Πάνω από πέντε στους δέκα Βρετανούς είναι υπέρ της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα έρευνα για το θέμα αυτό, αποκαλύπτει σαφή διακομματική πλειοψηφία υπέρ της επιστροφής των εκθεμάτων στην Ελλάδα. Η ιστορική έρευνα, που ανατέθηκε από το Parthenon Project, αποκαλύπτει ευρεία υποστήριξη για συνεργασία και σύμπραξη, καθώς οι επίτροποι του Βρετανικού Μουσείου προετοιμάζονται να εξετάσουν το μέλλον της συλλογής εν μέσω σημαντικών επερχόμενων εργασιών ανακαίνισης.
Η πανεθνική έρευνα, που διεξήχθη από την JL Partners, διαπίστωσε ότι περισσότεροι από τους μισούς (54%) Βρετανούς τάσσονται υπέρ της επιστροφής, σε σύγκριση με μόλις το 29% που θέλει να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο. Το 17% δήλωσε ότι δεν έχει θέση σε σχέση με το ζήτημα.
Η υποστήριξη για την επιστροφή εκτείνεται σε όλο το πολιτικό φάσμα. Μεταξύ των ψηφοφόρων των Συντηρητικών του 2024, το 47% τάσσεται υπέρ της επιστροφής έναντι 22% που θέλει να παραμείνουν. Μεταξύ των ψηφοφόρων των Εργατικών, το 62% τάσσεται υπέρ της επιστροφής έναντι 12%. Και μεταξύ των ψηφοφόρων των Μεταρρυθμιστών του 2024, το 46% τάσσεται υπέρ της επιστροφής έναντι 24%.
Η έρευνα έρχεται μετά την έναρξη της παγκόσμιας εκστρατείας συγκέντρωσης χρημάτων του Βρετανικού Μουσείου για την υποστήριξη της ανακαίνισης της Δυτικής πτέρυγας, η οποία θα οδηγήσει στη μετακίνηση των Γλυπτών από τον χώρο τους. Κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης ανακαίνισης του Βρετανικού Μουσείου, η οποία περιλαμβάνει το κλείσιμο της Πινακοθήκης Duveen, όπου εκτίθενται τα γλυπτά μαζί με άλλες ελληνικές και ρωμαϊκές αρχαιότητες, το 74% υποστηρίζει την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα σε αυτήν την περίοδο, με μόνο το 6% να είναι αντίθετο. Οι ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι μια λύση για όλες τις πλευρές με την Ελλάδα όχι μόνο θα έλυνε το ζήτημα των Γλυπτών, αλλά θα έδειχνε και καλή θέληση διεθνώς και θα ενίσχυε την εμπιστοσύνη των παγκόσμιων δωρητών.
Ο Λόρδος Ed Vaizey, Συμπρόεδρος του Parthenon Project και Συντηρητικό Μέλος της Βουλής των Λόρδων, δήλωσε : «Η υποστήριξη για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα δεν περιορίζεται σε ένα μόνο μέρος της κοινωνίας — διατρέχει ηλικίες, περιοχές και πολιτικές πεποιθήσεις. Τα θεσμικά μας όργανα θα πρέπει να αισθάνονται ενθαρρυμένα από αυτήν την έρευνα».
Η Βαρόνη Thangam Debbonaire, από τους Εργατικούς, και Συμπρόεδρος του Έργου του Παρθενώνα, δήλωσε : «Η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας θετικής, πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ Βρετανίας και Ελλάδας, προσανατολισμένης στο μέλλον. Οι επίτροποι έχουν τώρα την ευκαιρία να γράψουν ιστορία υιοθετώντας μια λύση win-win που αντανακλά τις απόψεις της πλειοψηφίας του βρετανικού κοινού».
Η έρευνα διαπίστωσε ότι εάν διεξαγόταν δημοψήφισμα αύριο, το 56% του βρετανικού κοινού θα ψήφιζε την επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα, ενώ μόνο το 22% θα ψήφιζε την παραμονή τους στη Βρετανία. Όταν τους παρουσιάστηκαν εικόνες της Πινακοθήκης Duveen στο Βρετανικό Μουσείο και του Μουσείου της Ακρόπολης, το 55% δήλωσε ότι τα Γλυπτά θα ήταν καλύτερα να στεγάζονται στο Μουσείο της Ακρόπολης (έναντι 32% για το Βρετανικό Μουσείο).
Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι ένα ισχυρό αίσθημα δικαιοσύνης καθοδηγεί τη στάση του βρετανικού κοινού απέναντι στο θέμα πολύ περισσότερο από τις συζητήσεις σχετικά με τη νομιμότητα ή την ιδιοκτησία. Περισσότεροι από τα δύο τρίτα (72%) συμφώνησαν ότι τα Γλυπτά γίνονται καλύτερα κατανοητά ως μέρος ενός ενιαίου καλλιτεχνικού συνόλου που θα πρέπει να ανασυναρμολογηθεί, και το 67% δήλωσε ότι η επιστροφή των Γλυπτών θα αντανακλούσε τις βρετανικές αξίες και θα έδειχνε ότι η Μεγάλη Βρετανία ηγείται στην πολιτιστική διπλωματία.
Όταν ρωτήθηκαν για την πολιτιστική ταυτότητα, η σαφής πλειοψηφία απάντησε ότι θεωρούσε τα Γλυπτά ελληνικά (73%) και όχι βρετανικά (13%).
Όταν ρωτήθηκαν ποιος θα πρέπει να αποφασίζει πού θα πρέπει να φυλάσσονται τα αντικείμενα, οι περισσότεροι ερωτηθέντες απάντησαν στους επιτρόπους των μουσείων (42%), με μόνο 17% να δηλώνει τους διεθνείς οργανισμούς και 13% να δηλώνει τις κυβερνήσεις.
Σχολιάζοντας την έρευνα, ο Guy Miscampbell, Διευθυντής της JL Partners, δήλωσε : «Ενώ τα πολιτιστικά ζητήματα αποτελούν γενικά χαμηλότερη προτεραιότητα για τους ψηφοφόρους, τα δεδομένα μας δείχνουν ότι το βρετανικό κοινό θα υποστήριζε σθεναρά την επιστροφή. Πιστεύουν ότι η επανένωση των Γλυπτών ως μέρος ενός καλλιτεχνικού συνόλου θα ήταν το σωστό και, το σημαντικότερο, δεν αντιτίθενται στο να το κάνουν αυτό πραγματικότητα οι πολιτικοί ηγέτες».
Το συνολικό μέγεθος του δείγματος ήταν 2.082 ενήλικες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ 28 Αυγούστου και 1 Σεπτεμβρίου 2025 και διεξήχθη διαδικτυακά. Τα στοιχεία είναι αντιπροσωπευτικά όλων των ενηλίκων του Ηνωμένου Βασιλείου (ηλικίας 18+).
Το Parthenon Project αγωνίζεται για μια λύση «win-win», η οποία θα επανενώσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα με τα άλλα σωζόμενα πρωτότυπα στην Αθήνα, διασφαλίζοντας παράλληλα την έκθεση άλλων ελληνικών ευρημάτων στο Βρετανικό Μουσείο.
Η δημοσκόπηση ανατέθηκε από το Parthenon Project, το οποίο έχει σταθερά υποστηρίξει μια λύση «win-win» για την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Με μια διακομματική συμβουλευτική επιτροπή, το Project υποστηρίζεται από την οικογένεια Λέφα.
Ιδρύθηκε από την οικογένεια Λέφα και προεδρεύεται από τον πρώην υπουργό Πολιτισμού Λόρδο Εντ Βέιζι. Μαζί του στο συμβουλευτικό συμβούλιο είναι οι Συντηρητικοί Λόρδος Μάικλ Ντομπς και Βαρώνη Κάθριν Μέγιερ, ο πρώην βουλευτής του υπουργού Πολιτισμού Μπεν Μπράντσο, ο ηθοποιός και συγγραφέας Στίβεν Φράι, η πρώην αναπληρώτρια συντάκτρια των Sunday Times και διευθύντρια του Κέντρου Διεθνούς Ρεπορτάζ Marie Colvin, Σάρα Μπάξτερ, και ο καθηγητής Στάθης Ν. Καλύβας, καθηγητής Διακυβέρνησης στο Gladstone και μέλος του All Souls College της Οξφόρδης.
Η ομάδα εκστρατείας Parthenon Project πρότεινε μια φιλόδοξη «συμφωνία πολιτιστικής συνεργασίας» που θα επανενώσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα – που σήμερα φυλάσσονται στο Βρετανικό Μουσείο – στην Ελλάδα. Η πρόταση προβλέπει την ίδρυση ενός κοινού Ελληνοβρετανικού Ιδρύματος για τη χρηματοδότηση ενός μακροπρόθεσμου προγράμματος υποτροφιών και ευρύτερων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων προς όφελος των νέων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα.
Αγγελική Κώττη
