Ο εκκολαπτόμενος αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας, μέσα από την εύνοια που έχει κερδίσει ο Ταγίπ Ερντογάν στα μάτια του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, μετά τη Συμφωνία για τη Γάζα, δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο, με βασικούς αποδέκτες αυτών των κινδύνων, το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Ο Ερντογάν, στην παρούσα συγκυρία, έχει τοποθετήσει τη χώρα του στο επίκεντρο της γεωπολιτικής της Μέσης Ανατολής, ανακοινώνοντας και αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στη Γάζα, με σαφή επιδίωξη, να διαμορφώσει το μέλλον της περιοχής.
Η δραματική άνοδος της Τουρκίας σηματοδοτεί μια απότομη απομάκρυνση από την απομόνωσή στην οποία βρίσκονταν τα τελευταία χρόνια. Ο Ερντογάν, εκμεταλλεύτηκε τις περιφερειακές κρίσεις, ιδιαίτερα την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία και τη γρήγορη ήττα της Αρμενίας από το Αζερμπαϊτζάν – για να ξαναμπεί στο παιχνίδι και να εδραιώσει την επιρροή της Τουρκίας.
Πέρα από τη, δικαιολογημένη έως ένα βαθμό, αισιοδοξία για την υπογραφή της Ειρηνευτικής Συμφωνίας για τη Γάζα, ειδικά μετά την αεροπορική επίθεση στο Κατάρ, έφερε σε δύσκολη θέση το Ισραήλ, με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου, να ζητά συγγνώμη μετά από πίεση του Αμερικανού Προέδρου.
Την ίδια στιγμή ο Ερντογάν, έχει καταφέρει να αναδειχθεί σε κομβικό παίκτη διαπραγμάτευσης, συνεπικουρούμενος από την Αίγυπτο και το Κατάρ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ένταση μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας, αυξάνεται και η μεταξύ τους κόντρα θα επανασχεδιάσει το γεωπολιτικό τοπίο της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Η επερχόμενη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Γάζα και σαν αποτέλεσμα η παρουσία πρακτόρων των μυστικών της υπηρεσιών στην αυλή του Ισραήλ, αποτελεί καμπανάκι κινδύνου για την Ιερουσαλήμ.
Αυτή τη στιγμή, η επιρροή του Ερντογάν εκτείνεται πέρα από την περιοχή, κερδίζοντας την υποστήριξη του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, δυστυχώς, βλέπει την Τουρκία ως ακρογωνιαίο λίθο μιας νέας περιφερειακής στρατηγικής. Τα εγκώμια του στο πρόσωπο του Ερντογάν στην Αίγυπτο, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια στιγμή που η Ουάσιγκτον, επιζητά ένα περιφερειακό αντίβαρο. η αλλαγή συνάδει με την αναζήτηση των ΗΠΑ για έναν περιφερειακό αντίβαρο. Η Τουρκία, με τη σουνιτική πλειοψηφία, την μεγάλη οικονομία, τον υπολογίσιμο στρατό της, την αυξανόμενη παρουσία της στη Συρία, την κατοχή τμήματος της Κύπρου και τώρα την επερχόμενη παρουσία της στη Γάζα, μαζί με την αναθέρμανση των σχέσεων με την Αίγυπτο, θα προσπαθήσει να καλύψει το κενό ισχύος που άφησε το άνοιγμα του Ισραήλ σε πολλαπλά μέτωπα.
Με την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα να παραμένει εύθραυστη, ο αναβαθμισμένος ρόλος της Τουρκίας αποτελεί πρόκληση για τη στρατηγική του Ισραήλ και ταυτόχρονα κίνδυνο για την ασφάλειά του.
Οι δύο άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προκλήσεις στη στρατηγική τους, αλλά και σοβαρούς για την ασφάλεια τους κινδύνους, από την ενίσχυση της Τουρκίας και του Ερντογάν, είναι η Ελλάδα και η Κύπρος, ιδιαίτερα μετά τις σαφείς ενδείξεις ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος, σκοπεύει να εφαρμόσει το μοντέλο της διαπραγμάτευσης για τη Γάζα, σε άλλες περιφερειακές κρίσεις και εντάσεις, βλέπε Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό.
Σαν αποτέλεσμα, αυτό το σημαντικό καμπανάκι κινδύνου, απαιτεί άμεση ενίσχυση της τριμερούς στρατηγικής συνεργασίας, Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου, με τη διαμόρφωση κοινή στρατηγικής σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, με στόχο την αντιμετώπιση της Τουρκίας του Ερντογάν.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
** Η ανάλυση και τα σχόλια εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις του συγγραφέα
