Δεν παριστά την Κοίμηση της Θεοτόκου, που τη χάρη Της εορτάζουμε σήμερα. Είναι μια εικόνα Παναγίας Οδηγήτριας, με θρυλική ιστορία, η οποία βρίσκεται στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου της Νέας Φιλαδέλφειας. Στην Παναγίτσα, όπως συνηθίζουν να ονομάζουν την εκκλησία. Ηρθε από τη Μικρασία, μέσα στη φωτιά και το σίδερο, και θεωρείται θαυματουργή εικόνα.
Σύμφωνα με τη μικρασιατική παράδοση η Ιερά Εικόνα βρέθηκε από έναν βοσκό, όπως σημειώνει το ekklisiaonline.gr/. Αυτός πήγαινε τα ζώα του (γίδια) σ’ ένα χωράφι όπου υπήρχαν βουρλιές (βούρλα). Κάποια στιγμή ένα γίδι αποκόπηκε από το κοπάδι και όταν επέστρεψε ο βοσκός παρατήρησε ότι είχε βρεγμένα γένια. Την επόμενη μέρα χωρίς τα ζώα αυτή τη φορά ο βοσκός πήγε πάλι στο χωράφι να βρει το μέρος με το νερό ώστε να το ανοίξει και να πίνουν από εκεί όλα τα ζώα του. Ψάχνοντας και μη μπορώντας να βρει την πηγή ανακάλυψε την εικόνα της Παναγίας. Στο σημείο εκείνο φτιάχτηκε ένα μικρό εκκλησάκι της Ευρέσεως και δίπλα η μεγάλη εκκλησία όπου μέσα εκεί φυλασσόταν η εικόνα.
Πιο συγκεκριμένα, ο τρίκλιτος ναός ανηγέρθη μετά την εύρεση (1689) με τέμπλο ξύλινο και σκαλισμένο, ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας. Οι εικόνες του ήταν όλες ασημοσκεπασμένες με αργυρόχρυσα καντήλια. Αριστερά της ωραίας πύλης, ήταν θρονισμένη η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Βουρλιώτισσας. Η εικόνα παρίστανε την Παναγία την Οδηγήτρια και ήταν πολύ παλιά με φθαρμένα τα χαρακτηριστικά των προσώπων με έντονα τα σημάδια από το διάβα των χρόνων. Ήταν το σημείο αναφοράς της πόλης και συγκέντρωνε χιλιάδες πιστούς από όλα τα μέρη
Με την πάροδο των ετών και προς συντήρηση της Ιεράς Εικόνος, αυτή εστάλη στη Ρωσία όπου μερίμνη της Μεγάλης Αικατερίνης απεκατεστάθησαν όλες οι φθορές. Με την ολοκλήρωση των εργασιών και αφού η εικόνα εκοσμήθει βαρυτίμος εστάλη πίσω στα Βουρλά. Γενομένης της Αγίας Εικόνος πυρικαύστου ο λαός των Βουρλών αλλά και οι Τούρκοι κάτοικοι που την ευλαβούντο τις προσέδωσαν το προσωνύμιο Καρά-Παναγιά.
Το 1922, μετά τις 15 Αυγούστου, οι Τούρκοι μπήκαν στα Βουρλά και τα κατέστρεψαν. Βεβήλωσαν, έκλεψαν και στο τέλος έκαψαν την εκκλησία. Ευσεβείς όμως Βουρλιώτες κατάφεραν και απομάκρυναν, μαζί με άλλα ιερά σκεύη και εικόνες και το θαυματουργό εικόνισμα της Παναγίας. Το γεγονός ότι έφτασε στην Ελλάδα χωρίς το ασημένιο κάλυμμά της δηλώνει πως αυτό αποτέλεσε προφανώς το αντάλλαγμα για τη δυνατότητα μεταφοράς της. Στη νέα πατρίδα πια η οικογένεια Χριστοφορίδη, με χρήματα που εισέπραξε από το ταμείο ανταλλαξίμων το 1927, ανέλαβε το κόστος για την κατασκευή νέου ασημένιου καλύμματος.
Στην ιστοσελίδα της Ενωσης Βουρλιωτών, γράφουν: «Λέγεται ότι η εικόνα είχε ζωγραφιστεί από τον Αγιο Λουκά. Σε Βουρλιώτικη εφημερίδα το 1873, γράφει ότι ήταν βυζαντινών χρόνων και επειδή μόλις διακρινόταν τα χαρακτηριστικά του προσώπου, οι Τούρκοι την αποκαλούσαν Καρά – Παναγία, δηλαδή Μαύρη – Παναγιά. Ολο το εικόνισμα ήταν σκεπασμένο, με ασημένιο κάλυμμα, έξοχης τέχνης, ενώ τα χέρια και τα φωτοστέφανα της Παναγίας και του Χριστού, ήταν σκεπασμένα με φύλλο χρυσού. Είχαν δε πρόσθετα στέφανα, όπου πάνω ήταν πολύτιμα πετράδια. Πάνω δε στο στέμμα της Παναγίας, υπήρχαν δέκα διαμαντόπετρες, μεγάλης αξίας. Για τη θαυματουργή αυτή εκόνα μιλούσαν όχι μόνο στη Σμύρνη αλλά και σε όλη τη Μικρή Ασία. Μάλιστα, και οι Τούρκοι λένε πως τους έκανε θαύματα η Παναγία. Το δεκαπενταύγουστο σύρρεε στα Βουρλά, πληθώρα προσκυνητών. Ξεκινούσαν τις παραμονές από τις πόλεις και τα χωριά, με αραμπάδες και με καΐκια από τα Καράμπουρνα και τις Φώκεες.
Η ακτοπλοϊκή εταιρεία Σμύρνης, έβαζε έκτακτα δρομολόγια με τα καραβάκια της προς τη σκάλα των Βουρλών. Το 1853 εφημερίδα της Σμύρνης γράφει: “Το μικρό καραβάκι “Μπουρνόβας” μεταφέρει διαρκώς προσκυνητές προς τα Βουρλά”. Τρεις μέρες κρατούσε το πανηγύρι. Ηταν παρόμοιο με της Παναγίας της Τήνου. Οι πιστοί έπαιρναν βαμβάκι με το οποίο έτριβαν το πρόσωπο τη Παναγίας και σταύρωναν ότι ήθελαν να γίνει καλά. Αλλά το κρατούσαν και πάνω τους σαν φυλακτό.
Το δεκαπενταύγουστο του 1822, ενώ τελείτο η θεία λειτουργία, ένα νέφος μπήκε στο ναό, σαν μια νεφέλη, και πήγε προς την εικόνα της Παναγίας, όπου είδαν να βγαίνει φωτιά αφού πρώτα ακούστηκε μια φωνή να λέει: “Φωτιά! Φωτιά! και μετά να εξαφανίζεται η νεφέλη. Μετά από λίγες μέρες, κάηκαν τα Βουρλά και μαζί και η εκκλησία της Παναγίας της Βουρλιώτισσας. Η εικόνα υπέστη φθορές.
Η Εικόνα της Παναγίας υπέστη φθορές από ακόμα μία φωτιά η οποία συνέβη την παραμονή της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο και ανήμερα της επετείου των εγκαινίων της εκκλησίας.
Έχει επιτελέσει πληθώρα θαυμάτων και αποτελεί πόλο έλξης για τους Χριστιανούς, Μικρασιάτες και μη.»
Το 2010 με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Νέας Φιλαδέλφειας η Παναγία η Βουρλιώτισσα ανακηρύχθηκε Προστάτιδα και Πολιούχος της πόλης.
Η μνήμη της τιμάται την πρώτη Κυριακή κάθε Οκτωβρίου
Χρόνια Πολλά!
Αγγελική Κώττη
