Ο Νόμος Guiding and Establishing National Innovation for US Stablecoins, (Genius Act), ο οποίος εγκρίθηκε από το Αμερικανικό Κογκρέσο και υπεγράφη, από τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, δεν είναι απλώς μια τυπική νομοθετική ρύθμιση. Πρόκειται για μια πραγματική επανάσταση στον κόσμο της ψηφιακής οικονομίας, που έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της παραδοσιακής χρηματοοικονομικής και της τεχνολογίας blockchain. Ως το πρώτο ολοκληρωμένο ομοσπονδιακό πλαίσιο για τα σταθερά νομίσματα πληρωμών (stablecoins) στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο νόμος αυτός μεταμορφώνει ριζικά το τοπίο των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Ενισχύει την καινοτομία, ενδυναμώνει την οικονομική σταθερότητα, προστατεύει τους καταναλωτές και επαναπροσδιορίζει την παγκόσμια ηγεμονία του δολαρίου ΗΠΑ, καθιστώντας τις ΗΠΑ την «πρωτεύουσα του κρυπτονομίσματος» όπως υποσχέθηκε ο Τραμπ κατά την προεκλογική του καμπάνια.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Σε μια εποχή όπου η αγορά των σταθερών νομισμάτων διαχειρίζεται καθημερινά συναλλαγές ύψους άνω των 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων, και η συνολική τους αξία ξεπερνά τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, η GENIUS Act έρχεται να ρυθμίσει αυτή την εκρηκτική αγορά. Τα σταθερά νομίσματα, όπως το USDT (Tether) ή το USDC (Circle), λειτουργούν ως «ψηφιακά δολάρια» δεμένα με την αξία του αμερικανικού νομίσματος, επιτρέποντας ταχύτατες, χαμηλού κόστους συναλλαγές χωρίς τα περιοριστικά όρια των παραδοσιακών τραπεζών – για παράδειγμα, χωρίς διακοπές λόγω αργιών. Ο νόμος δεν δημιουργεί άμεσα ένα κρατικό Κεντρικό Ψηφιακό Νόμισμα Τράπεζας (CBDC), αλλά επιτρέπει σε ιδιωτικούς εκδότες να λειτουργούν ως «σκιώδες CBDC», προωθώντας ένα πιο αποκεντρωμένο, αποτελεσματικό και διαφανές οικονομικό σύστημα. Σύμφωνα με το Λευκό Οίκο, αυτό θα φέρει “μαζικές επενδύσεις και μεγάλη καινοτομία” στις ΗΠΑ.
H Genius Act δεν προέκυψε από το πουθενά. Αποτελεί κορύφωση ετών συζητήσεων για τη ρύθμιση των κρυπτονομισμάτων, μετά από κρίσεις όπως η κατάρρευση του TerraUSD το 2022, που προκάλεσε απώλειες δισεκατομμυρίων. Προηγούμενες προτάσεις, όπως ο STABLE Act του 2020, είχαν αποτύχει λόγω πολιτικών διαφωνιών. Η νέα νομοθεσία πέρασε από το Κογκρέσο με ψήφο 308-122 στη Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά από έντονες διαπραγματεύσεις για να καμφθούν αντιρρήσεις σκληροπυρηνικών Ρεπουμπλικάνων.
Ο Πρόεδρος Τραμπ, που την υπέγραψε σε τελετή παρουσία ηγετών από μεγάλες εταιρείες κρυπτονομισμάτων, την χαρακτήρισε «γιγαντιαίο βήμα για την αμερικανική κυριαρχία στη χρηματοοικονομική και κρυπτο-τεχνολογία».
Στην ομιλία του, ο Τραμπ τόνισε: “Είναι ένας νόμος που θα κάνει την Αμερική την αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα στα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία – Κανείς δεν θα το κάνει καλύτερα, είναι καθαρή ιδιοφυΐα!”
Κύριες Διατάξεις του Νόμου…
Το επαναστατικό πλαίσιο της Genius Act βασίζεται σε διπλή εποπτεία (ομοσπονδιακή και πολιτειακή), με έμφαση στα αποθέματα, την προστασία καταναλωτών, την καταπολέμηση παράνομων δραστηριοτήτων και τη διαλειτουργικότητα. Ας εξετάσουμε αναλυτικά τις διατάξεις:
Ορισμός και Κατηγοριοποίηση Σταθερών Νομισμάτων: Το νομοσχέδιο ορίζει το «σταθερό νόμισμα πληρωμών» ως ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο σε ασφαλές μητρώο blockchain, σχεδιασμένο αποκλειστικά για πληρωμές ή διακανονισμούς, εξαργυρώσιμο σε αναλογία 1:1 με το δολάριο ΗΠΑ. Αποκλείει άλλα νομίσματα, τίτλους, εμπορεύματα ή μη πληρωμών stablecoins, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται σε DeFi πρωτόκολλα. Το Υπουργείο Οικονομικών υποχρεούται να μελετήσει τα μη πληρωμών νομίσματα εντός ενός έτους, για πιθανή μελλοντική ρύθμιση.
Επιτρεπόμενοι Εκδότες (Permitted Payment Stablecoin Issuers – PPSI): Μόνο συγκεκριμένα ιδρύματα μπορούν να εκδίδουν: θυγατρικές ασφαλισμένων τραπεζών, μη τραπεζικά ιδρύματα με assets κάτω των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων (υπό πολιτειακή εποπτεία) και ομοσπονδιακά υποκαταστήματα ξένων τραπεζών εγκεκριμένα από το Γραφείο Ελεγκτή του Νομίσματος (OCC). Από το 2026, απαγορεύεται η έκδοση από μη PPSI, εξαλείφοντας μη ρυθμισμένους παίκτες όπως ορισμένες offshore εταιρείες.
Απαιτήσεις Αποθεμάτων και Διαφάνειας: Οι εκδότες πρέπει να υποστηρίζουν τα νομίσματα 100% με υψηλής ποιότητας assets, όπως μετρητά, Ομόλογα Κρατικού Θησαυροφυλακίου (Treasuries) διάρκειας έως 93 ημερών, repos 7 ημερών και αποθέματα σε κεντρικές τράπεζες. Απαιτούνται μηνιαίες δημόσιες αναφορές αποθεμάτων, πιστοποιημένες από CEO και CFO, απαγόρευση rehypothecation (επαναχρησιμοποίηση assets) εκτός περιορισμένων συνθηκών και μη πληρωμή τόκων στους κατόχους. Οι φύλακες (custodians) πρέπει να διαχωρίζουν τα assets ως περιουσία πελατών, χωρίς να τα καταγράφουν ως υποχρεώσεις στον ισολογισμό τους, προστατεύοντας από πτωχεύσεις.
Ρυθμιστική Εποπτεία και Συμμόρφωση: Πρωτεύοντες ρυθμιστές είναι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed), η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC), το OCC και η Εθνική Ένωση Πιστωτικών Ενώσεων (NCUA). Για μικρούς εκδότες, πολιτειακοί ρυθμιστές μπορούν να αναλάβουν εάν πιστοποιηθούν ως «ουσιαστικά παρόμοιοι» από ειδική επιτροπή (Treasury, Fed, FDIC). Περιλαμβάνονται ετήσιες εξετάσεις, αναφορές, δυνατότητα αναστολής ή ανάκλησης αδειών για παραβάσεις και απαγόρευση παραπλανητικού μάρκετινγκ, όπως υπονοούμενη κρατική στήριξη ή ισχυρισμοί ότι είναι «νόμιμο νόμισμα».
Καταπολέμηση Ξεπλύματος Χρήματος (AML) και Κυρώσεων: Οι PPSI θεωρούνται χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υπό τον Bank Secrecy Act, υποχρεούμενοι σε προγράμματα AML, ταυτοποίηση πελατών (KYC), έλεγχο λιστών κυρώσεων και αξιολόγηση κινδύνων. Το Υπουργείο Οικονομικών θα εκδώσει οδηγίες για καινοτόμες AML μεθόδους εντός τριών ετών. Οι εκδότες πρέπει να έχουν τεχνική ικανότητα να παγώσουν, κατάσχουν ή “κάψουν” νομίσματα όταν απαιτείται νομικά, ενισχύοντας την εθνική ασφάλεια κατά της τρομοκρατίας και κυρώσεων.
Προστασία σε Περιπτώσεις Αφερεγγυότητας και Απαγορεύσεις: Σε πτώχευση, οι κάτοχοι stablecoins έχουν προτεραιότητα έναντι άλλων πιστωτών, τροποποιώντας τον Κώδικα Πτώχευσης. Απαγορεύεται ο χειρισμός μη εγκεκριμένων νομισμάτων μετά από τρία χρόνια, μειώνοντας κινδύνους συστημικών κρίσεων. Για ξένους εκδότες, απαιτείται «συγκρίσιμο» καθεστώς από το Treasury, εγγραφή στο OCC, αποθέματα στις ΗΠΑ και συμμόρφωση με AML/κυρώσεις.
Διαλειτουργικότητα και Εξαιρέσεις: Οι ρυθμιστές, σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας (NIST), ορίζουν πρότυπα διαλειτουργικότητας για απρόσκοπτες συναλλαγές. Ο νόμος εξαιρεί από εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC), της Επιτροπής Συναλλαγών Εμπορευμάτων (CFTC) και της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτών Χρηματοοικονομικών (CFPB), εστιάζοντας στην καινοτομία, με ετήσιες αναφορές και μελέτες για μη πληρωμών νομίσματα. Οι κανονισμοί τίθενται σε ισχύ εντός ενός έτους, με αρχικές αναφορές σε 180 ημέρες.
Σε σύγκριση με τον STABLE Act του 2020, που εστίαζε κυρίως σε τραπεζική ρύθμιση χωρίς προτεραιότητες σε αφερεγγυότητα, η GENIUS Act εισάγει επιτροπή πιστοποίησης πολιτειακών ρυθμιστών, αυστηρότερες απαιτήσεις αποθεμάτων και περιορισμούς σε μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες, αποκλείοντας Big Tech όπως η Meta από άμεση έκδοση. Επίσης, ενσωματώνει εθνική ασφάλεια μέσω AML, κάτι που έλειπε από προηγούμενες προτάσεις, καθιστώντας το πιο ολοκληρωμένο και προσαρμοσμένο στις γεωπολιτικές προκλήσεις.
Οικονομικές Επιπτώσεις στις ΗΠΑ…
Η Genius Act φέρνει επανάσταση στην αμερικανική οικονομία, σταθεροποιώντας μια αγορά 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων και ενισχύοντας την καινοτομία σε τράπεζες και fintech. Με αυστηρές απαιτήσεις 1:1 υποστήριξης και μηνιαίες αποκαλύψεις, μειώνει κινδύνους “τρεξίματος” όπως στο TerraUSD, προσελκύοντας θεσμικούς επενδυτές και μειώνοντας αστάθεια στις κρυπτο-αγορές. Αυτό ενσωματώνει τα stablecoins στην mainstream χρηματοδότηση, ενισχύοντας εμπιστοσύνη και ξένα κεφάλαια.
Οικονομικά, αφαιρεί ρυθμιστική αβεβαιότητα, επιτρέποντας τράπεζες να επεκταθούν σε φύλαξη και tokenization χωρίς επιπλέον κεφαλαιακά βάρη. Εκτιμήσεις δείχνουν αύξηση ζήτησης για US Treasuries ως αποθέματα, μειώνοντας το κυβερνητικό κόστος δανεισμού κατά 0,1-0,2% στα επιτόκια, ενώ δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας σε blockchain, cybersecurity και συμμόρφωση.
Η υιοθέτηση μπορεί να προσθέσει δισεκατομμύρια στο ΑΕΠ μέσω εφαρμογών σε πληρωμές, remittances (μειώνοντας κόστος από 6-7% σε 1%) και DeFi. Φορολογικά, ενισχύει έσοδα από παγκόσμιες συναλλαγές και βελτιώνει παρακολούθηση από το IRS.
Ωστόσο, κίνδυνοι υπάρχουν: Συγκέντρωση σε μεγάλες τράπεζες μπορεί να περιορίσει ανταγωνισμό, επιδεινώνοντας ανισότητες. Επικριτές, όπως οι Δημοκρατικοί, προειδοποιούν για συγκρούσεις συμφερόντων λόγω επενδύσεων της οικογένειας Τραμπ σε κρυπτονομίσματα, όπως το USD1 της World Liberty Financial, με κεφαλαιοποίηση 2,2 δισεκατομμυρίων.
Αποτυχίες μη ρυθμισμένων νομισμάτων μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις παρόμοιες με τις «wildcat banks» του 19ου αιώνα.
Διεθνείς και Γεωπολιτικές Επιπτώσεις…
Η Genius Act ενισχύει το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, λειτουργώντας ως γέφυρα μεταξύ παραδοσιακών και ψηφιακών οικονομιών. Ξένοι εκδότες πρέπει να συμμορφώνονται με τα πρότυπα των ΗΠΑ για AML και κυρώσεις, μετατοπίζοντας δραστηριότητα εντός ΗΠΑ και μειώνοντας τη ρυθμιστική διαιτησία. Αυτό προστατεύει αμερικανικές εταιρείες και ενισχύει εποπτεία διασυνοριακών ροών.
Η διαλειτουργικότητα διευκολύνει άμεσες διεθνείς συναλλαγές, καθιστώντας τα stablecoins προτιμώμενο μέσο για εμπόριο και remittances σε αναδυόμενες αγορές, επιταχύνοντας τη δολαριοποίηση. Η αγορά μπορεί να επεκταθεί σε τρισεκατομμύρια, αυξάνοντας ζήτηση για Treasuries και μειώνοντας παγκόσμιο κόστος δανεισμού.
Γεωπολιτικά, είναι στρατηγική κίνηση κατά ανταγωνιστών όπως η Κίνα. Αντεπιτίθεται σε CBDC όπως το digital yuan, διατηρώντας το δολάριο κεντρικό σε ψηφιακές πληρωμές και μειώνοντας εξάρτηση από συστήματα όπως το mBridge των BRICS. Ενισχύει τις κυρώσεις κατά Ρωσίας, Ιράν και τρομοκρατίας (π.χ. Hamas), αποκλείοντας εκδότες από χώρες υπό κυρώσεις και περιορίζοντας illicit finance.
Οι ΗΠΑ θέτουν παγκόσμια πρότυπα, ενθαρρύνοντας συμμάχους όπως η ΕΕ (με MiCA) σε συνεργασία. Ωστόσο, μπορεί να προκληθούν αντιδράσεις. Η Κίνα και η ΕΕ επιταχύνουν CBDC, βλέποντας τον νόμο ως απειλή.
Μακροπρόθεσμα η Genius Act, εδραιώνει ψηφιακή ηγεσία ΗΠΑ, αλλά αποτυχίες (π.χ. sanctions evasion μέσω Tether) μπορεί να διαβρώσουν την ήπια ισχύ.
Σε κάθε περίπτωση, μια Νέα Εποχή για την Οικονομία και τον Πλανήτη γεννιέται. Η Genius Act, είναι μια επανάσταση που μεταμορφώνει την οικονομία, ενισχύοντας τη σταθερότητα, την καινοτομία και την παγκόσμια ισχύ των ΗΠΑ. Με προσεκτική εφαρμογή, ανοίγει μια νέα εποχή για το δολάριο, αλλά απαιτεί επαγρύπνηση για κινδύνους. Καθώς η βιομηχανία κρυπτονομισμάτων γιορτάζει, το μέλλον φαίνεται λαμπρό – αλλά και προκλητικό.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
** Η ανάλυση και τα σχόλια εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις του συγγραφέα
