Ο πολιτισμός, οι ιδέες και οι λέξεις είναι άρρητα συνδεδεμένα, τα παραδείγματα στην ιστορία πολλά. Η γραμμή μεταξύ της ειρήνης και του πολέμου εύθραυστη. Το Μεσανατολικό δεν αποτελεί εξαίρεση. Για δεκαετίες υπάρχει ένα σύστημα προπαγάνδας μέσα από τα σχολικά βιβλία στα παλαιστινιακά εδάφη το οποίο συνέβαλε στη διαμόρφωση της αντίληψης για την αντίσταση, την ιδιότητα του μάρτυρα και της δικαίωσης πολύ πριν η Χαμάς εξαπολύσει την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου το 2023.
Ο Samuel Huntington, στο βιβλίο του «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών» υποστηρίζει πως οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ πολιτισμών θα είναι τα πολεμικά μέτωπα του μέλλοντος. Η Δύση και ο ελεύθερος κόσμος συνεχίζει να βρίσκεται απέναντι από εχθρικούς πολιτισμούς που επιδιώκουν μια επιθετική προσέγγιση στην επίλυση των διαφορών. Μια προσέγγιση που σκορπίζει λέξεις και θερίζει πολέμους…
Ο Arik Agassi, Γενικός Διευθυντής και Επικεφαλής Παγκόσμιων Συνεργασιών στο Ινστιτούτο για την Παρακολούθηση της Ειρήνης και της Πολιτιστικής Ορθότητας στην Σχολική Εκπαίδευση, IMPACT-se, ανέλυσε, σε συζήτηση με δημοσιογράφους στην οποία συμμετέχει και το ThePresident, πώς η Χαμάς στρατολογεί μέσω της εκπαίδευσης τους μελλοντικούς μαχητές της.
Όπως προκύπτει από τα παραδείγματα, υπάρχει μια συστηματική εισαγωγή της βίας, του μαρτυρίου και του τζιχάντ σε όλες τις τάξεις και τα μαθήματα. Ο ακραίος εθνικισμός και οι ισλαμιστικές ιδεολογίες είναι ευρέως διαδεδομένες σε όλο το πρόγραμμα σπουδών, συμπεριλαμβανομένων των εγχειριδίων φυσικών επιστημών και μαθηματικών. Η πιθανότητα ειρήνης με το Ισραήλ απορρίπτεται, ενώ οποιαδήποτε ιστορική παρουσία των Εβραίων στα σύγχρονα εδάφη του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής παραλείπεται εντελώς από τα εγχειρίδια.
Η λύση των δύο κρατών και η ειρηνική συνύπαρξη με το Ισραήλ δεν υποστηρίζονται στα σχολικά βιβλία. Δεν υπάρχουν αναφορές ή προτάσεις για την πιθανότητα ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης με το Ισραήλ.
Τα νέα σχολικά βιβλία δείχνουν μια αυξανόμενη τάση για την υποκίνηση στο μαρτύριο, μέσω διαφόρων μεθόδων για να πείσουν τα παιδιά να θυσιάσουν τη ζωή τους. Η ανάγκη για συνεχή αγώνα τονίζεται σε όλα τα σχολικά βιβλία με τη χρήση όρων όπως «επανάσταση», «εξέγερση», και «τζιχάντ».
Τα μαθήματα στα σχολικά βιβλία συνδέουν τη βίαιη πρώιμη ισλαμική περίοδο με τον τρέχοντα «εθνικό αγώνα», επικαλούμενοι μια αίσθηση ιστορικού πεπρωμένου. Περιγράφονται οι ανταμοιβές του παραδείσου, συμπεριλαμβανομένης της υπόσχεσης για παρθένες νύφες. Όσοι επιδιώκουν την προσωπική επιτυχία παρουσιάζονται ως δειλοί ή ως προδότες.
Η Dalal al-Mughrabi, η δράστης της σφαγής του 1978 στην παραλιακή οδό, τιμάται σε μέσα από ένα εκτενές κείμενο δέκα σελίδων που την εξυμνεί χαρακτηρίζοντας την τρομοκρατική ενέργεια ως «ηρωισμό», ενώ η ίδια αναφέρεται ως «αθάνατη» στις «καρδιές και τα μυαλά» των Παλαιστινίων. Οι μαθητές της πέμπτης τάξης καλούνται να ακολουθήσουν τα βήματά της και να την θεωρήσουν πρότυπο προς μίμηση.
Δύο επιζώντες περιγράφουν την κόλαση
Ακολουθώντας τα βήματα των μαχητών της Χαμάς οι εικόνες που παρακολουθούσαμε όλοι στην τηλεόραση ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίρνουν άλλη διάσταση, ζωντανεύουν. Άλλο να το βλέπεις πίσω από την ασφάλεια μιας οθόνης και άλλο να πατάς στο πεδίο μάχης, εκεί που ξεψύχησαν τόσες ψυχές. Πλέον δεν είσαι θεατής…
Πρώτη στάση, το «Τείχος των Αυτοκινήτων», ένα νεκροταφείο κατεστραμμένων αυτοκινήτων κοντά στο σημείο του φεστιβάλ Supernova. Ένα μνημείο για την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, κατά την οποία σκοτώθηκαν πάνω από 1.000 άτομα, πολλά από τα οποία ήταν άμαχοι, και περίπου 250 μεταφέρθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας.
Τους επισκέπτες τους υποδέχεται μια στοίβα από καμένα και παραμορφωμένα αυτοκίνητα. Στοιβαγμένα τζιπ, σεντάν και μοτοσικλέτες που καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές κατά τη διάρκεια της επίθεσης, μερικά από τα οποία είναι γεμάτα σφαίρες και άλλα έχουν καταστραφεί από αντιαρματικά βλήματα. Μεταξύ των παραμορφωμένων μεταλλικών σκελετών βρίσκεται ένα ασθενοφόρο στο οποίο έχασαν τη ζωή τους οκτώ άτομα.
Η δεύτερη στάση πιο δύσκολη… Στο Kibbutz Be’eri. Δύο χρόνια μετά την τρομοκρατική επίθεση, πίσω από τις φωτεινές κίτρινες πύλες εισόδου στο κιμπούτς μια νέα γειτονιά παίρνει μορφή, αναγεννημένη από τις στάχτες σε μια από τις κοινότητες που επλήγησαν περισσότερο από τη επίθεση. Ο ξεναγός, Danny Majzner μας κατάφερε να επιζήσει από θαύμα, η αδερφή του στο σπίτι της μόλις 200 μέτρα από το δικό του δεν τα κατάφερε. Μπαίνουμε στα σπίτια, οι τοίχοι γεμάτοι σφαίρες, καμένοι, κατεστραμμένοι. Υπάρχει μια απόκοσμη ησυχία. «Θα μένατε εδώ αν ξέρατε πώς ακόμα υπάρχει η Χαμάς στη Γάζα», ρωτά. Πριν την επίθεση ζούσαμε δίπλα από την Χαμάς αλλά αισθανόμασταν ασφαλείς, προσθέτει.
Τελευταία στάση, το μέρος οπού σκοτώθηκαν οι περισσότεροι άμαχοι, το σημείο του φεστιβάλ Supernova. Όπου και αν πατήσεις η γη είναι ακόμη ποτισμένη με τις ψυχές όσων δολοφονήθηκαν από τους τρομοκράτες της Χαμάς. Εκεί περιμένει η Mazal Tazazo.
Εκείνη την ημέρα, η Mazal Tazazo και οι δύο φίλοι της είχαν πάει στο μουσικό φεστιβάλ Supernova, που πραγματοποιούνταν στην έρημο Negev κοντά στα σύνορα μεταξύ Γάζας και Ισραήλ, όταν ξαφνικά άρχισαν να ηχούν σειρήνες και να ακούγονται πυροβολισμοί.
Λίγο μετά οι τρομοκράτες ξεχύθηκαν σπέρνοντας τον θάνατο. Έκανα την νεκρή. Το χέρι μου είχε τραυματιστεί και ήμουν γεμάτη αίμα. Νόμιζαν ότι ήμουν νεκρή, είπε, δείχνοντας τα σημάδια της στο κεφάλι και στο χέρι της. Οι φίλοι της δολοφονήθηκαν δίπλα της, ήταν μόνο 23 ετών και 25 ετών, εξήγησε.
Ενώ βρισκόταν ξαπλωμένη στους θάμνους, με μώλωπες και αιμορραγώντας, ένιωσε κάποιον να προσπαθεί να της δέσει τα πόδια. «Συνέχισα να προσποιούμαι ότι ήμουν νεκρή. Ένιωσα κάποιον να αγγίζει τα πόδια μου και να αρχίζει να με δένει με σχοινιά. Τότε ήρθε ο άλλος άντρας και άρχισαν να μιλάνε στα αραβικά. Ένας από τους δύο ήρθε κοντά μου για να δει αν ήμουν νεκρή. Πιθανότατα υπέθεσε ότι ήμουν νεκρή και με άφησε στο έδαφος», είπε. Αυτή η δοκιμασία διήρκεσε οκτώ ώρες, πριν την βρουν και τη μεταφέρουν στο νοσοκομείο.
Όταν ρωτήθηκε τι της δίνει τη δύναμη να μιλήσει για το τι συνέβη, η Tazazo απάντησε: «Ο γιος μου. Θέλω να βεβαιωθώ ότι θα ζήσει σε έναν ασφαλή κόσμο. Τώρα δεν ζούμε σε έναν ασφαλή κόσμο».
Στο τέλος αυτό που μένει είναι μια μικρή γεύση φρίκης και πολλά ερωτήματα. Είναι αδύνατον να μην αναρωτηθεί κάποιος ποια θα ήταν η αντίδρασή του αν βρισκόταν στη μέση αυτής της κόλασης. Η ειρήνη φαντάζει πιο πολύτιμη και εύθραυστη από ποτέ.
Δεν πρόκειται μόνο για τη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Πρόκειται για μια σύγκρουση που ξεπερνά το πολεμικό σκέλος. Όταν μια σύγκρουση διαρκεί γενιές, η εκπαίδευση παύει να αφορά τη γνώση και αρχίζει να αφορά την ιδεολογία.
Τα λόγια είναι πιο ισχυρά από όπλα. Οι ιδέες και η γραφή έχουν μεγαλύτερη δύναμη να επηρεάζουν τους ανθρώπους και να επιφέρουν αλλαγές από ό,τι η βία ή η δύναμη. Μπορούν να διαμορφώνουν απόψεις, να εμπνεύσουν κινήματα και να χτίζουν ή να καταστρέψουν κοινωνίες πιο αποτελεσματικά από ό,τι οι συρράξεις. Η πιο επικίνδυνη προπαγάνδα είναι αθόρυβη, φαίνεται φυσιολογική. Είναι ενσωματωμένη στα σχολικά βιβλία των παιδιών και αμβλύνεται μέσω της επανάληψης. Όταν οι μαθητές μεγαλώνουν, η σύγκρουση δεν είναι κάτι που θα αμφισβητούν. Είναι κάτι που θα έχουν κληρονομήσει…
Ειρήνη Μυλωνά
