«Απαράδεκτοι», «ειδεχθείς»: οι ηγέτες της ΕΕ σκλήρυναν τους τόνους έναντι του Ισραήλ αυτή την εβδομάδα μετά τους νέους φονικούς βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, όμως μένει να φανεί αν αυτή η αλλαγή στάσης θα οδηγήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες.
Η Γερμανία, μια από τους πιο στενούς συμμάχους του Ισραήλ, εξέφρασε τη σύγχυσή της μετά τον βομβαρδισμό ενός σχολείου στη Γάζα που κόστισε τη ζωή σε 33 ανθρώπους, ανάμεσά τους πολλά παιδιά.
«Ειλικρινά δεν κατανοώ τι κάνει αυτή τη στιγμή ο ισραηλινός στρατός στη Λωρίδα της Γάζας και δεν βλέπω ποιος είναι ο στόχος του να επηρεάζει τον άμαχο πληθυσμό με αυτόν τον τρόπο», σχολίασε τη Δευτέρα ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, απειλώντας για πρώτη φορά ότι θα πάψει να στηρίζει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Την Τρίτη ήταν η σειρά της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η εντατικοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Ισραήλ στη Γάζα, που θέτουν στο στόχαστρο πολιτικές υποδομές – ανάμεσά τους ένα σχολείο που χρησιμοποιούνταν ως καταφύγιο για εκτοπισμένες παλαιστινιακές οικογένειες–, και προκαλούν θανάτους αμάχων, περιλαμβανομένων παιδιών, είναι ειδεχθής», κατήγγειλε.
Μια φρασεολογία «ισχυρή και πρωτοφανής», σύμφωνα με έναν διπλωμάτη, από το στόμα μιας Ευρωπαίας αξιωματούχου που ήταν από τους πρώτους που εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς το Ισραήλ μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
«Ο Μερτς μετακίνησε τη γραμμή» στις Βρυξέλλες, εκτίμησε άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Υπήρξε μια ιδιαίτερα αξιοσημείωτη αλλαγή τις τελευταίες εβδομάδες», σχολίασε ο Τζούλιεν Μπαρνς- Ντέισι, διευθυντής του προγράμματος Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), εκτιμώντας ότι η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει «μια βαθιά αλλαγή στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη».
Παραμένει όμως το ερώτημα αν η αλλαγή ρητορικής θα μεταφραστεί και σε αλλαγή στάσης.
Η Γερμανία, ο βασικότερος προμηθευτής όπλων του Ισραήλ μετά τις ΗΠΑ, απέρριψε αυτή την εβδομάδα αίτημα να αναστείλει τις πωλήσεις.
Όμως χθες Τρίτη, σε μια κεκαλυμμένη απειλή, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να ξεπεραστούν κάποιες γραμμές. «Υπερασπιζόμαστε παντού το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο», τόνισε ο Γιόχαν Βάντεφουλ. «Αν παρατηρήσουμε παραβιάσεις, φυσικά και θα αντιδράσουμε και δεν θα παρέχουμε όπλα τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέες», εξήγησε.
Το Βερολίνο είναι μεταξύ των χωρών που αντιτάχθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα σε αίτημα για αναθεώρηση της συμφωνίας σύνδεσης ΕΕ- Ισραήλ, την οποία αποφάσισαν οι Βρυξέλλες έπειτα από πρωτοβουλία της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης με στόχο να ελέγξει αν το Ισραήλ σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές, όπως προβλέπει το άρθρο 2 της συμφωνίας.
Για τον Μπαρνς- Ντέισι αυτό είναι ένα μέσο άσκησης πίεσης που μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματικό: «Το γεγονός ότι υπάρχει μια αναθεώρηση δημιουργεί την πιθανότητα μια ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών να επιβάλει εμπορικούς περιορισμούς στο Ισραήλ», εξήγησε.
Το ερώτημα είναι αν υπάρχει τώρα αυτή η πλειοψηφία, κάτι που είναι κάθε άλλο παρά δεδομένο, καθώς οι 27 χώρες μέλη της ΕΕ μέχρι στιγμής εμφανίζονται βαθιά διχασμένες έναντι του Ισραήλ, εξήγησε ένας διπλωμάτης.
«Πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ νωρίς για να πει κανείς ότι υπάρχει πολιτική αλλαγή, διότι αυτή η αναθεώρηση δεν είναι παρά μια αναθεώρηση. Αυτό που μετρά είναι οι πράξεις», υπογράμμισε η Κριστίνα Κάους του German Marshall Fund.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες – ανάμεσά τους το Βέλγιο, η Ιρλανδία και η Ισπανία—ζητούν εδώ και μήνες να σκληρύνει η ευρωπαϊκή πολιτική έναντι του Ισραήλ.
«Προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτό μοιάζει πολύ με γενοκτονία. Δεν γνωρίζω τι άλλες ωμότητες πρέπει να διαπραχθούν ακόμη προτού τολμήσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη», δήλωσε ο Μαξίμ Πρεβό, ο Βέλγος υπουργός Εξωτερικών.
Οι κατηγορίες ότι το Ισραήλ διαπράττει «γενοκτονία» εις βάρος των Παλαιστινίων πολλαπλασιάζονται και έρχονται πλέον από τον ΟΗΕ, από οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από ολοένα και περισσότερες χώρες, από προσωπικότητες του κινηματογράφου, από συγγραφείς και νομπελίστες. Το Ισραήλ τις απορρίπτει.
Μια συγκεκριμένη αλλαγή στάσης θα μπορούσε να αποτελέσει η αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης, κάτι που έχουν πράξει κάποιες ευρωπαϊκές χώρες πρόσφατα και το οποίο εξετάζει να κάνει η Γαλλία ίσως ήδη τον Ιούνιο.
«Θα έχει αυτό άμεσες επιπτώσεις; Πιθανόν όχι, αλλά πιστεύω ότι θα έχει επιπτώσεις αν το Ισραήλ γνωρίζει ότι δεν έχει πλέον το ελεύθερο, όπως το είχε εδώ και τόσο καιρό», κατέληξε ο Μπαρνς- Ντέισι.
