Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα δύο λύσεις για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ουκρανίας την περίοδο 2026-2027: δανεισμό από την ΕΕ και Δάνειο Αποζημιώσεων που θα αντλείται από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία εντός της Ένωσης. Παράλληλα, διευκρινίζει τη νομική βάση αυτών των επιλογών, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 18-19 Δεκεμβρίου, ώστε οι ηγέτες να μπορέσουν να αποφασίσουν για την κάλυψη των μελλοντικών δημοσιονομικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας.
Η Επιτροπή σημειώνει ότι οι προτάσεις έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν ευέλικτα και αποτελεσματικά, είτε η Ουκρανία βρίσκεται σε πόλεμο είτε σε ειρήνη. Προβλέπονται δύο διαδρομές χρηματοδότησης:
• δανεισμός από την ΕΕ που θα βασίζεται στον κοινοτικό προϋπολογισμό
• Δάνειο Αποζημιώσεων, μέσω άντλησης μετρητών από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ που κατέχουν ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας.
Οι προτάσεις συνοδεύονται από ισχυρές δικλείδες ασφαλείας, ώστε να προστατευθούν τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από πιθανά αντίμετρα εντός Ρωσίας ή παράνομες απαλλοτριώσεις σε φιλικές προς τη Μόσχα δικαιοδοσίες. Για τυχόν υπολειπόμενους κινδύνους προβλέπεται μηχανισμός αλληλεγγύης, που θα στηρίζεται σε διμερείς εγγυήσεις των κρατών μελών ή στον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι οι προτάσεις ευθυγραμμίζονται πλήρως με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο, προστατεύοντας παράλληλα τη σταθερότητα της χρηματοπιστωτικής αγοράς και το καθεστώς του ευρώ.
Ειδικότερα, η πρόταση της Επιτροπής βασίζεται σε πέντε νομοθετικές προτάσεις:
• κανονισμό για τη θέσπιση Δανείου Αποζημιώσεων
• απαγόρευση μεταφοράς ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας πίσω στη Ρωσία
• δύο προτάσεις διασφαλίσεων για κράτη μέλη και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μέσω τροποποίησης του κανονισμού 833/2014 και παράλληλης απόφασης του Συμβουλίου
• τροποποίηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου ώστε να επιτραπεί η χρηματοδότηση δανείου προς την Ουκρανία από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Οι προτάσεις έρχονται σε μια περίοδο αυξανόμενων ρωσικών επιθέσεων εναντίον της Ουκρανίας, της ενεργειακής και κρίσιμης υποδομής της, αλλά και κλιμάκωσης υβριδικών επιχειρήσεων κατά κρατών-μελών της ΕΕ και εισβολών στον ευρωπαϊκό και νατοϊκό εναέριο χώρο.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε πως οι σημερινές προτάσεις στοχεύουν να εξασφαλίσουν για την Ουκρανία τα μέσα «να αμυνθεί και να προωθήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις από θέση ισχύος», καλύπτοντας τις οικονομικές ανάγκες των επόμενων δύο ετών, ενισχύοντας την αμυντική της βιομηχανία και τη σύνδεσή της με την ευρωπαϊκή αμυντική παραγωγική βάση. Τόνισε επίσης ότι το Δάνειο Αποζημιώσεων θα αξιοποιεί τα ταμειακά υπόλοιπα των ακινητοποιημένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην ΕΕ, με πλήρεις διασφαλίσεις για τα κράτη μέλη, αυξάνοντας το κόστος του πολέμου για τη Ρωσία και λειτουργώντας ως πρόσθετο κίνητρο για συμμετοχή σε διαπραγματεύσεις.
