Ιδιαίτερα θολό παραμένει το τοπίο αναφορικά με τις διπλωματικές πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, μετά τις προκλητικές αξιώσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς, για αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας του ψευδοκράτους στην κατεχόμενη Κύπρο.
Του Κώστα Πασίση
Η τριμερής συνάντηση (Γκουτέρες-Χριστοδουλίδη-Τατάρ), που ήταν προγραμματισμένη για τις 13 Αυγούστου φαίνεται να «παγώνει» και οι ελπίδες για αναθέρμανση των συνομιλιών να μετατίθενται για τα τέλη Σεπτεμβρίου, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπου παρόντες αναμένεται να είναι τόσο ο Έλληνας Πρωθυπουργός όσο και ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν.
Στη βάση αυτή το Κυπριακό ενδεχομένως να βρεθεί και στην ατζέντα της πιθανής νέας συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Όπως αναφέρουν κυπριακά μέσα ενημέρωσης, ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα μιλήσει ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και θα στείλει συγκεκριμένα μηνύματα σε ο,τι αφορά το Κυπριακό που παραμένει σε στασιμότητα εδώ και πενήντα χρόνια.
Το νέο αδιέξοδο για την επανέναρξη των συνομιλιών δημιουργήθηκε από τη δήλωση του Ερσίν Τατάρ, «ανδρείκελο» του Ερντογάν στα Κατεχόμενα, ο οποίος δήλωσε μεταξύ άλλων:
«Η θέση μας για τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις είναι σαφείς. Οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να ξεκινήσουν έως ότου καταγραφεί η κυριαρχική ισότητα και το ίσο διεθνές καθεστώς. Πρόθεση των Ελληνοκυπρίων είναι να δημιουργήσουν τετελεσμένα και να προσπαθήσουν να ασκήσουν πίεση στην τουρκική πλευρά. Δεν πέφτουμε σε αυτά τα παιχνίδια».
Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές οι προοπτικές για επανέναρξη των συνομιλιών δε φαίνονται ιδιαίτερα ευοίωνες και οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: «Η αδιαλλαξία της Τουρκίας και οι αυξανόμενες τουρκικές απαιτήσεις για κυριαρχική ισότητα του ψευδοκράτους, όπως αποτυπώθηκε στις πρόσφατες δηλώσεις Ερντογαν, αποτελούν τροχοπέδη. Κυρίως δε συνάδουν με τη βασική Ελληνοκυπριακή θέση για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία στην Κύπρο, χωρίς ξένο στρατό κατοχής και σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Επίσης οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο για τα ενεργειακά, την ΑΟΖ της Κύπρου δημιουργούν δυσμενές διπλωματικό κλίμα».
Αρνητική είναι και η τρέχουσα συγκυρία με τις εντάσεις και την αστάθεια που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, να δυσκολεύουν τις όποιες συζητήσεις επιχειρηθούν να ξεκινήσουν.
Η Τουρκία έχει πάρει καθαρή θέση υπέρ της Χαμάς, ενώ αντίθετα Ελλάδα και Κύπρος είναι σύμμαχοι του Ισραήλ.
Αυτή είναι μια παράμετρος που αν και φαίνεται με πρώτη ματιά ουδέτερη για το Κυπριακό, ωστόσο επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις διαπραγματεύσεις.
Το βέβαιο είναι ότι πίσω από τη διαφαινόμενη εμπλοκή είναι η Τουρκία η οποία υποκινεί και υποστηρίζει τις ακραίες δηλώσεις του Ερσίν Τατάρ, ενδεχομένως και στο πλαίσιο μιας τεχνητής διπλωματικής έντασης.
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η Τουρκία επιδιώκει πλέον την οριστική διχοτόμηση στο νησί και όχι μια λύση επανένωσης, όπως θέλει η Αθήνα και η Λευκωσία.
Ενώ είναι κοινή διαπίστωση ότι οι αποτυχημένες προσπάθειες του παρελθόντος για μια κοινά αποδεκτή λύση ώθησαν την Τουρκία σε σκληρότερες θέσεις.
Τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι δεν υπάρχει καμία διάσταση απόψεων ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο, με αφορμή κάποιες δηλώσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη μία δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών περί έλλειψης πολιτικής γενναιότητας, η οποία οδήγησε σε πιο ακραίες θέσεις την Τουρκία. Κάτι που επιβεβαίωσε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
