Η ευρωπαϊκή αμυντική θωράκιση δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου. Αυτό το ζήτημα που οι εταίροι μας στις Βρυξέλλες, φαίνεται να αγνοούν συστηματικά, έθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με σαφήνεια και αποφασιστικότητα κατά τη διάρκεια της άτυπης συνόδου κορυφής στην Κοπεγχάγη.
Του Κώστα Πασίση
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός στην παρέμβασή του επισήμανε ότι «η Ευρώπη πρέπει να πάρει το μήνυμα της Ουκρανίας» και να επενδύσει σε τεχνολογίες αιχμής, στην καινοτομία και στη δική της παραγωγική δυνατότητα στον τομέα της άμυνας.
Παράλληλα, όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, διεκδίκησε με επιχειρήματα την ισότιμη μεταχείριση των νότιων χωρών της Ευρώπης, όπου αντιμετωπίζουν εξίσου κρίσιμες προκλήσεις.
«Οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό έργο άμυνας αφορά την Ευρώπη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου. Πρέπει να βλέπει την ασφάλεια της Ευρώπης συνολικά. Προφανώς, πρέπει να καλύπτονται και τα νοτιοανατολικά σύνορα, αλλά και τα νότια σύνορα της Ευρώπης, έτσι ώστε η ήπειρός μας να είναι θωρακισμένη έναντι οποιασδήποτε πιθανής μελλοντικής απειλής», τόνισε χαρακτηριστικά.
Τα τελευταία χρόνια, η Ανατολική Μεσόγειος, η Βόρεια Αφρική και η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αποτελούν πηγή διαρκών απειλών για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Έτσι η Ελλάδα πιέζει ώστε τα ζητήματα αυτά να μπουν στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ατζέντας.
Όπως επισημαίνεσαι η επιμονή Μητσοτάκη στην κάλυψη του «Νότου» συνδέεται και με τον ρόλο της Τουρκίας, η οποία κινείται συχνά εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου και δημιουργεί επιπλέον πιέσεις στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο.
Η Αθήνα επιδιώκει να καταστήσει σαφές ότι μια ευρωπαϊκή στρατηγική άμυνας που αγνοεί αυτή τη διάσταση παραμένει ανεπαρκής.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε τη στήριξη της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι στη σχετική πρόταση Μητσοτάκη. Η Ιταλία σε αυτή τη συγκυρία, βιώνει καθημερινά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νότια σύνορα της Ευρώπης, με τις παράνομες μεταναστευτικές ροές από τις ακτές της Αφρικής.
Η σύγκλιση απόψεων μεταξύ Αθήνας και Ρώμης ενδεχομένως σε αυτή τη φάση, να σηματοδοτεί τη συγκρότηση ενός «νότιου άξονα» που διεκδικεί ισότιμη μεταχείριση στην κατανομή των ευρωπαϊκών αμυντικών πόρων.
Γενικότερα η τοποθέτηση Μητσοτάκη στην Κοπεγχάγη ξέγινε σε μια στιγμή που η ΕΕ επιχειρεί να διαμορφώσει την «Ατζέντα 2030» για την άμυνα.
Η Αθήνα θέλει να διασφαλίσει ότι ο Νότος δεν θα μείνει εκτός σχεδιασμού.
Ευρωπαϊκή «ασπίδα»
Στην άτυπη σύνοδο συζητήθηκαν οι συνεχείς αναφορές για υπερπτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε χώρες της Βαλτικής, κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και ενεργειακές υποδομές.
Όπως σημειωνεται τα εν λόγω συμβάντα συνιστούν υβριδική απειλή, με στόχο να καλλιεργηθεί ανασφάλεια και να πιεστούν πολιτικά οι κυβερνήσεις της περιοχής.
Οι ηγέτες συμφώνησαν ότι χρειάζεται ενισχυμένη αεράμυνα και καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών, ενώ η πρωθυπουργός της Δανίας επισήμανε ότι «η ασφάλεια της Βαλτικής αφορά ολόκληρη την Ευρώπη» και κάλεσε για αποφασιστική στάση απέναντι στις προκλήσεις.
Στο τραπέζι βρέθηκε και το ενδεχόμενο νέων κυρώσεων προς τη Ρωσία, εφόσον οι προκλήσεις κλιμακωθούν.
Ακόμη συζητήθηκε και το ζήτημα της διαχείρισης των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων.
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφερόμενη στη συζήτηση, τόνισε ότι «ο δράστης πρέπει να πληρώσει για τις καταστροφές» και πρότεινε τα κεφάλαια αυτά να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με προκαταβολή πολεμικών αποζημιώσεων. Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα παράτασης των κυρώσεων με ειδική πλειοψηφία, ώστε να αποφευχθεί το βέτο χωρών όπως η Ουγγαρία.
Επιπλέον στο επίκεντρο βρέθηκαν δύο εμβληματικά σχέδια. το «Ευρωπαϊκό Τείχος Drones» και το πρόγραμμα SAFE, που θα διαχειριστεί 150 δισ. ευρώ για κοινές προμήθειες.
«Δεν κοιτάμε μόνο το 2030 – ξεκινάμε τώρα», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν, εξηγώντας ότι οι πρώτες δόσεις του SAFE θα διανεμηθούν από το 2026.
