχουν δηλώσει υποψήφια. Οι ανταγωνιστές είναι το Βέλγιο (Λιέγη), η Κροατία (Ζάγκρεμπ), η Γαλλία (Λίλλη), η Ιταλία (Ρώμη), η Ολλανδία (Χάγη), η Πολωνία (Βαρσοβία), η Πορτογαλία (Πόρτο), η Ρουμανία (Βουκουρέστι) και η Ισπανία (Μάλαγα).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογήσει τώρα τις εννέα υποψηφιότητες, επιδιώκοντας να εξασφαλίσει ότι η τοποθεσία θα δώσει στην Αρχή τη δυνατότητα να επιτελέσει την αποστολή της και να ασκήσει τις εξουσίες της, να στρατολογήσει προσωπικό με υψηλά προσόντα και εξειδίκευση και να προσφέρει ευκαιρίες εκπαίδευσης. Μια απόφαση αναμένεται το Φεβρουάριο και θα ληφθεί από κοινού με τα κράτη μέλη και το Κοινοβούλιο της ΕΕ.
Η χώρα που θα την φιλοξενήσει πρέπει να εξασφαλίσει ότι η τοποθεσία θα επιτρέψει στην υπηρεσία να είναι λειτουργική από την ημερομηνία που θα τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός, προσφέροντας αμέσως διαθέσιμα κτίρια, προηγμένη τεχνολογία πληροφορικής και υποδομή ασφαλείας, χώρο για τουλάχιστον 250 εργαζομένους, αίθουσες συνεδριάσεων υψηλής τεχνολογίας και έναν «ασφαλή τομέα» για τη διαχείριση εμπιστευτικών πληροφοριών.
Άλλα κριτήρια είναι η διεθνής προσβασιμότητα, οι ξενοδοχειακές δυνατότητες για συνεδριάσεις και διασκέψεις, η παρουσία πολύγλωσσων σχολείων για τα παιδιά του προσωπικού, η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και στην αγορά εργασίας για συζύγους και μέλη οικογενειών, καθώς και ένα πρόσθετο στοιχείο γεωγραφικής ισορροπίας – αυτό σημαίνει ότι το προσωπικό θα πρέπει να αντιπροσωπεύει τη διαφορετικότητα των μελών της ΕΕ.
