today-is-a-good-day
12.9 C
Athens

«Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου» μάς πηγαίνει το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Μπορεί ένα όνειρο να αλλάξει τον κόσμο; Παρακινημένος από την έκκληση για βοήθεια σε ένα όνειρό του, ο Απόστολος Παύλος ξεκίνησε τη Β’ περιοδεία του, η οποία έμελλε να επηρεάσει την παγκόσμια ιστορία σηματοδοτώντας την αρχή του τέλους του αρχαίου κόσμου. Αυτή την πορεία από τη Μακεδονία έως την Κόρινθο ιχνηλατεί η έκθεση «Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου», που παρουσιάζουν από χθες το Υπουργείο Πολιτισμού, η Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Η έκθεση σχεδιάστηκε από τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Πολιτιστική Διαδρομή: Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου» με πόρους που διαχειρίζεται το Υπουργείο Πολιτισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Το μουσειακό αφήγημα της έκθεσης δομήθηκε με βάση την Β΄ Αποστολική Περιοδεία του Παύλου στον ελλαδικό χώρο, σε ένα αναθεωρημένο πλαίσιο τεκμηρίωσης και ανασύνθεσης, σύμφωνα με το κείμενο των Πράξεων των Αποστόλων, τις επιστολές του προς τις νεοϊδρυθείσες χριστιανικές Εκκλησίες και τους συνεργάτες του, την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα, αλλά και την προφορική παράδοση που διατήρησε αναλλοίωτη τη μνήμη του Αποστόλου. Στόχο αποτελεί η σύνδεση της αποστολικής διαδρομής με αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία της ελληνορωμαϊκής εποχής, της εβραϊκής Διασποράς και του χριστιανικού κόσμου στους τότε σταθμούς της περιοδείας του Αποστόλου και νυν πόλεις της σύγχρονης Ελλάδας. Η έκθεση απευθύνεται στους κατοίκους και φορείς των περιοχών αυτών και σχεδιάστηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να επεκταθεί και να φιλοξενηθεί σε όποιο μουσείο ή εκθεσιακό χώρο επιθυμήσει να την παρουσιάσει στο κοινό του.

Λεπτομέρεια της έκθεσης στο ΑΜΘ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης αποτελεί τον πρώτο σταθμό της έκθεσης, η οποία θα περιοδεύσει και σε άλλες πόλεις της ελληνικής επικράτειας που βρίσκονται πλησίον των τόπων της Αποστολικής Περιοδείας.

Η  έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης εμπλουτίζεται με αντικείμενα από τις συλλογές του, τα οποία φωτίζουν όψεις της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης την περίοδο πριν και μετά το πέρασμα του Αποστόλου Παύλου και απηχούν την επίδραση της διδασκαλίας του.

Η γενική διευθύντρια του Μουσείου, δρ Αναστασία Γκαδόλου, λέει στο ThePresident πως το πρόγραμμα «Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου», ένα  από τα τρία μεγάλα σχετικά προγράμματα του υπουργείου Πολιτισμού, έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης. Υπηρετούσα ακόμη στη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Είχαμε σκεφτεί στην έκθεση να παρουσιάσουμε κυρίως εποπτικό υλικό, αλλά και αρχαιότητες από κάθε μουσείο που θα φιλοξενούσε την έκθεση. «Δηλαδή, πέρασε ο Απόστολος από την Καβάλα; Το Μουσείο Καβάλας θα βάλει εκθέματα από τις προθήκες ή τις αποθήκες του, που να σχετίζονται με τον ίδιο ή την εποχή του. Πέρασε από την Αμφίπολη; Το ίδιο».

Το Βήμα του Αποστόλου Παύλου στην αρχαία Κόρινθο

Λογικό ήταν, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ένα μεγάλο μουσείο, να οργανώσει πρώτο τη φιλοξενία της έκθεσης, καθώς είναι το κεντρικό αρχαιολογικό μουσείο της βορείου Ελλάδος. «Με τους αρχαιολόγους του μουσείου πήραμε πέντε εκθέματα πολύ σημαντικά και τα ενσωματώσαμε» λέει η γενική διευθύντρια. «Έχουμε για παράδειγμα το μοναδικό μιλιοδείκτη  της Εγνατίας οδού με χαραγμένο το όνομα του ανθύπατου Γάιου Εγνάτιου του Ρωμαίου, από το οποίο πήρε το όνομά της η Εγνατία. Με αυτό σημαίνουμε τον δρόμο που απόστολος Παύλος διέσχισε κατά τη δεύτερη αποστολική περιοδεία του στη Μακεδονία.

Έχουμε μια επιγραφή στο Μουσείο της Θεσσαλονίκης που την έχουμε ενσωματώσει, η οποία  αναφέρεται στο αξίωμα των πολιταρχών. Οι πολιτάρχες ήτανε οι ανώτεροι  άρχοντες στη ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη και όταν ήρθε εδώ ο Παύλος  έσυραν οι Ιουδαίοι τον Ιάσονα που τον φιλοξενούσε στους πολιτάρχες για να λογοδοτήσει. Αναφέρεται στις πράξεις των Αποστόλων αυτό. Οπότε, βάζουμε την επιγραφή με την οποία  πιστοποιείται επιγραφικά το αξίωμα των πολιταρχών.

Επίσης έχουμε βάλει μία δίγλωσση σαμαρειτική αναθηματική στήλη από τις λίγες που έχουν βρεθεί- αυτή είχε βρεθεί στην Παναγία Χαλκέων, η οποία έχει είναι γραμμένη σε σαμαρειτική- εβραϊκή και στην ελληνική. Αυτή δείχνει και  μαρτυρεί την παρουσία της εβραϊκής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη. Γιατί ο Παύλος ήρθε και δίδαξε τρία Σάββατα στην συναγωγή την εβραϊκή.

Λιθόστρωτο τμήμα της Εγνατίας οδού

Έχουμε βάλει και δύο νομίσματα Κλαύδιου και Νέρωνα του 1ου μ.χ. αιώνα, δηλαδή επί εποχής του Παύλου. Επίσης, δύο ανάγλυφα, ένα ταφικό και μια επιτύμβια στήλη, τα οποία είναι του 3ου αιώνα μ.Χ., δηλαδή μεταγενέστερα. Έχουν χαραγμένα όμως το σύμβολο του σταυρού το ένα και το ψάρι το άλλο (τον ιχθύ) και αποτελούν τις πρωιμότερες μαρτυρίες μνημείων της νέας θρησκείας που επικράτησαν μετά το κήρυγμα του Παύλου. Είχαμε, δηλαδή, αντικείμενα που μπορούν να υποστηρίξουν την έκθεση γι’ αυτό σκεφτήκαμε η αρχή να γίνει από εδώ.»

-Κανονικά, αυτή η έκθεση θα περίμενε κανείς να γίνει στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, λόγω θέματος.

«Το Βυζαντινού Πολιτισμού δεν έχει τέτοια αντικείμενα, γιατί τα εκθέματά του έχουν δημιουργηθεί αργότερα. Εμείς, στο ΑΜΘ, πάμε μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ. Ο Απόστολος Παύλος ήρθε στη Θεσσαλονίκη τον 1ο αιώνα μ.Χ. και βρήκε μια πολυεθνική κοινότητα, με πολυεθνική φυσιογνωμία. Είχε Ελληνες από διάφορα μέρη της σημερινής Ελλάδας, Ιταλούς, που ήταν κυρίως έμποροι, κατοίκους της Μικράς Ασίας. Επίσης πρέπει να πω ότι η Θεσσαλονίκη είχε τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα των Βαλκανίων.

Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού ανέλαβε πλέον το πρόγραμμα Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου, το οποίο όλοι ελπίζουμε να γίνει σύντομα ευρωπαϊκό πρόγραμμα.»

Αγγελική Κώττη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ