Η συνάντηση Τραμπ–Ερντογάν στον Λευκό Οίκο είχε βαρύ πολιτικό φορτίο, αλλά στην Ελλάδα το βλέμμα στράφηκε σε μια μικρή λεπτομέρεια: το χρυσό καρφιτσάκι στο πέτο του Αμερικανού προέδρου. Μέσα ενημέρωσης έσπευσαν να το χαρακτηρίσουν «F-35», συνδέοντάς το με τις γνωστές φιλοδοξίες της Άγκυρας να επιστρέψει στο πρόγραμμα του Lightning II.
Όλα τα ελληνικά ΜΜΕ μίλησαν για «συμβολικό μήνυμα» του Τραμπ, ότι ενδεχομένως η Τουρκία να ξαναμπεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την απόκτηση F-35. Η αφήγηση βρήκε εύκολα πρόσφορο έδαφος: η Άγκυρα επιδιώκει χρόνια την πρόσβαση στο συγκεκριμένο μαχητικό πέμπτης γενιάς, από το οποίο αποκλείστηκε μετά την αγορά των ρωσικών S-400.
Όμως η πραγματικότητα ήταν διαφορετική. Όπως αποκάλυψε από χθες στο One Channel ο δημοσιογράφος Γιώργος Μουρούτης, το καρφιτσάκι δεν απεικόνιζε F-35 αλλά F-22 Raptor.
Εξετάζοντας την εικόνα, το αεροσκάφος αναγνωρίζεται εύκολα ως F-22 με χαρακτηριστικά Διπλά ουραία πτερύγια σε σχήμα “V” υπό γωνία, Μεγάλες τραπεζοειδείς πτέρυγες, Δύο εισαγωγές αέρα στο κάτω μέρος, Διπλός κινητήρας με δύο ακροφύσια στο πίσω μέρος.
Αντίθετα, το F-35 είναι μονοκινητήριο, με μικρότερες τριγωνικές πτέρυγες και ένα μόνο ακροφύσιο. Η διαφορές, επομένως, είναι σαφής.
Την πληροφορία επιβεβαίωσε και η Wall Street Journal με δημοσίευμά της αργότερα, που επικαλούμενη τον Λευκό Οίκο σημείωσε ρητά ότι ο Τραμπ φορούσε στο πέτο «χρυσή καρφίτσα F-22».
Η διαφορά δεν είναι λεπτομέρεια. Το F-22 Raptor, μαχητικό πέμπτης γενιάς της Lockheed Martin, αποτελεί αποκλειστικότητα της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Παρήχθη σε περιορισμένο αριθμό, η γραμμή παραγωγής έκλεισε το 2012, και με νόμο του Κογκρέσου έχει απαγορευθεί η εξαγωγή του. Με απλά λόγια, το Raptor είναι «απαγορευμένος καρπός» για κάθε σύμμαχο, ακόμα και για τους στενότερους εταίρους της Ουάσινγκτον.
Αντίθετα, το F-35 είναι διεθνές πρόγραμμα, με συμμετοχή και παραγγελίες από δεκάδες χώρες – από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία μέχρι την Ιαπωνία και το Ισραήλ. Η Τουρκία ήταν κάποτε εταίρος, αλλά σήμερα βρίσκεται εκτός προσπαθώντας να επανενταχθεί στο πρόγραμμα.
Έτσι, το καρφιτσάκι του Τραμπ μόνο τυχαίο δεν ήταν. Όχι όμως με την έννοια που παρουσίασαν βιαστικά αρκετά ελληνικά μέσα. Δεν ήταν «μήνυμα κατευνασμού» προς την Άγκυρα με φόντο το πρόγραμμα των F-35, αλλά περισσότερο μια επίδειξη αμερικανικής υπεροχής: ένα αεροσκάφος που μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν, ένα όπλο που δεν μοιράζεται, ένα σύμβολο της τεχνολογικής τους πρωτοκαθεδρίας.
Η αποκάλυψη ότι πρόκειται για F-22 κι όχι για F-35 δείχνει πόσο εύκολα η πολιτική σημειολογία μπορεί να διαστρεβλωθεί από μια εικόνα – αλλά και πόσο χρήσιμο είναι να διασταυρώνεται η πληροφορία πριν δημιουργηθεί μια ολόκληρη «ιστορία» γύρω από μια καρφίτσα.
