Οι Αυστριακοί βουλευτές ενέκριναν σήμερα την απαγόρευση της ισλαμικής μαντίλας για κορίτσια κάτω των 14 ετών, ένα μέτρο που η κυβέρνηση παρουσιάζει ως προστατευτικό, αλλά το οποίο νομικοί και οργανώσεις δικαιωμάτων χαρακτηρίζουν διακριτικό και στοχοποιητικό.
Η νομοθεσία εγκρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία, με μοναδική εξαίρεση τους Πράσινους, που υποστήριξαν ότι η απαγόρευση παραβιάζει το Σύνταγμα.
Μια προηγούμενη προσπάθεια εφαρμογής αντίστοιχης απαγόρευσης το 2019, από κυβέρνηση συντηρητικών και ακροδεξιών, είχε ακυρωθεί το 2020 από το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο έκρινε ότι η ρύθμιση έκανε σαφή διάκριση εις βάρος μουσουλμάνων μαθητριών.
Παρά ταύτα, η σημερινή κυβέρνηση – με επικεφαλής τους συντηρητικούς – επιμένει ότι η νέα εκδοχή του νόμου είναι συνταγματικά θωρακισμένη και απαραίτητη για την προστασία των ανήλικων κοριτσιών.
Κατά τις συζητήσεις στη Βουλή, ο πρόεδρος του φιλελεύθερου κόμματος NEOS, Γιάνικ Σέτι, είχε υποστηρίξει ότι «πρόκειται για έναν καλό νόμο… που θα επιτρέψει να απαγορευθεί σε κάποιο βαθμό η πολιτιστική καταπίεση».
Αντίστοιχα, η υπουργός Ενσωμάτωσης Κλαούντια Πλάκολμ δήλωσε ότι «όταν ένα κορίτσι οκτώ ή εννέα ετών υποχρεούται να καλύπτει το σώμα της…. γι᾽αυτό να προστατευθεί από το βλέμμα των ανδρών, τότε δεν πρόκειται για θρησκευτικό τελετουργικό αλλά για καταπίεση».
Η απαγόρευση, που αφορά όλες τις μορφές ισλαμικής μαντίλας εντός των σχολικών χώρων, αναμένεται να εφαρμοστεί πλήρως από τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την Πλάκολμ. Από τον Φεβρουάριο θα ξεκινήσει μεταβατική περίοδος ενημέρωσης χωρίς κυρώσεις· σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης μη συμμόρφωσης, προβλέπονται πρόστιμα 150–800 ευρώ για τους γονείς.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι ο νέος νόμος επηρεάζει περίπου 12.000 κορίτσια και έφηβες, βασισμένη σε μελέτη του 2020 σύμφωνα με την οποία 3.000 κορίτσια κάτω των 14 φορούν μαντίλα.
Οργανώσεις δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι το μέτρο ενέχει σοβαρό κίνδυνο κοινωνικού διχασμού, ενισχύοντας τον αντιμουσουλμανικό ρατσισμό σε μια χώρα όπου το αντιμεταναστευτικό κλίμα έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια.
«Θα απομονώσει περαιτέρω»
Η Διεθνής Αμνηστία Αυστρίας υποστηρίζει ότι ο νόμος «συνιστά κατάφωρη διάκριση προς τις νεαρές μουσουλμάνες» και ότι ενδέχεται να ενισχύσει «τις υφιστάμενες προκαταλήψεις και τα στερεότυπα».
Ο οργανισμός IGGÖ, που εκπροσωπεί τις μουσουλμανικές κοινότητες, προειδοποιεί ότι η απαγόρευση «θα αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη στο κράτος δικαίου και θα θέσει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή».
Η Αντζέλικα Άτζινγκερ, διευθύντρια της ένωσης Amazone στο Φόραλμπεργκ, κατήγγειλε έναν νόμο που μπορεί να «απομονώσει περισσότερο» τα κορίτσια και να τα κάνει να αισθανθούν ότι είναι «νόμιμο» κάποιοι να ελέγχουν το σώμα τους, σύμφωνα με την οργάνωση SOS Mitmensch.
Το ακροδεξιό FPÖ, πρώτο στις εκλογές του 2024 αλλά χωρίς δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης, ζητεί επέκταση της απαγόρευσης και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Η κυβέρνηση εμφανίζεται βέβαιη ότι ο νέος νόμος δεν θα ακυρωθεί και πάλι, επιμένοντας πως αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών.
Ο συνταγματολόγος Χάιντς Μάγιερ, ωστόσο, εκφράζει αμφιβολίες, υπενθυμίζοντας ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε κρίνει το 2020 πως η απαγόρευση στοχοποιούσε μία συγκεκριμένη θρησκεία και άρα συνιστούσε άνιση μεταχείριση.
Το ανώτατο δικαστήριο είχε επίσης επισημάνει ότι, «εάν η μαντίλα είναι σύμβολο καταπίεσης», η απαγόρευσή της στο σχολείο μπορεί να φέρει τα κορίτσια σε «άβολη θέση» έναντι όσων τους την επιβάλλουν.
Στη Γαλλία, αντίστοιχη ρύθμιση ισχύει από το 2004, απαγορεύοντας στους μαθητές να φορούν ενδύματα ή σύμβολα που κάνουν «ορατή δήλωση θρησκευτικής ταυτότητας».
