Ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, με κοινές προκλήσεις στην Ε.Ε., αναμένεται να είναι η επικείμενη συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την Ιταλίδα ομόλογό του Τζόρτζια Μελόνι, την ερχόμενη Δευτέρα στη Ρώμη αλλά και η συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δυο χωρών.
Του Κώστα Πασίση
Στο επίκεντρο της επίσημης ατζέντας βρίσκονται οι μεγάλες ευρωπαϊκές προκλήσεις της επόμενης περιόδου.
Η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, η ενίσχυση της κοινής άμυνας και ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και η διαχείριση του Μεταναστευτικού, αποτελούν θέματα όπου Ελλάδα και Ιταλία, ως σημαντικά μέλη της Ε.Ε., έχουν και λόγο και ρόλο να διαδραματίσουν στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η διαμόρφωση θέσεων και κυρίως η χάραξη κοινών στρατηγικών σε αυτούς τους τομείς, εφόσον υπάρχει κοινός τόπος, θεωρείται καίριας σημασίας για τις δυο χώρες.
Ως κράτη πρώτης γραμμής, Ελλάδα και Ιταλία αντιμετωπίζουν άμεσα τις πιέσεις του μεταναστευτικού στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης.
Η ενίσχυση της συνεργασίας για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και την προστασία των συνόρων αναμένεται να βρεθεί ψηλά στις συνομιλίες Μητσοτάκη – Μελόνι.
Επιπλέον, οι δύο χώρες αναγνωρίζονται ως πυλώνες σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή, καθιστώντας τη μεταξύ τους συνεννόηση απαραίτητη για την προώθηση της περιφερειακής ειρήνης και ασφάλειας.
Να σημειώσουμε επίσης ότι χώρος για συνεργασία υπάρχει ακόμη στην οικονομία, την πολιτική προστασία και τις μεταφορές…
Ένα από τα πιο «καυτά» ζητήματα, ωστόσο, αφορά τον ελληνικό σιδηρόδρομο και τη λειτουργία της Hellenic Train, η οποία ανήκει στην ιταλική κρατική εταιρεία Trenitalia.
Η Ελλάδα επιδιώκει επενδύσεις από την ιταλική πλευρά για την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου, με νέα, σύγχρονα τρένα που θα βελτιώσουν την ποιότητα των υπηρεσιών.
Ενώ η προαναφερθείσα εταιρεία παραμένει στο μάτι του κυκλώνα, μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη.
Οι προσδοκίες για ανακοινώσεις συγκεκριμένων επενδύσεων στον ελληνικό σιδηρόδρομο μετά τη συνάντηση είναι υπαρκτές.
Ένα άλλο, εξίσου σύνθετο και δυνητικά ακανθώδες ζήτημα που αναμένεται να τεθεί, αφορά τις γεωπολιτικές ισορροπίες και την αμυντική βιομηχανία.
Στην προκειμένη περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί με προσοχή τις προσπάθειες της Τουρκίας να ενταχθεί σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, όπως το ReArm Europe, και να αποκτήσει κρίσιμο στρατιωτικό εξοπλισμό, όπως τα μαχητικά Eurofighter εξοπλισμένα με πυραύλους Meteor.
Και σε αυτό το σημείο εμπλέκεται η Ιταλία όπου συμμετέχει στην κοινοπραξία που κατασκευάζει τα προαναφερόμενα μαχητικά αεροσκάφη τα οποία έχει βάλει στο μάτι ο Ερντογάν.
Κρίσιμη …λεπτομέρεια στην όλη υπόθεση είναι το γεγονός ότι Μελόνι – Ερντογάν συναντήθηκαν πρόσφατα στη Ρώμη, στις 29 Απριλίου 2025, στο πλαίσιο της διακυβερνητικής διάσκεψης Ιταλίας-Τουρκίας, με την Ιταλίδα Πρωθυπουργό να περιγράφει τη συνάντηση ως «ιδιαίτερα παραγωγική» και τον Τούρκο Πρόεδρο να επαινεί την «θαρραλέα και αποφασιστική» στάση της Ιταλίδας Πρωθυπουργού.
Η προσέγγιση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Η χώρα μας βλέπει με επιφυλακτικότητα αυτή την κινητικότητα και ανησυχεί για πιθανή υπονόμευση της ευρωπαϊκής αμυντικής ισορροπίας.
Στη βάση αυτή η συνάντηση Μητσοτάκη – Μελόνι δεν αποτελεί μια τυπική διμερή επαφή. Αντίθετα χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα σημαντική και για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων, πιεστικών ζητημάτων που άπτονται τόσο οικονομικών συμφερόντων όσο και ευαίσθητων γεωπολιτικών ισορροπιών…
Σήμερα πάντως οι σχέσεις Μητσοτάκη – Μελόνι φαίνεται να είναι εποικοδομητικές και λειτουργικές, με σημεία σύγκλισης, ιδιαίτερα στο μεταναστευτικό και την ανάγκη για σταθερότητα στη Μεσόγειο.
