Μια ελληνική τοποθεσία και δύο ελληνικού ενδιαφέροντος μνημεία εντάχθηκαν στη φετινή λίστα με τα 7 πιο απειλούμενα μνημεία και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024. Η ανακοίνωση έγινε σήμερα από τη Europa Nostra, την Ευρωπαϊκή Φωνή της Κοινωνίας των Πολιτών που δεσμεύεται για την Πολιτιστική και Φυσική Κληρονομιά και το Ινστιτούτο τα Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Πρόκειται για τα κυκλαδονήσια στη χώρα μας και δύο μνημεία στην Τουρκία.
Τα επτά πιο απειλούμενα μνημεία για το 2024 είναι:
Εργατικές κατοικίες ( courées ) στο Roubaix-Tourcoing, ΓΑΛΛΙΑ
Κυκλαδονήσια, κυρίως Σίφνος, Σέριφος και Φολέγανδρος, ΕΛΛΑΔΑ
Εκκλησία του San Pietro in Gessate, Μιλάνο,
Σιλίνα, Μιλάνο, , ΙΤΑΛΙΑ
Εστία του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού στο Šabac, ΣΕΡΒΙΑ
Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, Altınözü / επαρχία Hatay, TÜRKIYE
Iron Gate of Antioch, Antakya / Hatay επαρχία, TÜRKIYE
Ο φετινός κατάλογος περιλαμβάνει δύο μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην επαρχία Hatay στην Τουρκία που υπέστησαν σοβαρές ζημιές από τον καταστροφικό σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου 2023, ο οποίος προκάλεσε σοβαρές ανθρώπινες απώλειες και απώλειες κληρονομιάς στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και ένα θρησκευτικό κτίριο στη Σιένα της Ιταλίας που υπέστη δομικές ζημιές ως αποτέλεσμα σεισμού που σημειώθηκε τον ίδιο μήνα.
Τα Κυκλαδονήσια και κυρίως η Σίφνος, η Σέριφος και η Φολεγανδρος, επελέγησαν για την προστασία του περιβάλλοντός τους. Η επιτροπή σημειώνει: «Απλωμένο στο Αιγαίο Πέλαγος, το αρχιπέλαγος των Κυκλάδων περιλαμβάνει περίπου 220 νησιά. Το ορεινό και τραχύ ανάγλυφο των νησιών συμβάλλει στον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους. Ένα άλλο αξιοσημείωτο στοιχείο του κυκλαδίτικου τοπίου είναι η παρουσία γεωργικών εκτάσεων που φιλοξενούν μικρά αγροτικά σπίτια, ανεμόμυλους και αγροκτήματα. Οι Κυκλάδες, ιδιαίτερα τα μικρότερα νησιά, κινδυνεύουν να χάσουν τον αυθεντικό τους χαρακτήρα καθώς η αυξανόμενη τουριστική κατασκευή απειλεί να επισκιάσει την εγγενή γοητεία τους.»
Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Antinozu (Αντιόχεια) της τουρκικής επαρχίας Hatay επελέγη για την καταστροφή από τον σεισμό. Η επιτροπή αναφέρει: «Στη γειτονιά Sarılar του Altınözü, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου έχει χρησιμεύσει ως σημείο συγκέντρωσης και πολιτιστικό κέντρο για πάνω από χίλια χρόνια. Η βυζαντινή αρχιτεκτονική του ναού είναι εμφανής με τη χρήση μεγάλων πελεκητών λίθων και μικρών λίθων κλειδιών, χαρακτηριστικά που αποδίδονται στην περίοδο των Σταυροφόρων. Ο καταστροφικός σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου 2023 οδήγησε στην κατάρρευση τμημάτων του κτιρίου. Χωρίς διορθωτικά μέτρα, περαιτέρω ζημιές στην οροφή και τον τρούλο της εκκλησίας θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο κατάρρευσης ολόκληρου του κτιρίου.
Η Σιδερένια Πύλη της Αντιόχειας έχει σημαντική αξία ως προς την πολιτιστική κληρονομιά. Σύμφωνα με την επιτροπή, θεωρείται ότι βρίσκεται «κοντά στο σημείο όπου ο Άγιος Πέτρος συγκέντρωσε την πρώτη χριστιανική κοινότητα, αυτή η πέτρινη κατασκευή ύψους 18 μέτρων είναι η μόνη σωζόμενη πύλη από τις αρχικά πέντε στην περιοχή της Αντιόχειας. Η ζημιά στην πύλη λόγω του καταστροφικού σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου 2023 μπορεί να παρατηρηθεί δια γυμνού οφθαλμού. Παρόλο που δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος κατάρρευσης και ολικής απώλειας του μνημείου, απαιτείται επείγουσα δράση για την υποστήριξη και προστασία της κατασκευής από τις επιπτώσεις περαιτέρω φθοράς.
Ο Αγιος Γεώργιος Αντιόχειας, κατεστραμμένος από τους σεισμούς
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Europa Nostra επέλεξε τους φιναλίστ μεταξύ των 11 μνημείων και τοποθεσιών πολιτιστικής κληρονομιάς από εννέα χώρες που είχαν προηγουμένως επιλεγεί από τη Συμβουλευτική επιτροπή του προγράμματος των 7 πιο απειλούμενων.
Οι υποψηφιότητες των τοποθεσιών για το 7 πιο απειλούμενο πρόγραμμα 2024 προτάθηκαν από οργανώσεις-μέλη, συνδεδεμένες οργανώσεις και μεμονωμένα μέλη της Europa Nostra.
Η επιλογή των 7 θέσεων έγινε με βάση την κληρονομική σημασία και την πολιτιστική αξία καθενός από τους χώρους, καθώς και τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν σήμερα. Το επίπεδο δέσμευσης των τοπικών κοινοτήτων και η δέσμευση των δημοσίων και ιδιωτικών φορέων (συμπεριλαμβανομένου του αντίστοιχου υποψηφίου) για τη διάσωση αυτών των τοποθεσιών θεωρήθηκαν κρίσιμες προστιθέμενες αξίες. Ένα άλλο κριτήριο επιλογής ήταν η δυνατότητα αυτών των τόπων να λειτουργήσουν ως καταλύτης για βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη.
Οι 7 επιλεγμένες τοποθεσίες είναι επιλέξιμες για επιχορήγηση της ΕΤΕπ για την πολιτιστική κληρονομιά ύψους 10.000 ευρώ ανά τοποθεσία ώστε να βοηθηθούν στην υλοποίηση μιας συμφωνημένης πρώιμης δραστηριότητας που θα συμβάλει στη διάσωση των απειλούμενων περιοχών.
Ομάδες εμπειρογνωμόνων που εκπροσωπούν την Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, μαζί με τους οργανισμούς που υπέδειξαν τις 7 επιλεγμένες τοποθεσίες και άλλους εταίρους, θα συλλέξουν τώρα πληροφορίες και θα συναντηθούν με βασικά ενδιαφερόμενα μέρη για να αξιολογήσουν τους χώρους και να εκδώσουν μια τεχνική και οικονομική έκθεση με συστάσεις για δράση.
Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Europa Nostra, Guy Clausse , δήλωσε: « Η λίστα με τα 7 πιο απειλούμενα για το 2024 περιλαμβάνει τρεις τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από φυσικές καταστροφές, καθώς και περιοχές πολιτιστικής κληρονομιάς που απειλούνται από κατεδάφιση, ακατάλληλη ανάπτυξη ή έλλειψη χρηματοδότησης. Μαζί με τους εταίρους μας (ευρωπαϊκούς και εθνικούς), θα παρέχουμε τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, θα εντοπίσουμε πιθανές πηγές χρηματοδότησης και θα κινητοποιήσουμε το ευρύ δίκτυό μας για να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες των τοπικών κοινωνιών για τη διάσωση αυτών των τοποθεσιών. Είναι κοινή μας ευθύνη να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε την κοινή μας κληρονομιά. Η κληρονομιά μας είναι καθοριστική για την οικοδόμηση μιας πιο βιώσιμης, χωρίς αποκλεισμούς και ειρηνικής Ευρώπης .»
Ο Διευθυντής και Επικεφαλής του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Shiva Dustdar , δήλωσε: « Όταν η καταστροφή έπληξε την Τουρκία και τη Συρία, καθώς και την Ιταλία, πέρυσι, ο Όμιλος ΕΤΕπ, μέσω του Ινστιτούτου, ήταν εκεί για να παράσχει έκτακτη βοήθεια και υποστήριξη. Τώρα, με τα 7 πιο απειλούμενα 2024, θα παρέχουμε την τεχνογνωσία μας τόσο μέσω του ενεργού όσο και του συνταξιούχου προσωπικού σε τρεις τοποθεσίες που έχουν υποστεί ζημιές από αυτές τις καταστροφές. Αυτό καταδεικνύει την αμοιβαία αμοιβαία σύμπραξη μεταξύ μιας ζωντανής οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών και του Ομίλου ΕΤΕπ. Βοηθά επίσης να ρίξει φως σε τοποθεσίες που θα μπορούσαν τελικά να επωφεληθούν από τη συμβουλευτική και χρηματοδοτική υποστήριξη του Ομίλου ΕΤΕπ. Είμαστε περήφανοι που ανανεώσαμε πρόσφατα τη συμφωνία συνεργασίας μας με την Europa Nostra μέσω αυτού του εμβληματικού προγράμματος.”
