Τη σημασία που έχει για την αντιμετώπιση του καρκίνου και στην αλλαγή της αντίληψής του, η δυνατότητα να αρθεί ο τρόπος εκφοράς και η θετική αναφορά στην ασθένεια πάνω από τα συνηθισμένα λεκτικά στερεότυπα που μόνο θετικό αντίκτυπο δεν έχουν στον πάσχοντα και τον φροντιστή του, ανέδειξαν η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ και η ΑΜΚΕ Win Cancer στην εκδήλωση με τίτλο: ” Η δύναμη των λέξεων – Μιλώντας με σεβασμό για τον καρκίνο”, που πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο «Καμίνι» στο Γαλάτσι.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Παύλος Μαρινάκης, ο οποίος συμμετείχε σε συζήτηση με τον κύριο εισηγητή της εκδήλωσης καθηγητή Επικοινωνίας στο ΕΚΠΑ Γιώργο Πλειό και τους Γιώργο Καπετανάκη, Πρόεδρο της ΕΛΛΟΚ και Πίστη Κρυσταλλίδου, πρόεδρο της ΑΜΚΕ Win Cancer.
Αναφερόμενος στην εισήγησή του, που έδωσε και τον τόνο για τη συζήτηση, σχετικά με τους τρόπους που αναφερόμαστε στον καρκίνο, είτε με περιγραφικό, είτε με αξιολογικό τρόπο, ο κος Πλειός επεσήμανε πως οι μόνοι όροι και λέξεις που μπορούν ίσως να το κάνουν με ουδέτερο τρόπο είναι αποκλειστικά αυτές που χρησιμοποιεί η επιστημονική κοινότητα (πχ κακοήθης νεοπλασία).
Αναπόφευκτα, τόνισε ο καθηγητής, άλλες συνώνυμες (επάρατος νόσος, κακή αρρώστια), μεταφορικές (μάχη με τον καρκίνο) ή συναισθηματικά φορτισμένες εκφράσεις (ύπουλος), υποβάλλουν ένα υποκειμενικό αξιολογικό και συναισθηματικό πλαίσιο που επιβάλλουν στον ίδιον τον ασθενή μια συγκεκριμένη στάση απέναντι στην ασθένεια του.
Το ίδιο, τόνισε, συμβαίνει κι όταν η λέξη καρκίνος χρησιμοποιείται μεταφορικά για να σκιαγραφήσει τοξικές ή προβληματικές σχέσεις διαβίωσης, διαβάζοντας την ουσιαστική σημασία του όρου σχηματίζοντας αδρά στερεότυπα, που ευνοούν την αρνητική και φοβική δηλαδή χρήση της έννοιας καρκίνος. Γεγονός που επηρεάζει βαθιά συναισθηματικά και βιωματικά και τον ίδιον τον ασθενή. Για τον λόγο τούτο απαιτείται μια αλλαγή παραδείγματος, τόσο στην εκπαίδευση, όσο και στον τρόπο με τον οποίο τα μέσα ενημέρωσης να παράγουν αυτά τα στερεότυπα και τις μεταφορικές αναφορές, που ανακυκλώνουν την αρνητική φόρτιση απέναντι στο θέμα του καρκίνου.
Ιδιαίτερα στάθηκε ο κος Πλειός στην πλεονεκτική θέση που έχουν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, απέναντι στον ανταγωνισμό των ιδιωτικών μέσων, που για λόγους δημοτικότητας διαρκώς αναζητούν συνταρακτικούς τίτλους και φαντασμαγορική θεματολογία, διαιωνίζοντας τη φοβική και διακρισιακή στάση απέναντι στην ασθένεια, την αποδοχή και την επωφελή έκφραση της. Για τον λόγο τούτο, επέμεινε ο κος Πλειός είναι αναγκαία και η επιμόρφωση των αρμόδιων συντακτών για το πώς θα πρέπει να χειρίζονται εκφραστικά και δεοντολογικά αυτές τις αναφορές, αποφεύγοντας να αναπαράγουν ευρέως διαδεδομένες αντιλήψεις, στερεότυπα και προκαταλήψεις –παρεμπιπτόντως όχι απλώς μόνον για τον καρκίνο, αλλά και για μία πλειάδα άλλων ευαίσθητων κοινωνικά και πολιτικά θεμάτων.
Σε μια ιδιαίτερα συναισθηματική παρέμβαση, ο κος Καπετανάκης υπενθύμισε πως ο καρκίνος είναι μια κοινωνική ασθένεια, η οποία επηρεάζει τον άνθρωπο, το περιβάλλον, την οικογένειά του τη ζωή του, τη δουλειά του και για τούτο οφείλουμε κι ως πολίτες να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αυτή την συνθήκη και λεκτικά, καθώς οι λέξεις είναι τα γυαλιά με τα οποία βλέπουμε και περιγράφουμε τον κόσμο. Επέμεινε κι αυτός ότι θα πρέπει οι λέξεις να συμβάλουν ώστε να αποκαθαρθεί η ασθένεια κι ο πάσχων από το “στίγμα” που στερεοτυπικά την περιβάλλει και συχνά απογοητεύει τον ασθενή. Για τον λόγο τούτο, τα μέσα ενημέρωσης χρειάζεται να σταθούν αρωγός για να διαμορφωθεί ένας κώδικας αναφοράς που θα αλλάξει τη νοοτροπία και την αντίληψη, τόσο του κοινού, όσο και των ασθενών γύρω από τη σημασία και τη θετική αντιμετώπιση του καρκίνου.
Από την πλευρά της, η κα Κρουσταλίδου αναφέρθηκε στον ρόλο του φροντιστή και στην ανάγκη που έχει κι εκείνος για συμπαράσταση στο βαρύ φορτίο που επωμίζεται. ‘Οπως τόνισε η ίδια, οι λέξεις στην περίπτωση της ασθένειας και της αντιμετώπισής της και έχουν και δύναμη και ενέργεια και κάλεσε τα μέσα ενημέρωσης να γίνουν συμμέτοχοι, αναλαμβάνοντας κι εκείνα το ποσοστό της ευθύνης που έχουν, ως διαμορφωτές της συνείδησης της κοινής γνώμης και ζήτησε να έχουμε όλοι μας στον δημόσιο λόγο τον προσήκοντα σεβασμό προς τους ανθρώπους με καρκίνο.
Από την πλευρά του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κος Μαρινάκης επεσήμανε πως διαρκής του στόχος είναι η κάθε πρωτοβουλία κι ενέργεια να έχει διάρκεια. Και για τούτο, για τον ίδιο η εκδήλωση αυτή αποτελεί ένα εφαλτήριο για να μεταφερθούν τα πορίσματά της σε όλους τους δημοσιογραφικούς διαύλους στην Ελλάδα. Όπως τόνισε ο κος Μαρινάκης σκοπός του κυβερνητικού έργου δεν είναι να εξαντληθεί σε ένα ΦΕΚ ή σε μία νομοθετική πρωτοβουλία κάθε προσπάθεια να επιλυθεί κάτι, αλλά να προσπαθούμε να αφήνουμε κάτι απτό και διαρκές για την επόμενη ημέρα.
Όπως τόνισε ο ίδιος, θεωρεί σημαντικές στιγμές στην πορεία του τις ουσιαστικές, πλην όμως αθόρυβες, εκστρατείες για να πεισθούν 1.532.000 συμπολίτες μας να γίνουν εθελοντές δότες μυελού των οστών. Ο ίδιος ως καθ’ ύλην αρμόδιος για τα δημόσια μέσα ενημέρωσης, δεσμεύθηκε πως θα συνδράμει στην προσπάθεια τούτη για την αλλαγή νοοτροπίας, καθώς ο Τύπος έχει τη δυνατότητα να συμπαρασύρει την υπόλοιπη κοινωνία.
Από την πλευρά της, η Α’ Αντιπρόεδρος της ΕΣΗΕΑ ‘Αρια Αγάτσα, εκφράζοντας το προσωπικό οικογενειακό της βίωμα με τον καρκίνο, εξέφρασε την βούληση της Ένωσης να συνδράμει στην προσπάθεια για να καθαιρεθούν τα στερεότυπα που καλύπτουν την αντιμετώπιση του καρκίνου, καθώς οι δημοσιογράφοι παραμένουν οι πολλαπλασιαστές της κάθε είδησης, με όλο το θετικό ή αρνητικό φορτίο της. Όπως τόνισε, πιστεύει πως χρειάζεται να αλλάξει ριζικά ο τρόπος εκφοράς του λόγου, να προσανατολισθεί ο κλάδος σε μία θετική αντίληψη κι αντιμετώπιση των σχετικών θεμάτων και δεσμεύθηκε ως προς τη διοργάνωση εξειδικευμένων σεμιναρίων κατάρτισης των δημοσιογράφων πάνω σε αυτό το ζήτημα.
Τη δική τους αποφασιστικότητα να συνδράμουν με κάθε τρόπο και με όλες τις δυνατές πρωτοβουλίες, αξιοποιώντας τις τεχνικές δυνατότητες που παρέχει ο κάθε κλάδος της δημοσιογραφίας, εξέφρασαν παίρνοντας σύντομα τον λόγο και ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ Σωτήρης Τριανταφύλλου και ο εκπρόσωπος της ΕΡΤ κος Κ. Τσολάκης.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΑΠΕ-ΜΠΕ Αιμίλιος Περδικάρης υπογράμμισε την ιδιαίτερη ευαισθητοποίηση του Πρακτορείου σε αυτά τα ζητήματα, επιμένοντας στη σημασία της ορθής ενημέρωσης, προκειμένου να σπάσουμε το φόβο, την απομόνωση και να μην συντελούμε με τη στάση μας, εκούσια η ακούσια, στην απομόνωση και τον ιδιότυπο κοινωνικό ρατσισμό για τους καρκινοπαθείς, αλλά να τους αγκαλιάσουμε και να τους συμπαρασταθούμε. Τόνισε δε, την αυτονόητη στήριξη του ΑΠΕ-ΜΠΕ σε ότι αφορά και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και την διαθεσιμότητά του να συζητηθούν οι συγκεκριμένοι τρόποι συνεργασίας προς αυτή την κατεύθυνση.
Κλείνοντας την εκδήλωση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπογράμμισε πως στην περίπτωση του καρκίνου το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι εάν στο τέλος της ημέρας θα καταφέρεις να επιβιώσεις και αυτό που σίγουρα σε μία τέτοια καταδρομή πολλαπλασιάζεται είναι η διάθεση για ζωή και αυτό δεν πρέπει να το υποτιμούμε, απεναντίας πάνω σε αυτό θα πρέπει να χτίσουμε αρχές κι η εκδήλωση τούτη ήταν το πρώτο βήμα.
