Ενδιαφέροντα μηνύματα για την εξωτερική πολιτική, την ευρωπαϊκή ασφάλεια και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, προσεγγίζοντας με κριτική ματιά τις διεθνείς εξελίξεις, έστειλε ο πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Σταύρου Λυγερού «Οι Αθέατες Όψεις του Πολέμου στην Ουκρανία».
Του Κώστα Πασίση
Η νέα παρέμβαση του Κώστα Καραμανλή δεν είχε «σκληρό» αντικυβερνητικό στίγμα, αλλά περιείχε στοιχεία κριτικής προς την τρέχουσα ελληνική εξωτερική πολιτική, ιδιαίτερα σε ζητήματα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη διαχείριση των εθνικών συμφερόντων.
Ως πρώην Πρωθυπουργός διατήρησε έναν τόνο που επικεντρωνόταν σε στρατηγικές και γεωπολιτικές παρατηρήσεις, αποφεύγοντας ευθείες επιθέσεις κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Η ομιλία του ανέδειξε την ανάγκη για μια πιο ανεξάρτητη και αξιόπιστη ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, ενώ επεσήμανε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξανόμενης αστάθειας.
Εστιάζοντας στον πόλεμο της Ουκρανίας, καταδίκασε μεν την ρωσική εισβολή του 2022, αλλά τόνισε ότι η Δύση φέρει ευθύνες για τις συνθήκες που οδήγησαν στη σύγκρουση.
Επιπλέον, χαρακτήρισε την παράταση του πολέμου ως καταστροφική για την Ουκρανία και ζημιογόνο για την Ευρώπη, η οποία, αντί να επιδιώξει – όπως είπε – ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, υιοθέτησε επιθετική στάση με υψηλό ενεργειακό και οικονομικό κόστος.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ευρωπαϊκή αμυντική αυτονομία, την οποία ο κ. Καραμανλής θεωρεί κρίσιμη για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ηπείρου.
Επικρίνοντας την απουσία ξεκάθαρης πολιτικής βούλησης, εξέφρασε ανησυχία για την έλλειψη προετοιμασίας της Ε.Ε. να αντιμετωπίσει απειλές, όχι μόνο από τη Ρωσία αλλά και από την Τουρκία.
Σημείωσε ότι η Ε.Ε. απέτυχε να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ειρήνευση στην Ουκρανία, ενώ επεσήμανε την ανάγκη για έναν ισχυρό αμυντικό μηχανισμό που θα λειτουργεί χωρίς εξαρτήσεις από τρίτες χώρες, όπως οι ΗΠΑ ή η Τουρκία.
Καμπανάκι κινδύνου
Στο πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο πρώην Πρωθυπουργός εξέφρασε έντονη ανησυχία για την αναθεωρητική και επιθετική στάση της Τουρκίας, χαρακτηρίζοντάς την ως αποσταθεροποιητικό παράγοντα στην περιοχή. Κατήγγειλε την κατοχή του 37% της Κύπρου, τις απειλές πολέμου κατά της Ελλάδας και την πρόσφατη παρεμπόδιση έργων στο Αιγαίο, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση νησιών.
Επικρίνοντας την ευρωπαϊκή στάση, τόνισε την «υποκρισία» της Ε.Ε., που ενώ δαιμονοποιεί τη Ρωσία, εμφανίζεται κατευναστική απέναντι στην Τουρκία, χαρακτηρίζοντάς την ως «πυλώνα σταθερότητας».
Ο κ. Καραμανλής προειδοποίησε ότι η ενδεχόμενη συμμετοχή της Τουρκίας στους ευρωπαϊκούς αμυντικούς μηχανισμούς θα υπονόμευε την αξιοπιστία της Ε.Ε. και τα ελληνικά συμφέροντα.
Ανησυχία για τα θαλάσσια πάρκα
Ο Κώστας Καραμανλής αναφέρθηκε στο σχέδιο δημιουργίας ολοκληρωμένου θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίο, εκφράζοντας έντονη ανησυχία για την τουρκική στάση και τις επιπτώσεις στην ελληνική κυριαρχία.
Τόνισε ότι είναι απαράδεκτο το σχέδιο αυτό να αποκλείει σταδιακά νησιά από τον αρχικό σχεδιασμό ή να αποφεύγει την ενσωμάτωση περιοχών όπου η ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα είναι αδιαμφισβήτητα.
Υπογράμμισε ότι σε περιοχές στην καρδιά του Αιγαίου, πίσω από ελληνικά νησιά, είναι «αδιανόητο» να αφήνεται περιθώριο για διεκδικήσεις από την Τουρκία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Επέμεινε ότι δεν υπάρχουν εκκρεμή ζητήματα προς διαπραγμάτευση με την Τουρκία σε αυτές τις περιοχές και ότι η Ελλάδα οφείλει να το καταστήσει σαφές με κατηγορηματικό τρόπο, καταγγέλλοντας την τουρκική επιθετικότητα, όπως φαίνεται και από τον πρόσφατο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που κατέθεσε η Τουρκία στην UNESCO, διεκδικώντας το μισό Αιγαίο.
Αντώνης Σαμαράς
Τέλος, σε διαφορετικό μήκος κύματος κινήθηκε η ομιλία του Αντώνη Σαμαρά.
Με αιχμηρή ρητορική, επέκρινε την κυβερνητική πολιτική της «ήρεμων νερών» με την Τουρκία, χρησιμοποιώντας τη φράση «τρικυμία εν κρανίω» για να περιγράψει την κατάσταση, υπονοώντας ότι υπάρχει ανοχή στις τουρκικές προκλήσεις.
Η ομιλία του ανέδειξε περισσότερο την πρόθεσή του να παραμείνει ενεργός πολιτικός παράγοντας, τροφοδοτώντας συζητήσεις για τις επόμενες κινήσεις του.
