Το ThePresident ξεκινά μια μεγάλη έρευνα για κομβικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, ξεκινώντας από τη λεγόμενη ατμομηχανή της, που είναι ο τουρισμός. Η έρευνά μας, χωρίς να έχει ενσωματώσει τις συνέπειες που μπορεί να προκληθούν από τη δασμολογική πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, διαπιστώνει μια εξαιρετική προετοιμασία της χώρας, η οποία πλέον δεν επαναπαύεται στις κλασικές προσεγγίσεις, αλλά ενσωματώνει όλες τις νέες τάσεις, τεχνολογικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις, προκειμένου να καταστεί εξόχως ανταγωνιστική. Η τεκμηρίωσή μας βασίστηκε στα επίσημα αρχεία του Υπουργείου Τουρισμού και του ΕΟΤ, καθώς και στις μελέτες των ΙΝΣΕΤΕ, ΙΤΕΠ και κυρίως σε δημοσιογραφική έρευνα.
Ο ελληνικός τουρισμός εισέρχεται στο 2025 με δυναμική προοπτική και σαφώς καθορισμένη στρατηγική κατεύθυνση. Μετά τα ιστορικά υψηλά επίπεδα του 2024, η Ελλάδα σχεδιάζει το μέλλον του τουριστικού της τομέα με γνώμονα την ποιοτική ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την εξισορρόπηση μεταξύ οικονομικών ωφελειών και τοπικών κοινωνιών. Τα επίσημα κυβερνητικά πλάνα (Υπουργείο Τουρισμού, ΕΟΤ) σε συνεργασία με φορείς και ινστιτούτα (ΙΝΣΕΤΕ, ΙΤΕΠ) χαράσσουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική ώστε ο τουρισμός να παραμείνει βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας, αποφέροντας σημαντικά έσοδα και ταυτόχρονα προστατεύοντας τους πόρους και το χαρακτήρα της χώρας. Στην έρευνά μας παρουσιάζονται οι βασικοί άξονες της στρατηγικής του ελληνικού τουρισμού για το 2025, αναλύονται οι στρατηγικοί στόχοι που έχει θέσει η Ελλάδα, οι διεθνείς αγορές στις οποίες στοχεύει, οι κλάδοι της οικονομίας που αναμένεται να ωφεληθούν, οι στρατηγικές marketing (ψηφιακή προβολή, θεματικά προϊόντα, αειφορία), οι εκτιμήσεις εσόδων για το έτος, οι τουριστικοί τομείς αιχμής (πολυτελής, ιατρικός, πολιτιστικός, γαστρονομικός τουρισμός) και τέλος οι ελληνικοί προορισμοί που προβλέπεται να υποδεχτούν τους περισσότερους επισκέπτες.
Στρατηγικοί Στόχοι για τον Τουρισμό του 2025
Βασικός στρατηγικός στόχος της Ελλάδας για το 2025 είναι η αύξηση των τουριστικών εσόδων και η περαιτέρω ενίσχυση της συμβολής του τουρισμού στο ΑΕΠ, με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος. Ήδη το 2024 έκλεισε με έσοδα ρεκόρ, ξεπερνώντας το 2023 ενώ προβλέπεται νέα άνοδος εσόδων κατά τουλάχιστον +1 δισ. ευρώ το 2025, ανεβάζοντας τις ταξιδιωτικές εισπράξεις στα 23 δισ. ευρώ. Παράλληλα, το 2024 οι διεθνείς αφίξεις υπολογίζονται σε 41,6 εκατομμύρια τουρίστες (αύξηση ~22% σε σχέση με το 2023), σύμφωνα με μελέτη της PwC που παρουσιάστηκε σε συνέδριο του ΣΕΤΕ. Αυτό το στοιχείο δίνει μια αισιόδοξη προοπτική για το 2025 και υπαγορεύει φιλόδοξους στόχους. Οι ποιοτικοί στόχοι είναι εξίσου σημαντικοί: το Υπουργείο Τουρισμού τονίζει την ανάγκη για ισορροπημένη ανάπτυξη αντί απλώς αύξησης όγκου, ώστε να ενισχυθεί η ποιότητα του ελληνικού τουρισμού και να δημιουργηθεί πραγματική αξία για τις τοπικές κοινωνίες και την εθνική οικονομία . Αυτό μεταφράζεται σε συγκεκριμένες επιδιώξεις: επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου πέραν του καλοκαιριού, ανάδειξη νέων προορισμών πέρα από τους ήδη κορεσμένους, προσέλκυση ταξιδιωτών υψηλότερης ποιότητας (μεγαλύτερης δαπάνης), και διασφάλιση ότι η τουριστική ανάπτυξη συμβαδίζει με την αειφορία. Η Υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, δηλώνει σε όλες τις διεθνείς της παρουσίες ότι η Ελλάδα ως ώριμος και ελκυστικός προορισμός εφαρμόζει στρατηγική που αποδίδει, αντιμετωπίζοντας όμως παράλληλα με σχέδιο τις μεγάλες προκλήσεις: τη βιωσιμότητα, την επέκταση της σεζόν και την αποκέντρωση των ροών. Μέρος των στρατηγικών στόχων είναι και η ενίσχυση των τουριστικών υποδομών και υπηρεσιών. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε σημαντική αναβάθμιση, με εντυπωσιακό στοιχείο τον υπερδιπλασιασμό των ξενοδοχείων πέντε αστέρων στην Ελλάδα την περίοδο 2012–2024. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί, μέσω στρατηγικών επενδύσεων τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών, ώστε η χώρα να προσφέρει πιο σύγχρονες εγκαταστάσεις (αεροδρόμια, λιμάνια, καταλύματα) και να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες των ταξιδιωτών. Τέλος, κεντρικός στόχος είναι η βιώσιμη ανάπτυξη μέχρι το 2030 – η προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτιστικών πόρων θεωρείται προϋπόθεση για τη διατήρηση της αξίας του ελληνικού τουριστικού brand μακροπρόθεσμα.
Διεθνείς Αγορές-Στόχοι και Τουριστική Διπλωματία
Για να πετύχει την αύξηση εσόδων, η Ελλάδα εφαρμόζει μια εξωστρεφή πολιτική ανοίγματος νέων διεθνών αγορών και παράλληλα ενίσχυσης των παραδοσιακών πηγών τουριστών. Προτεραιότητα για το 2025 αποτελεί η αγορά της Ινδίας, σύμφωνα με τη στρατηγική που παρουσίασε η Υπουργός Τουρισμού. Ήδη υπήρξε ειδική συμμετοχή τον Φεβρουάριο 2025 στο Νέο Δελχί, με αφορμή μεγάλη τουριστική έκθεση, ως μέρος του στρατηγικού ανοίγματος στην ινδική αγορά. Η κυβέρνηση δίνει έμφαση και στη διευκόλυνση της πρόσβασης: οι θεωρήσεις εισόδου (visa) για Ινδούς ταξιδιώτες αποτελούν προτεραιότητα, με τον ίδιο τον Πρωθυπουργό να έχει δώσει εντολή να ανοίξουν νέες ελληνικές προξενικές αρχές σε Μουμπάι και Μπανγκαλόρ (εκτός από την υπάρχουσα πρεσβεία στο Δελχί). Πέρα από την Ινδία, το Υπουργείο Τουρισμού στοχεύει σε αναδυόμενες αγορές όπως η Σαουδική Αραβία και η Νότια Κορέα. Οι χώρες αυτές εμφανίζονται με αυξανόμενο ταξιδιωτικό δυναμικό και η Ελλάδα επιδιώκει να διεκδικήσει μερίδιο. Για παράδειγμα, η αγορά της Νότιας Κορέας αναφέρεται ως νέα πηγή επισκεπτών που μπορεί να αξιοποιηθεί, ενώ με τη Σαουδική Αραβία έχουν ενταθεί οι επαφές στο πλαίσιο και ευρύτερων οικονομικών συνεργασιών. Την ίδια στιγμή, παραδοσιακές αγορές υψηλής αξίας παραμένουν στο επίκεντρο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκαταλέγονται σε αυτές – το 2024 καταγράφηκε ρεκόρ απευθείας πτήσεων από την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ προς την Ελλάδα, ενώ στόχος για το 2025 είναι να διευρυνθεί περαιτέρω η σύνδεση, π.χ. με περισσότερες πτήσεις από τη Δυτική Ακτή (Καλιφόρνια). Η αμερικανική αγορά είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι οι επισκέπτες από τις ΗΠΑ έχουν υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη – χαρακτηριστικά, το 2023 οι Αμερικανοί ταξιδιώτες στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά ~10% και ξόδεψαν περίπου 1,6 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η Μεγάλη Βρετανία επίσης παραμένει βασική αγορά: προγραμματίζεται η υπογραφή διμερούς τουριστικής συμφωνίας Ελλάδας-Ηνωμένου Βασιλείου, με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση των ροών μεταξύ των δύο χωρών. Τέτοιες διακρατικές συμφωνίες λειτουργούν ως μοχλός προβολής και συνεργασίας (π.χ. σε ζητήματα αμοιβαίας προώθησης, ανταλλαγής τεχνογνωσίας κ.ά.). Συνολικά, πάνω από το 50% των τουριστικών εσόδων της Ελλάδας προέρχεται μόλις από πέντε χώρες: την Ιταλία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ . Αυτό το δεδομένο εξηγεί τη σημασία που δίνει η στρατηγική στη διατήρηση και ανάπτυξη αυτών των παραδοσιακών αγορών, παράλληλα με το “άνοιγμα” σε πιο μακρινές χώρες. Η τουριστική διπλωματία βρίσκεται λοιπόν στο προσκήνιο: συμμετοχή σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις (όπως η ITB Berlin όπου φέτος η ελληνική παρουσία ήταν έντονη), απευθείας επαφές με μεγάλους tour operators και αεροπορικές εταιρείες, και ενεργή προβολή του ελληνικού τουρισμού σε αγορές στόχους. Για παράδειγμα, στην ITB 2025 η Υπουργός συναντήθηκε με κορυφαίους παράγοντες της τουριστικής βιομηχανίας (TUI, Lufthansa, Jet2, DER Touristik κ.ά.) εξασφαλίζοντας δεσμεύσεις για περισσότερες πτήσεις και επενδύσεις στην Ελλάδα. Οι διεθνείς αυτές συνεργασίες υποστηρίζουν άμεσα τη στρατηγική στόχευση αγορών, ενώ παράλληλα ενισχύουν την εικόνα της Ελλάδας ως αξιόπιστου και ανταγωνιστικού προορισμού.
Ωφελούμενοι Κλάδοι της Ελληνικής Οικονομίας
Ο τουριστικός τομέας αποτελεί κομβικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας, με πολλαπλασιαστικά οφέλη σε διάφορους κλάδους. Συνολικά ο τουρισμός (άμεσα και έμμεσα) συνεισφέρει περίπου 13% στο ΑΕΠ της χώρας ετησίως, καθιστώντας τον έναν από τους σημαντικότερους βραχίονες ανάπτυξης. Το 2023, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ, ο τουρισμός διατήρησε και ενίσχυσε τη δυναμική του, πετυχαίνοντας ιστορικά υψηλές επιδόσεις τόσο σε αφίξεις όσο και σε εισπράξεις. Τα άμεσα οικονομικά οφέλη κατανέμονται κυρίως σε κλάδους όπως η φιλοξενία, η εστίαση, οι μεταφορές και το λιανικό εμπόριο. Η πρόσφατη μελέτη του ΙΤΕΠ (Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων) ανέδειξε τον ξενοδοχειακό κλάδο ως «στυλοβάτη» της οικονομίας και απασχόλησης στην Ελλάδα: τα ξενοδοχεία συνεισφέρουν 4,8% στο ΑΕΠ και 6,6% στην απασχόληση (στοιχεία 2023), ποσοστά μάλιστα υψηλότερα από την προ πανδημίας περίοδο. Συγκριτικά, ολόκληρος ο πρωτογενής τομέας της γεωργίας έχει μικρότερη συμβολή (~3,6% του ΑΕΠ). Αυτό δείχνει πόσο κρίσιμη είναι η τουριστική δραστηριότητα: όχι μόνο φέρνει συνάλλαγμα, αλλά δημιουργεί θέσεις εργασίας και τροφοδοτεί πληθώρα άλλων επαγγελμάτων (από οδηγούς και ξεναγούς έως προμηθευτές τροφίμων και κατασκευαστικές εταιρείες). Ο κλάδος της εστίασης επίσης ωφελείται άμεσα, καθώς οι τουρίστες δαπανούν σημαντικά ποσά σε εστιατόρια, καφέ και μπαρ. Σύμφωνα με το ΙΤΕΠ, η εστίαση αντιστοιχεί περίπου στο 6,3% του ΑΕΠ και στο 9,3% της απασχόλησης – μέρος αυτής της δραστηριότητας εξαρτάται από τον τουρισμό, ιδίως στις τουριστικές περιοχές και κατά την υψηλή περίοδο. Επιπλέον, η αγροδιατροφική παραγωγή ενισχύεται μέσω τουρισμού: τα ελληνικά τρόφιμα και ποτά τροφοδοτούν ξενοδοχεία και χώρους εστίασης, ενώ η ζήτηση για τοπικά προϊόντα (λάδι, κρασί, τυριά κ.λπ.) αυξάνεται με τους γαστρονομικούς επισκέπτες. Σημειώνεται ότι ακόμη και δράσεις του Υπουργείου Τουρισμού για ειδικές μορφές τουρισμού τελούν υπό την αιγίδα άλλων υπουργείων, όπως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης – π.χ. εκδηλώσεις για τουρισμό πολυτελείας και γαστρονομία συνδιοργανώνονται, συνδέοντας την τουριστική εμπειρία με τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε και τα δημοσιονομικά οφέλη: ο τουρισμός αποφέρει σημαντικά φορολογικά έσοδα (ΦΠΑ από τουριστικές υπηρεσίες, φόρος διαμονής κ.ά.), τα οποία με τη σειρά τους χρηματοδοτούν δημόσια έργα και υπηρεσίες. Η τουριστική ανάπτυξη μεγεθύνει επίσης τις επενδύσεις σε υποδομές – από νέα ξενοδοχεία και ανακαινίσεις, έως αναβάθμιση αεροδρομίων, λιμένων, οδικών δικτύων σε τουριστικές περιοχές. Έτσι, επωφελείται και ο κατασκευαστικός κλάδος και βελτιώνεται το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Στρατηγικές αποφάσεις, όπως η κατασκευή του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου (Κρήτη) που θα παραδοθεί το 2027, εντάσσονται σε αυτό το πλαίσιο και αναμένεται να τονώσουν περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα. Τέλος, ένα ζητούμενο της στρατηγικής είναι η διάχυση των τουριστικών ωφελειών σε ολόκληρη τη χώρα και η σύνδεσή τους με την τοπική κοινωνία. Το Υπουργείο Τουρισμού τονίζει ότι η τουριστική ανάπτυξη πρέπει να δημιουργήσει αξία στις τοπικές κοινότητες – πράγμα που σημαίνει περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για τους κατοίκους, στήριξη τοπικών επιχειρήσεων και ανάδειξη του τοπικού πολιτισμού. Ο κοινωνικός χαρακτήρας του τουρισμού αναδεικνύεται και μέσα από πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα «Τουρισμός για Όλους», που συνεχίζεται το 2025 (3ος κύκλος) με ενισχυμένα κονδύλια. Το πρόγραμμα αυτό επιδοτεί διακοπές για Έλληνες δικαιούχους, ειδικά σε περιόδους χαμηλής ζήτησης (χειμώνα και φθινόπωρο), ώστε αφενός να ενισχύεται ο εσωτερικός τουρισμός, αφετέρου να στηρίζονται επιχειρήσεις σε μη τουριστική αιχμή. Πρόκειται για μια προσπάθεια συγκερασμού της αναπτυξιακής διάστασης με την κοινωνική συνοχή, επιβεβαιώνοντας ότι ο τουρισμός μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα περιφερειακής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας.
Στρατηγικές Marketing: Ψηφιακή Εποχή, Θεματικά Προϊόντα και Βιωσιμότητα
Η στρατηγική μάρκετινγκ της Ελλάδας για το 2025 είναι πολυδιάστατη, με αιχμή του δόρατος την ψηφιακή προβολή, την ανάπτυξη θεματικού τουρισμού και την ανάδειξη της χώρας ως βιώσιμου προορισμού. Ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) έχει αναδιαμορφώσει τη στρατηγική του, επενδύοντας στον ψηφιακό μετασχηματισμό του ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες τάσεις και να πετυχαίνει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης για τον τουρισμό.
Ψηφιακή στρατηγική και καινοτομία
Η ψηφιακή παρουσία του ελληνικού τουρισμού ενισχύεται δραστικά. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΤ, το 75% του προϋπολογισμού προβολής της Ελλάδας στις βασικές αγορές (Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδάς) πλέον κατευθύνεται σε ψηφιακά μέσα, ενώ τα παραδοσιακά κανάλια (τηλεόραση, έντυπα) περιορίζονται στο υπόλοιπο 25%. Αυτή η στροφή αντανακλά την αλλαγή στη συμπεριφορά των ταξιδιωτών, που αναζητούν πληροφορίες και έμπνευση κυρίως online. Στο πλαίσιο της ψηφιακής καμπάνιας, ο ΕΟΤ λάνσαρε το «Greek Summer Feeling», μια δυναμική διεθνή καμπάνια που στοχεύει σε ταξιδιώτες υψηλής εισοδηματικής στάθμης ανά τον κόσμο. Για πρώτη φορά, η καμπάνια αυτή υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το δίκτυο του Bloomberg, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους media παγκοσμίως. Μέσω του Bloomberg, η Ελλάδα προβλήθηκε σε στοχευμένο κοινό, κεφαλαιοποιώντας σύγχρονες μεθόδους στρατηγικής διαφήμισης και business intelligence που προσφέρει ο όμιλος. Παράλληλα, ο ΕΟΤ εκσυγχρονίζει τα ψηφιακά του εργαλεία: αναβαθμίζει την επίσημη ιστοσελίδα και τα κοινωνικά δίκτυα του ελληνικού τουρισμού, επενδύει σε data analytics για την καλύτερη κατανόηση των αγορών-στόχων και εφαρμόζει αυτοματοποίηση σε καμπάνιες (programmatic advertising). Ο στόχος είναι ένας πιο data-driven οργανισμός, που θα μπορεί να ανταποκρίνεται γρήγορα σε κρίσεις ή μεταβολές της ζήτησης (μάθημα από την εμπειρία της πανδημίας). Η δημιουργία μιας ισχυρής ψηφιακής ταυτότητας για τον ελληνικό τουρισμό θεωρείται πλέον στρατηγική προτεραιότητα: καινοτομία και νέα τεχνολογία ώστε να προσεγγίζονται οι ταξιδιώτες του αύριο. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ελληνικά περίπτερα σε διεθνείς τουριστικές εκθέσεις ανανεώνονται με ψηφιακό περιεχόμενο και διαδραστικές εμπειρίες, υιοθετώντας μια μοντέρνα αισθητική γύρω από το «ελληνικό φως» και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας.
Θεματικός τουρισμός – διεύρυνση προϊόντος
Εξίσου σημαντικό σκέλος του marketing είναι η προώθηση θεματικών μορφών τουρισμού, που θα εμπλουτίσουν το τουριστικό προϊόν και θα προσελκύσουν νέες κατηγορίες επισκεπτών. Η Ελλάδα δεν επιδιώκει πλέον να πουλά μόνο «ήλιο και θάλασσα», αλλά να προσφέρει ένα πολυδιάστατο μίγμα εμπειριών. Σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ, απαιτείται εμπλουτισμός και εκσυγχρονισμός του προϊόντος ώστε να ανταποκρίνεται στις νέες τάσεις. Πολιτιστικός τουρισμός, γαστρονομικός τουρισμός, αγροτουρισμός και ειδικές δραστηριότητες στη φύση (πεζοπορία, ορειβασία, παρατήρηση φύσης κ.ά.) αποτελούν τομείς που μπορούν να ενισχύσουν την ποικιλία και την ποιότητα των προσφερόμενων επιλογών.
Στον πολιτιστικό τουρισμό, η Ελλάδα κεφαλαιοποιεί την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά: μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, αλλά και σύγχρονο πολιτισμό (φεστιβάλ, τέχνη, μουσική). Η αφήγηση του ελληνικού πολιτισμού συνδέεται στενά με το branding της χώρας. Στόχος είναι η προσέλκυση ταξιδιωτών που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες και ενδιαφέρονται για την ιστορία και την παράδοση. Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, η Ελλάδα διαθέτει μοναδικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε αυτόν τον τομέα που πρέπει να αξιοποιηθούν, συνδυάζοντας την αυθεντικότητα με τη φημισμένη ελληνική φιλοξενία.
Στον γαστρονομικό τουρισμό, προβάλλεται η ελληνική κουζίνα, τα τοπικά προϊόντα και η οινογευσία. Η σύζευξη τουρισμού και γαστρονομίας αποτελεί προτεραιότητα – το φαγητό είναι αναπόσπαστο μέρος της ταξιδιωτικής εμπειρίας. Διοργανώνονται γαστρονομικά φεστιβάλ, γευσιγνωσίες και οινοτουριστικές διαδρομές, ενώ τα παραδοσιακά προϊόντα κάθε περιοχής (π.χ. κρασί Νεμέας, φέτα Ηπείρου, μαστίχα Χίου) αξιοποιούνται ως πόλοι έλξης. Το γεγονός ότι ακόμη και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης συμμετέχει σε δράσεις προώθησης τουρισμού (π.χ. Greek Gastronomy Workshops) δείχνει τη διατομεακή συνεργασία για την ανάδειξη του γαστρονομικού πλούτου της χώρας.
Ο χειμερινός και ορεινός τουρισμός είναι ένας τομέας στον οποίο δίνεται έμφαση τελευταία, για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Το Υπουργείο Τουρισμού θεσμοθέτησε το 2025 μια νέα, καινοτόμα μορφή τουριστικής υποδομής με την ονομασία «Προορισμός Βιώσιμου Ορεινού Τουρισμού». Αυτό πρακτικά σημαίνει συνδυαστική ανάπτυξη χιονοδρομικών κέντρων, ορεινών καταφυγίων και ξενοδοχείων, με λειτουργία όλο το χρόνο (όχι μόνο για σκι το χειμώνα). Ο ορεινός και χειμερινός τουρισμός έχει οριστεί ως μία από τις κορυφαίες στρατηγικές επιλογές του Υπουργείου, συμβάλλοντας στην ανταγωνιστικότητα και τον ποιοτικό εμπλουτισμό του προϊόντος. Ήδη μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης διατέθηκαν κονδύλια για εκσυγχρονισμό χιονοδρομικών κέντρων, ενώ νέος νόμος επιτρέπει τη λειτουργία τους καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στρατηγικός στόχος αυτών των ενεργειών είναι να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης στα ορεινά, που θα ενισχύσει τις τοπικές οικονομίες και θα προσφέρει αυθεντικές εμπειρίες στους επισκέπτες, πέρα από τα καθιερωμένα μονοπάτια του καλοκαιρινού τουρισμού.
Ανάλογη έμφαση δίνεται και σε άλλες ειδικές μορφές: ιαματικός τουρισμός (αξιοποίηση ιαματικών πηγών), αθλητικός τουρισμός (π.χ. μαραθώνιοι, ποδηλατικοί γύροι), τουρισμός ευεξίας (spa, yoga retreats) και συνεδριακός τουρισμός (MICE), με στόχο την προσέλκυση επαγγελματικών εκδηλώσεων και συνεδρίων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Όλα αυτά τα θεματικά προϊόντα εντάσσονται στο αφήγημα της «πολυδιάστατης τουριστικής ταυτότητας» της Ελλάδας, που αναδείχθηκε και στο περίπτερο της χώρας στην ITB 2025.
Βιωσιμότητα και πράσινες πρωτοβουλίες
Η βιωσιμότητα αποτελεί οριζόντια προτεραιότητα σε όλο τον στρατηγικό σχεδιασμό. Η προσέγγιση είναι ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι μόνο ηθική υποχρέωση, αλλά και στρατηγική για τη διατήρηση της αξίας και της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού μακροπρόθεσμα. Σε μια εποχή που οι διεθνείς τάσεις ευνοούν προορισμούς που επενδύουν στην αειφορία και τις αυθεντικές εμπειρίες, η Ελλάδα θέλει να είναι στην πρωτοπορία. Ένα σημαντικό μέτρο που εισάγεται το 2025 είναι η εφαρμογή ενός νέου συστήματος κατάταξης ξενοδοχειακών καταλυμάτων με βάση τη βιωσιμότητα. Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Τουρισμού, δημιουργείται ένα πρωτοποριακό σύστημα παγκοσμίως όπου τα ξενοδοχεία δεν θα αξιολογούνται μόνο με αστέρια για τις υπηρεσίες τους, αλλά και για το περιβαλλοντικό και κοινωνικό τους αποτύπωμα. Στόχος είναι η Ελλάδα να αποτελέσει πρότυπο στην Ευρώπη, δείχνοντας την κατεύθυνση για το πώς πρέπει να λειτουργούν τα τουριστικά καταλύματα στον 21ο αιώνα. Το σύστημα αυτό σχεδιάστηκε σε συνεργασία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου με το Τεχνικό Επιμελητήριο, και ευθυγραμμίζεται με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους. Με τον τρόπο αυτό, θεσμοθετείται η αειφορία ως κριτήριο ποιότητας στον τουρισμό, δίνοντας κίνητρα στις επιχειρήσεις να μειώσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση, να διαχειρίζονται καλύτερα τα απόβλητα και να σέβονται το τοπικό περιβάλλον και την κοινωνία. Εκτός από τα καταλύματα, λαμβάνονται πρωτοβουλίες και σε άλλους τομείς για το περιβάλλον: για παράδειγμα, ρυθμίσεις που διευκολύνουν την χρήση θαλασσινού νερού στις πισίνες ξενοδοχείων σε νησιά με λειψυδρία, ή σχέδια για βιώσιμη διαχείριση προορισμών με υπερτουρισμό (π.χ. όρια στους ημερήσιους επισκέπτες σε ευαίσθητα αξιοθέατα). Η κλιματική αλλαγή έχει ήδη επηρεάσει τον τουρισμό – οι καύσωνες και οι πυρκαγιές του καλοκαιριού 2023-2024 προκάλεσαν προβλήματα σε δημοφιλείς προορισμούς. Οι ευρωπαίοι ταξιδιώτες δείχνουν να προσαρμόζουν τις συνήθειές τους, αποφεύγοντας τις ακραίες θερμοκρασίες και εξετάζοντας εναλλακτικές περιόδους διακοπών. Η ελληνική στρατηγική λοιπόν ενσωματώνει και αυτήν την πραγματικότητα, με στόχο να προσαρμόσει το τουριστικό προϊόν στη νέα κλιματική συνθήκη – από την προώθηση τουρισμού την άνοιξη και το φθινόπωρο, μέχρι την προστασία φυσικών πόρων σε νησιά που δέχονται πίεση. Συνολικά, το marketing του ελληνικού τουρισμού το 2025 επιδιώκει να επικοινωνήσει μια εικόνα της Ελλάδας ως ενός σύγχρονου, ποιοτικού και υπεύθυνου προορισμού. Με ψηφιακά εργαλεία αιχμής, με ποικιλία εμπειριών πέρα από τα συνηθισμένα, και με έμφαση στην αυθεντικότητα και την αειφορία, η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς και διαμορφώνει ισχυρές προοπτικές για το μέλλον.
Προβλέψεις Εσόδων και Οικονομικές Εκτιμήσεις για το 2025
Οι οικονομικές προοπτικές για τον ελληνικό τουρισμό το 2025 διαγράφονται ιδιαίτερα θετικές σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία και αναλύσεις των τουριστικών φορέων. Μετά το ρεκόρ του 2023 (όπου οι αφίξεις ξεπέρασαν τα 36 εκατομμύρια ταξιδιώτες και τα έσοδα ανήλθαν σε επίπεδα εφάμιλλα ή και υψηλότερα του 2019), το 2024 κινήθηκε ανοδικά και αναμένεται να κλείσει σε ιστορικό υψηλό (αναμένονται τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ), θέτοντας τις βάσεις για ακόμη μεγαλύτερη συνεισφορά το 2025. Όπως αναφέρθηκε, οι προβλέψεις κάνουν λόγο για 23 δισ. € ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2025, που θα αποτελέσουν νέο ρεκόρ. Αυτή η πρόβλεψη στηρίζεται σε συγκεκριμένες τάσεις: οι προκρατήσεις για το καλοκαίρι του 2025 εμφανίζονται αυξημένες, οι αεροπορικές θέσεις που έχουν προγραμματιστεί για τη χειμερινή περίοδο 2024-25 είναι 16% περισσότερες από πέρυσι, και γενικά η ζήτηση για την Ελλάδα από βασικές αγορές δείχνει συνεχή ενίσχυση. Ενδεικτικά, ως το τέλος Δεκεμβρίου 2024 καταγράφηκε αύξηση ~33% στις κρατήσεις σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, με πρωταγωνιστές τους ταξιδιώτες από Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία. Η Ελλάδα φαίνεται να κερδίζει μερίδιο αγοράς έναντι ανταγωνιστικών μεσογειακών προορισμών. Τα στοιχεία δείχνουν ότι άλλες χώρες (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία) βλέπουν ηπιότερες αυξήσεις κρατήσεων για το 2025 (π.χ. +1% έως +6%), ενώ η Ελλάδα κινείται σε διψήφιους ρυθμούς. Αυτό αποδίδεται τόσο στη στοχευμένη προβολή όσο και στην αυξανόμενη φήμη της χώρας που εδραιώθηκε τα τελευταία χρόνια. Η χώρα έχει πετύχει να αναβαθμίσει την εικόνα της διεθνώς, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από ανεξάρτητες μελέτες: στην κατάταξη προτιμώμενων προορισμών, η Ελλάδα βρίσκεται ψηλά σε σημαντικές αγορές (π.χ. 3η για τους Γερμανούς, 4η για τους Γάλλους, σύμφωνα με το ΙΝΣΕΤΕ). Βέβαια, οι εκτιμήσεις συνοδεύονται και από υποθέσεις εργασίας. Η διατήρηση της γεωπολιτικής σταθερότητας στην περιοχή, η αποφυγή απρόβλεπτων κρίσεων (π.χ. πανδημία, συγκρούσεις) και η συνέχεια των θετικών μακροοικονομικών συνθηκών στην Ευρώπη είναι παράγοντες που θα επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, ακόμη και με συντηρητικά σενάρια, το μομέντουμ του ελληνικού τουρισμού είναι τέτοιο που αναμένεται τουλάχιστον σταθερότητα στα υψηλά επίπεδα του 2024 ή και μικρή περαιτέρω άνοδος. Το πρώτο τρίμηνο του 2025 ήδη επιβεβαιώνει τη δυναμική: αυξημένες αφίξεις, υψηλές πληρότητες ξενοδοχείων και έντονη ταξιδιωτική δαπάνη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και του ΙΝΣΕΤΕ. Αριθμητικά, αν το 2024 έκλεισε κοντά στα 20-22 δισ. € έσοδα (οι επίσημες ανακοινώσεις κάνουν λόγο για ξεπέρασμα των 20 δισ. το 2024), ένα επίπεδο 23 δισ. το 2025 θα συνιστά μια αύξηση της τάξης του 5-10%. Σε όρους αφίξεων, μετά τα ~41 εκατομμύρια του 2024, το 2025 θα μπορούσε να κινηθεί στα 43-45 εκατομμύρια επισκέπτες (συμπεριλαμβανομένης της κρουαζιέρας). Μια ενδιαφέρουσα παράμετρος είναι ότι μεγάλο μέρος της αύξησης προέρχεται από μη παραδοσιακές περιόδους: η τουριστική σεζόν πλέον ξεκινά νωρίτερα (ήδη από Μάρτιο) και τελειώνει αργότερα (μέχρι και Νοέμβριο σε πολλά μέρη). Αυτό σημαίνει ότι επιτυγχάνεται ένας στρατηγικός στόχος, η επέκταση της περιόδου, που έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη αξιοποίηση των υποδομών και τη μείωση της εποχικής ανεργίας. Συνολικά, το οικονομικό όφελος από τον τουρισμό το 2025 δεν αποτυπώνεται μόνο στα ακαθάριστα έσοδα, αλλά και στο διαθέσιμο εισόδημα που θα κυκλοφορήσει στην ελληνική αγορά. Με υψηλότερες εισπράξεις, βελτιώνονται οι ισολογισμοί των τουριστικών επιχειρήσεων, αυξάνονται οι μισθοί στον κλάδο (πιέσεις για καλύτερες αμοιβές λόγω έλλειψης προσωπικού σε ορισμένες ειδικότητες) και τονώνεται η κατανάλωση. Επιπρόσθετα, η εισροή συναλλάγματος ενισχύει το ελληνικό ισοζύγιο πληρωμών – θυμίζουμε ότι ο τουρισμός συνιστά μία από τις μεγαλύτερες «εξαγωγικές» δραστηριότητες της χώρας, με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις να αντιστοιχούν σε μεγάλο ποσοστό των συνολικών εξαγωγών υπηρεσιών. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, αν συνυπολογιστούν και οι μεταφορές (αεροπορικές κ.λπ.), το ποσοστό των τουριστικών εσόδων προσεγγίζει τα 68% των εσόδων από εξαγωγές αγαθών. Αυτό αναδεικνύει το βάρος του τουρισμού στο ευρύτερο οικονομικό οικοσύστημα της Ελλάδας.
Τομείς Τουρισμού που θα Πρωταγωνιστήσουν το 2025
Η στρατηγική του 2025 αναγνωρίζει ότι ορισμένοι εξειδικευμένοι τομείς τουρισμού θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον πολυτελή τουρισμό, τον ιατρικό τουρισμό, τον πολιτιστικό τουρισμό και τον γαστρονομικό τουρισμό – κλάδοι που μπορούν να προσελκύσουν ταξιδιώτες υψηλής αξίας και να διαφοροποιήσουν το ελληνικό τουριστικό προϊόν.
Τουρισμός πολυτελείας: Η Ελλάδα στοχεύει να καθιερωθεί ως κορυφαίος προορισμός πολυτελών διακοπών στη Μεσόγειο. Αυτό περιλαμβάνει τόσο πολυτελή θέρετρα 5 αστέρων και βίλες, όσο και εμπειρίες υψηλού επιπέδου (yachting, exclusive tours, premium γαστρονομία). Στις ΗΠΑ –μια βασική αγορά για τον τουρισμό πολυτελείας– καταγράφεται αυξανόμενο ενδιαφέρον. Ενδεικτικά, τον Νοέμβριο 2024 πραγματοποιήθηκε στο Σικάγο ειδικό workshop για τον ελληνικό τουρισμό πολυτελείας, με συμμετοχή κορυφαίων τουριστικών πρακτόρων και tour operators της περιοχής του Ιλινόι. Η εκδήλωση αυτή (Greek Luxury Tourism Workshop) έγινε υπό την αιγίδα των ελληνικών Υπουργείων Εξωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης, δείγμα της σημασίας που αποδίδεται στον τομέα. Κατά τη διάρκειά της, ελληνικές επιχειρήσεις πολυτελούς τουρισμού είχαν B2B συναντήσεις με αμερικανικούς ταξιδιωτικούς πράκτορες και παρουσίασαν πολυτελείς προορισμούς και προϊόντα. Το υψηλό ενδιαφέρον από την αγορά του Σικάγο καταδεικνύει ότι υπάρχει μεγάλη προοπτική προσέλκυσης ευκατάστατων επισκεπτών. Γενικότερα, οι ταξιδιώτες πολυτελείας (από ΗΠΑ, Μέση Ανατολή, Κίνα κ.α.) αποτελούν target group γιατί δαπανούν πολλαπλάσια από τον μέσο τουρίστα και παρατείνουν τη σεζόν (συχνά ταξιδεύουν εκτός αιχμής). Η στρατηγική περιλαμβάνει συνεχή προβολή σε εκθέσεις πολυτελούς τουρισμού και συνεργασία με διεθνείς ταξιδιωτικούς πράκτορες ειδικευμένους στην upscale πελατεία.
Ιατρικός και τουρισμός υγείας: Ο τομέας του ιατρικού τουρισμού/τουρισμού υγείας εμφανίζεται ως στρατηγική προτεραιότητα στο νέο εθνικό στρατηγικό σχέδιο τουρισμού. Η Ελλάδα διαθέτει αξιόλογες ιδιωτικές κλινικές, ιατρικά κέντρα και ιαματικές πηγές, καθώς και ιατρικό προσωπικό υψηλού επιπέδου, που μπορούν να την καταστήσουν ανταγωνιστικό προορισμό για υπηρεσίες υγείας. Τον Νοέμβριο 2024 οργανώθηκε στη Νέα Υόρκη το Greek Health Tourism Forum, με συμμετοχή εκπροσώπων μεγάλων ιδιωτικών νοσοκομείων και τουριστικών επιχειρήσεων, με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας της Ελλάδας ως κορυφαίου προορισμού υγείας. Όπως τονίστηκε, η χώρα μας έχει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο στη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά του ιατρικού τουρισμού και να αναδειχθεί σε πρωταγωνιστή διεθνώς. Το πεδίο περιλαμβάνει τόσο επεμβατικό ιατρικό τουρισμό (χειρουργικές επεμβάσεις, οδοντιατρικές θεραπείες κ.λπ. σε ξένους ασθενείς που συνδυάζουν θεραπεία και διακοπές) όσο και ευρύτερο τουρισμό ευεξίας (ιαματικά λουτρά, κέντρα αποκατάστασης, spa retreats). Η Ελλάδα ήδη προσελκύει ασθενείς/τουρίστες από τη διασπορά και την Κύπρο, όμως το πλάνο είναι να επεκταθεί σε αγορές όπως η Βόρεια Ευρώπη, η Μέση Ανατολή και οι ΗΠΑ, προσφέροντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες υγείας σε συγκριτικά χαμηλότερο κόστος από ό,τι στις χώρες προέλευσης. Η συνεργασία τουριστικών φορέων με ιατρικά κέντρα, η διεθνής πιστοποίηση κλινικών και η εξειδικευμένη προβολή (λ.χ. σε ιατρικά συνέδρια) αποτελούν μέρος της στρατηγικής.
Πολιτιστικός τουρισμός: Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, ο πολιτισμός είναι από τα ισχυρότερα χαρτιά της Ελλάδας. Το 2025 αναμένονται μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα και επενδύσεις: νέα μουσεία και αναβαθμίσεις υποδομών (π.χ. στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας), επετειακές εκδηλώσεις, αλλά και η συνέχιση προβολής θεσμών όπως το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου, το οποίο προσελκύει διεθνές κοινό. Στρατηγικός στόχος είναι να επιμηκυνθεί η παραμονή των επισκεπτών μέσω του πολιτισμού – δηλαδή, ο τουρίστας που θα ερχόταν για 5 ημέρες να μείνει 7 επειδή θα συμπεριλάβει μια παράσταση ή περισσότερες επισκέψεις σε χώρους πολιτισμού. Οι τομείς του city-break τουρισμού (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αξιοθέατα και πολιτιστικές εμπειρίες και αναμένεται να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία. Επίσης, πολιτιστικός τουρισμός σημαίνει και ανάδειξη τοπικών παραδόσεων – από πανηγύρια έως εργαστήρια λαϊκής τέχνης – προσφέροντας μια αυθεντική εικόνα της ελληνικής κουλτούρας. Η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να κεφαλαιοποιήσει τη φήμη της ως κοιτίδας πολιτισμού, προσελκύοντας τουρίστες υψηλής μόρφωσης και εισοδήματος που ταξιδεύουν διεθνώς για πολιτιστικούς σκοπούς.
Γαστρονομικός τουρισμός: Η ελληνική γαστρονομία εξελίσσεται σε αυτόνομο λόγο επίσκεψης. Πέρα από τα παραδοσιακά ταβερνάκια και τη μεσογειακή διατροφή που αποτελούν ούτως ή άλλως μέρος της εμπειρίας κάθε τουρίστα, οργανώνονται πιο στοχευμένες δράσεις: τουρ σε τοπικές αγορές και παραγωγούς, μαθήματα μαγειρικής ελληνικών φαγητών, επισκέψεις σε οινοποιεία και ελαιοτριβεία, κλπ. Η στρατηγική προβλέπει την προβολή των τοπικών προϊόντων με ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ/ΠΓΕ) και των γαστρονομικών προορισμών (όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος ή η Σαντορίνη με το κρασί της). Ο γαστρονομικός τουρισμός διασταυρώνεται και με τον αγροτουρισμό – δίνοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη να ζήσει την εμπειρία της ελληνικής υπαίθρου και της παραγωγής. Επιπλέον, η εστιατορική σκηνή της Ελλάδας ανεβαίνει επίπεδο (με εστιατόρια βραβευμένα διεθνώς, σύγχρονη ελληνική κουζίνα κ.ά.), ελκύοντας «foodies» από το εξωτερικό. Με λίγα λόγια, το φαγητό και το κρασί γίνονται βασικός άξονας αφήγησης στον τουρισμό μας, συνδυάζοντας την απόλαυση με την πολιτιστική ταυτότητα.
Άλλοι τομείς αιχμής: Θα πρέπει να σημειωθεί ότι και ο θαλάσσιος τουρισμός (κρουαζιέρα, ιστιοπλοΐα) θα συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο. Η κρουαζιέρα, ειδικά, ανακάμπτει δυναμικά μετά την πανδημία, και η Ελλάδα επιδιώκει να αυξήσει τα home-porting λιμάνια (όπως γίνεται ήδη με την Κέρκυρα σύμφωνα με συνεργασίες με εταιρείες όπως η AIDA Cruises). Επίσης, ο αθλητικός τουρισμός (μαραθώνιοι, τουρνουά, προπονητικά camps) και ο τουρισμός πόλεων (city breaks) αναμένεται να συμβάλουν στην γενική εικόνα.
Συμπερασματικά, οι τομείς που θα πρωταγωνιστήσουν το 2025 είναι αυτοί που συνάδουν με το όραμα για τουρισμό υψηλής ποιότητας και εμπειριών. Η στροφή σε τέτοιους τομείς δεν αυξάνει απλώς τα έσοδα, αλλά βοηθά και στην αποσυμφόρηση των κλασικών “ήλιος-θάλασσα” προορισμών, κατανέμοντας καλύτερα τις ροές. Κάθε επιμέρους κλάδος (luxury, ιατρικός, πολιτιστικός, γαστρονομικός) συνοδεύεται από ειδικά marketing plans και δράσεις εξωστρέφειας, ώστε η Ελλάδα να ηγηθεί και όχι απλώς να ακολουθήσει τις διεθνείς τάσεις.
Κορυφαίοι Προορισμοί και Κατανομή Τουριστών το 2025
Η γεωγραφία του ελληνικού τουρισμού παρουσιάζει συγκεντρώσεις σε συγκεκριμένες περιοχές, και αυτή η εικόνα προβλέπεται να συνεχιστεί και το 2025 – αν και γίνονται προσπάθειες για μεγαλύτερη διάχυση των επισκεπτών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, μόλις 5 από τις 13 περιφέρειες της χώρας συγκεντρώνουν περίπου το 91% των τουριστικών εσόδων. Αυτές είναι: το Νότιο Αιγαίο (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα), η Κρήτη, η Αττική, τα Ιόνια Νησιά και η Κεντρική Μακεδονία. Ενδεικτικά, η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (που περιλαμβάνει δημοφιλή νησιά όπως Σαντορίνη, Μύκονος, Ρόδος, Κως κ.ά.) κατέχει μερίδιο ~27% των συνολικών τουριστικών εισπράξεων, η Κρήτη περίπου 21%, η Αττική (Αθήνα) γύρω στο 17%, τα Ιόνια (Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά κ.λπ.) περίπου 15%, και η Κεντρική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική) ~9%. Αυτό το μοτίβο αναμένεται να επαναληφθεί, με μικρές διαφοροποιήσεις, το 2025. Προορισμοί-ναυαρχίδες λοιπόν θα είναι και πάλι:
Η Αθήνα και η Αττική: Ως η πρωτεύουσα και κύρια πύλη εισόδου, η Αθήνα επωφελείται από την αυξανόμενη δημοφιλία των city breaks. Αναμένεται να υποδεχτεί εκατομμύρια επισκέπτες, τόσο αυτόνομους όσο και ως μέρος συνδυαστικών πακέτων (π.χ. Αθήνα + νησιά). Η Ακρόπολη, το Μουσείο της Ακρόπολης και τα λοιπά αξιοθέατα της πόλης συνεχίζουν να προσελκύουν πλήθη. Η στρατηγική επικεντρώνεται στο να διατηρηθεί η άνοδος της Αθήνας και να ενισχυθεί το τουριστικό προϊόν της (αστική αναζωογόνηση, θεματικές διαδρομές στην πόλη, συνέδρια). Το 2025, ειδικά, αναμένεται περαιτέρω αύξηση του συνεδριακού τουρισμού στην Αθήνα, γεγονός που θα ενισχύσει την πληρότητα και εκτός καλοκαιριού.
Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου: Σαντορίνη και Μύκονος παραμένουν οι κορυφαίοι αστέρες του ελληνικού τουρισμού διεθνώς. Η ζήτηση γι’ αυτά τα νησιά είναι τεράστια, κάτι που συνεπάγεται και προκλήσεις. Ήδη έχει αναγνωριστεί ότι η υπερσυγκέντρωση τουριστών εκεί ασκεί πίεση στις τοπικές κοινωνίες και τους φυσικούς πόρους. Για παράδειγμα, στη Σαντορίνη η υψηλή ημερήσια προσέλευση (συχνά από κρουαζιερόπλοια) δημιουργεί ζητήματα διαχείρισης. Το Υπουργείο Τουρισμού εκπόνησε ειδικό πλάνο προβολής και διαχείρισης για τη Σαντορίνη (τέλη Μαρτίου 2025 πραγματοποιήθηκε σχετική σύσκεψη) ώστε να διατηρηθεί η φήμη της αλλά και να προστατευτεί η βιωσιμότητά της. Παρά τις προκλήσεις, τα νούμερα θα παραμείνουν υψηλά: εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες αναμένονται σε Σαντορίνη/Μύκονο, με τη Μύκονο ιδιαίτερα να αποτελεί και επίκεντρο του τουρισμού πολυτελείας (mega-yachts, VIP τουρίστες). Άλλα νησιά του Αιγαίου που θα δεχθούν μεγάλο όγκο είναι η Ρόδος και η Κως (Δωδεκάνησα) – ειδικά η Ρόδος ως μεγάλο νησί με πολλά ξενοδοχεία all-inclusive και πλούσια ιστορία συνεχίζει να προσελκύει οικογένειες και Ευρωπαίους επισκέπτες σε μεγάλους αριθμούς.
Κρήτη: Η Κρήτη, με τους δύο διεθνείς αερολιμένες της (Ηράκλειο και Χανιά) και το τεράστιο ξενοδοχειακό δυναμικό, θα παραμείνει στην κορυφή των προτιμήσεων. Το 2024 ήδη ήταν εξαιρετικό για την Κρήτη (οι εισπράξεις προσέγγισαν της του Νοτίου Αιγαίου) και το 2025 προδιαγράφεται ανάλογο. Ένας στόχος που προωθείται είναι η Κρήτη ως προορισμός 12 μήνες – στις συναντήσεις με μεγάλους τουρ οπερέιτορ, η Υπουργός ανέδειξε την Κρήτη ως νησί για όλο τον χρόνο. Αν και αυτό δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί αμέσως, ήδη βλέπουμε θετικά σημάδια: πτήσεις τσάρτερ επεκτείνονται και τον Νοέμβριο/Μάρτιο, ξενοδοχεία city hotels στο Ηράκλειο μένουν ανοιχτά το χειμώνα για να εξυπηρετήσουν επισκέπτες, και ειδικά ενδιαφέροντα (οικοτουρισμός στα ορεινά της Κρήτης, οινοτουρισμός, ποδηλασία) αναπτύσσονται εκτός καλοκαιριού. Το βέβαιο είναι ότι το μερίδιο 26% των εσόδων που είχε η Κρήτη πρόσφατα θα διατηρηθεί, καθιστώντας την δεύτερη μόλις πίσω από το Νότιο Αιγαίο.
Ιόνια Νησιά: Η Κέρκυρα, η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά προβλέπεται επίσης να υποδεχθούν πολύ μεγάλους αριθμούς τουριστών, ιδίως από τη βρετανική, ιταλική και γερμανική αγορά που αγαπούν το Ιόνιο. Η Κέρκυρα μάλιστα ενισχύεται και ως λιμένας εκκίνησης κρουαζιέρων (homeport), κάτι που συζητήθηκε και με μεγάλες εταιρίες κρουαζιέρας. Τα Ιόνια συνδυάζουν φυσική ομορφιά, πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και εύκολη πρόσβαση, και αναμένεται να συνεχίσουν να κερδίζουν τουρίστες.
Κεντρική Μακεδονία: Εδώ ξεχωρίζει η Χαλκιδική και η πόλη της Θεσσαλονίκης. Η Χαλκιδική, με τις χιλιομετρικές ακτές και τα resort της, έχει παραδοσιακά ισχυρή ροή από τα Βαλκάνια (ιδιαίτερα οδικώς από Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Ρουμανία) αλλά και από τη Ρωσία παλαιότερα. Το 2025 πιθανότατα θα δει αύξηση και από δυτικοευρωπαϊκές αγορές, καθώς προβάλλεται περισσότερο διεθνώς. Η Θεσσαλονίκη, από την άλλη, έχει αναδειχθεί σε δημοφιλή προορισμό για city break και city-conference τουρισμό, με συνεχώς αυξανόμενο αριθμό απευθείας πτήσεων (νέες συνδέσεις με μεγάλες πόλεις της Ευρώπης). Έτσι η περιφέρεια αυτή (με μερίδιο γύρω στο 8-9% των εσόδων) παραμένει σημαντική.
Πέρα από τους παραπάνω, και άλλες περιοχές αναπτύσσονται ταχύτατα. Η Νότια Πελοπόννησος (π.χ. η Μεσσηνία με το Costa Navarino) προσελκύει περισσότερους εύπορους Ευρωπαίους και Αμερικανούς, το Νότιο Αιγαίο βλέπει νέους ανερχόμενους προορισμούς (όπως η Μήλος ή η Πάρος που γνωρίζουν αυξημένη ζήτηση τα τελευταία χρόνια), ενώ και η Ήπειρος με τα Ζαγοροχώρια και τα Τζουμέρκα μπαίνει στον τουριστικό χάρτη ως αυθεντικός ορεινός/φυσιολατρικός προορισμός. Το 2025 λοιπόν, αν και οι περισσότεροι τουρίστες θα συνεχίσουν να κατευθύνονται στους «κλασικούς» ελληνικούς προορισμούς, εντούτοις αναμένεται μεγαλύτερη διασπορά σε νέους τόπους. Αυτό είναι και ζητούμενο της στρατηγικής: να αναδειχθούν νέα μέρη ώστε να μειωθεί η πίεση στα ήδη δημοφιλή και να ωφεληθούν περισσότερες περιοχές της χώρας. Συγχρόνως, η διαχείριση των κορυφαίων προορισμών είναι κομβική. Για το 2025, έχουν δρομολογηθεί μέτρα όπως: ειδικά σχέδια προώθησης και διαχείρισης για μέρη σαν τη Σαντορίνη, υποδομές διαχείρισης επισκεπτών (π.χ. καλύτερη κυκλοφορία, χώροι στάθμευσης, συστήματα προκρατήσεων για αξιοθέατα), καθώς και συντονισμός με τις τοπικές αρχές για αντιμετώπιση ζητημάτων όπως τα απορρίμματα, το κυκλοφοριακό και η διανομή νερού/ενέργειας στις αιχμές ζήτησης. Το μήνυμα είναι σαφές: η ποσοτική πρωτιά των προορισμών πρέπει να συνοδευτεί από ποιότητα στην εμπειρία του επισκέπτη και βιωσιμότητα, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος υποβάθμισης της φήμης τους.
Συμπερασματικά αναφέρουμε ότι η στρατηγική του ελληνικού τουρισμού για το 2025 είναι φιλόδοξη και πολυεπίπεδη, βασισμένη σε επίσημους σχεδιασμούς και μελέτες του Υπουργείου Τουρισμου. Οι στρατηγικοί στόχοι εστιάζουν σε βιώσιμη μεγέθυνση και ποιοτική αναβάθμιση. Οι διεθνείς αγορές-στόχοι επεκτείνονται, με την Ελλάδα να απευθύνεται τόσο σε νέους φίλους (π.χ. Ινδία, Ν. Κορέα) όσο και να εδραιώνει τους δεσμούς με τους παραδοσιακούς της πελάτες (Ευρώπη, Αμερική). Τα οικονομικά οφέλη είναι τεράστια – ο τουρισμός θα συνεχίσει να τροφοδοτεί την ελληνική οικονομία και πλήθος κλάδων, συμβάλλοντας ~13% στο ΑΕΠ και δημιουργώντας ευημερία. Μέσω έξυπνων marketing πρακτικών (ένταση στο ψηφιακό πεδίο, θεματικές καμπάνιες, πράσινες πιστοποιήσεις), η Ελλάδα προβάλλεται ως μοναδικός προορισμός εμπειριών. Οι εκτιμήσεις εσόδων κάνουν λόγο για νέα ρεκόρ, ενώ ιδιαίτερη ώθηση θα δώσουν τομείς όπως ο πολυτελής, ο ιατρικός, ο πολιτιστικός και ο γαστρονομικός τουρισμός. Τέλος, οι προορισμοί αιχμής –από τη Σαντορίνη μέχρι την Αθήνα και την Κρήτη– θα σηκώσουν το βάρος, αλλά με την υποστήριξη της πολιτείας ώστε να διαχειριστούν αειφόρα την επιτυχία τους. Με όραμα και συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, η Ελλάδα στοχεύει όχι απλώς να ακολουθεί αλλά να ηγηθεί των εξελίξεων, διασφαλίζοντας ένα λαμπρό μέλλον για τον τουρισμό της.
