Με ψυχραιμία και διπλωματική εγρήγορση αντιμετωπίζει η κυβέρνηση τη νέα πρόκληση της Λιβύης, τη ρηματική διακοίνωση της στον ΟΗΕ, που θυμίζει κατά γράμμα τις τουρκικές θέσεις και συνοδεύεται από χάρτες που επιχειρούν να «σβήσουν» την Κρήτη από τον γεωπολιτικό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.
Του Κώστα Πασίση
Το στίγμα της ελληνικής στρατηγικής έδωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τονίζοντας ότι «…Όλα αυτά είναι αντιδράσεις σε συγκεκριμένα βήματα που είχε κάνει η Ελλάδα και δεν είχε κάνει για δεκαετίες»
Στο πλαίσιο αυτό, περιέγραψε το εθνικό αποτύπωμα που διαμορφώνεται τα τελευταία χρόνια μέσα από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες (τις συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, μέχρι την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο, την αποτροπή στον Έβρο, τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και τη δρομολόγηση ερευνών υδρογονανθράκων με διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς).
Όπως επεσήμανε ο Παύλος Μαρινάκης αυτό το πλέγμα των ενεργειών ενοχλεί και προκαλεί «αντιδράσεις» που δεν προκύπτουν από ισχύ επιχειρημάτων αλλά από ενόχληση για τις ελληνικές πρωτοβουλίες.
Η Αθήνα, όπως ξεκαθαρίζει η κυβέρνηση, δεν καθορίζει τα κυριαρχικά της δικαιώματα με βάση το αν θα ενοχληθεί η Τρίπολη ή η Άγκυρα. Αντιθέτως, τα υπερασπίζεται με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, δίχως υποχωρήσεις αλλά και χωρίς πατριδοκαπηλία.
Η νέα Λιβυκή διακοίνωση επιχειρεί να νομιμοποιήσει το άκυρο Τουρκολιβυκό μνημόνιο, αμφισβητώντας ακόμα και τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την ΑΟΖ, τη μερική οριοθέτηση στο Ιόνιο και τη νομιμότητα ερευνών νότια της Κρήτης.
Στην ουσία, η Λιβύη – πάντα υπό την καθοδήγηση της Άγκυρας – δηλώνει ότι μόνο με προϋπόθεση την αποδοχή των δικών της και των τουρκικών θέσεων μπορεί να υπάρξει διάλογος.
Στην προκειμένη περίπτωση είναι εξόφθαλμη η απόπειρα της να εγκλωβίσει την Αθήνα σε ένα διπλωματικό παιχνίδι που τους όρους καθορίζει η Άγκυρα.
Η κυβέρνηση πάντως έδειξε ότι δεν έπεσε σε αυτή την …παγίδα, παρότι στο εσωτερικό της χώρας ήδη ξετυλίγεται, από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και όχι μόνο, ένα αφήγημα ενδοτικότητας.
Αντίθετα ανέδειξε το γεγονός ότι τέτοιου είδους προκλητικές κινήσεις από την αφρικανική χώρα δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και είναι διεθνώς απομονωμένες.
Η ελληνική διπλωματική αντίδραση υπήρξε μετρημένη και αυτό φάνηκε από τις πηγές του υπουργείου Εξωτερικών το οποίο απέφυγε να ρίξει λάδι στη φωτιά.
Στόχος είναι να διατηρηθούν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με τη Λιβύη, η οποία είναι διαιρεμένη ανάμεσα στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, με ότι αυτό συνεπάγεται σε διπλωματικό επίπεδο.
Τα επόμενα βήματα
Το βέβαιο είναι πάντως ότι η επόμενη μέρα στις ελληνολιβυκές σχέσεις μόνο εύκολη δεν θα είναι. Όμως, η Αθήνα φαίνεται αποφασισμένη να μην υποχωρήσει σε εκβιασμούς που προσπαθούν να ενσωματώσουν παράνομες συμφωνίες σε ενδεχόμενα μελλοντικά συνυποσχετικά για τη Χάγη.
Αντίθετα, χτίζει βήμα-βήμα ένα αφήγημα εθνικής αυτοπεποίθησης, στηριγμένο στο Διεθνές Δίκαιο και σε ισχυρές συμμαχίες.
Σε αυτή τη φάση η συνεργασία με την Αίγυπτο αναδεικνύεται πλέον ως στρατηγική προτεραιότητα.
Οι επιθέσεις της Λιβύης εναντίον του Καΐρου λειτουργούν, αν μη τι άλλο, ενοποιητικά.
Όπως αναφέρουν ειδικοί επί των διεθνών σχέσεων η σημερινή ελληνοαιγυπτιακή σχέση πρέπει να μετατραπεί σε έναν άξονα σταθερότητας απέναντι στον αναθεωρητισμό.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική εξωτερική πολιτική καλείται να κινηθεί σε δύο επίπεδα. Αφενός να διατηρήσει επαφές με τη Λιβύη, και αφετέρου να συνεχίσει τις πολυμερείς συνεργασίες στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας τις κοινές θέσεις με την ΕΕ, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ.
