Μια συνάντηση με φόντο την ΑΟΖ, τη Μονή Σινά και τη σταθερότητα στη Μεσόγειο. Αυτή είναι η συνοπτική περιγραφή της επίσκεψης του Αιγύπτιου Υπουργού Εξωτερικών, Μπαντρ Αμπντελάτι, στην Αθήνα και των συνομιλιών του με τον Έλληνα ομόλογό του, Γιώργο Γεραπετρίτη.
Του Κώστα Πασίση
Το τετ-α-τετ των δυο ΥΠΕΞ ήταν η ουσιαστική επιβεβαίωση μιας βαθιάς στρατηγικής σύμπλευσης. Σε μια περίοδο έντονης γεωπολιτικής ρευστότητας, Αθήνα και Κάιρο επαναβεβαίωσαν τον ρόλο τους ως πυλώνες σταθερότητας, συντονίζοντας τις κινήσεις τους σε μια δύσκολη διπλωματική σκακιέρα που εκτείνεται από τη διμερή συνεργασία μέχρι τις περιφερειακές κρίσεις, όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, λίγες ώρες αργότερα.
Να σημειώσουμε ότι Ελλάδα και Αίγυπτος διατηρούν σταθερά κανάλια επικοινωνίας και συνεργάζονται σε πολλά θέματα, συμπεριλαμβανομένης της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών και της περιφερειακής ασφάλειας.
Η πενταετής επέτειος από την υπογραφή της συμφωνίας για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης αποτέλεσε σημείο αναφοράς των συνομιλιών των δυο υπουργών.
Ο κ. Γεραπετρίτης τη χαρακτήρισε «υποδειγματική», όχι μόνο ως νομικό κείμενο, αλλά ως φιλοσοφία που βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο.
Αυτή η βάση είναι που καθιστά το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, όπως επανέλαβε, ανίκανο να «παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα».
Η συζήτηση για τη Λιβύη, ωστόσο, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, ενημερώνοντας για τις πρόσφατες επαφές του σε Τρίπολη και Βεγγάζη, αποκάλυψε την πρόθεση της Ελλάδας να «εκκινήσει συνομιλίες σε τεχνικό επίπεδο με τη Λιβύη», τονίζοντας πως Ελλάδα, Αίγυπτος και Λιβύη, ως «γνήσια γειτονικές χώρες», έχουν κάθε συμφέρον να ολοκληρώσουν τις οριοθετήσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση πάντως διαφαίνεται στο ορίζοντα μια διπλωματική κίνηση, που στοχεύει στο να «απονευρώσει» το τουρκολιβυκό μνημόνιο και να παρουσιάσει την Ελλάδα ως τη χώρα που θα προετοιμάσει το έδαφος για μια μελλοντική οριοθέτηση η οποία θα βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και θα είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας αλλά και της Αιγύπτου.
Ίσως και να αποτελεί και μια απάντηση στις κατηγορίες περί διπλωματικής ακινησίας από πλευράς της Αθήνας, σε μια περίοδο που έχουν φουντώσει τα γεωπολιτικά παιχνίδια στη γειτονιά μας, όπως φάνηκε από τη σύνοδο της Κωνσταντινούπολης, με Ιταλία – Τουρκία -Λιβύη.
Θετική εξέλιξη με την Ιερά Μονή στο Σινά
Η είδηση αυτής της συνάντησης αφορούσε την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά. Ο Έλληνας υπουργός έλαβε, όπως δήλωσε, σαφείς διαβεβαιώσεις από τον Αιγύπτιο ομόλογό του ότι «δεν θα διαταραχθεί η συνέχεια και ο λατρευτικός ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της Μονής».
Η δέσμευση για σεβασμό του status quo, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για την ανάδειξη της Μονής ως παγκόσμιου θρησκευτικού κέντρου, αποτελεί μια κίνηση μεγάλης συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας.
Αναγνωρίζει τη Μονή όχι απλώς ως λατρευτικό χώρο, αλλά ως ένα μοναδικό σύμβολο οικουμενικού πολιτισμού και ζωντανή γέφυρα φιλίας.
Αυτό ήταν το μεγάλο κέρδος…
Στο επίκεντρο βρέθηκε και το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης «GREGY Interconnector» που …υπόσχεται να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής.
Κοινό «μέτωπο» Ελλάδας-Αιγύπτου
Παράλληλα, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν τη νόμιμη μετανάστευση από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, αίροντας γραφειοκρατικά εμπόδια, μια κίνηση αμοιβαία επωφελής για τις οικονομίες τους.
Σύμπλευση υπήρξε και σε περιφερειακό επίπεδο καθώς οι δυο χώρες έχουν κοινή οπτική για την εκεχειρία στη Γάζα και την ανθρωπιστική βοήθεια την ανάγκη διασφάλισης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης εξήρε τον ρόλο της Αιγύπτου ως «φυσικής ηγέτιδας δύναμης» και διαμεσολαβητή στις κρίσεις της περιοχής, ενώ τόνισε πως η Ελλάδα, ως εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα λειτουργεί και ως φωνή της φίλης Αιγύπτου.
Τελικά εκείνο που προκύπτει ως απόηχο της επίσκεψης του Μπαντρ Αμπντελάτι στην Αθήνα είναι ότι η ελληνο-αιγυπτιακή σχέση δείχνει να έχει ωριμάσει…
Στον ΟΗΕ η Ελληνική απάντηση στη Λιβύη
Πριν τη συνάντηση Γεραπετρίτη – Αμπντελάτι, και αυτό όχι τυχαία, η Ελλάδα κατέθεσε στον ΟΗΕ ρηματική διακοίνωση, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της Λιβύης περί παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων για δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης.
Η Αθήνα απορρίπτει τη μονομερή οριοθέτηση της Λιβύης, που διεκδικεί την ελληνική ΑΟΖ, τονίζοντας ότι τα οικόπεδα βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας και τη συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου.
Η Ελλάδα κάλεσε τη Λιβύη σε διάλογο για την οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων, προτείνοντας συγκρότηση διαπραγματευτικών ομάδων. Νέα διακοίνωση θα ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας, ενώ απορρίπτονται και παλαιότεροι λιβυκοί ισχυρισμοί.
