«Δεν σχολιάζουμε, αλλά…». Σε αυτές τις τρεις λέξεις συνοψίζεται η ελληνική αντίδραση στις δηλώσεις του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζέι Ντι Βανς, κατά τη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Δηλώσεις που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις στην Ευρώπη, με την Αθήνα πάντως να στέλνει το δικό της διπλό μήνυμα.
Του Κώστα Πασίση
Το Μαξίμου «βλέπει» τις δηλώσεις του Τζέι Ντι Βανς ως μια ευκαιρία να επαναφέρει στο προσκήνιο το αίτημα για μια πολιτικά «ενηλικιωμένη» Ευρώπη, ικανή να λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις χωρίς να εξαρτάται ή να ζητάει την έγκριση των ΗΠΑ για την πολιτική της.
Παρότι η κυβέρνηση απέφυγε προσεχτικά, για ευνόητους λόγους, να σχολιάσει άμεσα τις δηλώσεις του Αμερικανού αντιπροέδρου, το μήνυμα της Αθήνας είναι σαφές: η Ε.Ε. πρέπει να ενισχύσει την άμυνά της και να αποκτήσει μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία.
«Ας ελπίσουμε έστω και τώρα να γίνει αυτό που πολλές φορές έχει πει τα τελευταία χρόνια ο Έλληνας Πρωθυπουργός, να ωριμάσει πολιτικά, να ενηλικιωθεί πολιτικά η Ευρώπη», επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών.
Το αν η Ευρώπη είναι έτοιμη να «ενηλικιωθεί», μένει να φανεί στο …πεδίο, με δεδομένο ότι η πρόκληση είναι ιστορική και η κοινή γραμμή παραμένει ζητούμενο.
Το σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση επιδιώκει να τοποθετηθεί ως ένας από τους πρωταγωνιστές αυτής της συζήτησης, παρότι δεν εκλήθη στην άτυπη σύνοδο στο Παρίσι.
Το Μαξίμου πάντως επιχείρησε να υποβαθμίσει τη σημασία του γεγονότος, τονίζοντας ότι η σύνοδος είχε άτυπο χαρακτήρα και συμμετείχαν οι μεγαλύτερες οικονομίες της Ε.Ε. συν τη Δανία, η οποία έχει υψηλή στρατιωτική συνεισφορά στην Ουκρανία.
Ενώ υπογράμμισε με νόημα ότι οι σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπου η Ελλάδα παραμένει ενεργός παίκτης στις θεσμικές διαδικασίες της Ε.Ε.
Το διπλό μήνυμα της Αθήνας
Σε μια περίοδο που η Ευρώπη αναζητεί τη δική της περπατησιά έναντι των ΗΠΑ, στη σκιά των προκλητικών δηλώσεων Βανς, η στρατηγική της χώρας μας κινείται σε δύο επίπεδα.
Το πρώτο είναι η αποφυγή της ευθείας αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ.
Απ ότι φάνηκε από τις δηλώσεις Μαρινάκη, η κυβέρνηση δεν θέλει να εμπλακεί σε μια κόντρα (άκρως επικίνδυνη) με την Ουάσιγκτον, ειδικά όταν υπάρχουν ανοικτά ζητήματα, όπως η αμυντική συνεργασία, τα F-35, η γεωπολιτική σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και οι εύθραυστες ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Το δεύτερο είναι ότι η Αθήνα βλέπει τις δηλώσεις Βανς ως μια ευκαιρία να ενισχύσει τη θέση της στη συζήτηση που θα ανοίξει για την ενιαία αμυντική και ενεργειακή πολιτική. Και λέγεται ότι σε αυτό το …τραπέζι θα παίξει τα ρέστα της…
Επιπλέον η κυβέρνηση θεωρεί πως οι τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι ανακατατάξεις στην παγκόσμια σκακιέρα, αποτελούν μια μεγάλη αφορμή για την Ευρώπη να πάρει περισσότερες πρωτοβουλίες για την ασφάλειά της.
Αποστάσεις από Άδωνι
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο, πολιτικού ενδιαφέροντος, που προέκυψε το Σαββατοκύριακο ήταν οι δηλώσεις – μέσω ανάρτησης – του υπουργού Υγείας και αντιπροέδρου της ΝΔ, Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος ανέφερε ότι η ομιλία Βανς μπορεί να ήταν «κυνική», αλλά είχε «δόσεις αλήθειας».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απέφυγε να σχολιάσει αν αυτή η θέση αντανακλά την κυβερνητική γραμμή, κάτι που μπορεί να μεταφραστεί και έως άδειασμα για τον εν λόγω υπουργό.
«Σας απάντησα», ήταν η «λακωνική» θέση του.
Το βέβαιο στην προκειμένη περίπτωση, είναι ότι το Μαξίμου κινείται σε άλλη γραμμή…
Επιπτώσεις στην Ευρώπη και όχι μόνο…
Τέλος, στις εσωτερικές συσκέψεις που γίνονται στο Μαξίμου εξετάζονται οι πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η νέα αμερικανική πολιτική στον πόλεμο της Ουκρανίας και κατ’ επέκταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όπως αναφέρεται υπάρχει ορατός κίνδυνος να υπάρξει νέα γεωπολιτική αστάθεια.
Αν η Ουάσιγκτον περιορίσει τη στήριξή της προς την Ουκρανία, η Ρωσία μπορεί να εκμεταλλευτεί το κενό και να εντείνει τις επιχειρήσεις της στο πεδίο της μάχης.
Ήδη αυτή η θέση «παίζει» στα ξένα μέσα ενημέρωσης.
Ακόμη η αβεβαιότητα για τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ μπορεί να ενισχύσει τον ευρωσκεπτικισμό σε κράτη που βασίζονται στην αμερικανική ομπρέλα προστασίας.
Και αυτό είναι ένα άλλο θέμα που απασχολεί σε πολιτικό επίπεδο την κυβέρνηση.
