Σημαντικοί πολιτιστικοί χώροι στο λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας υπέστησαν ζημιές, συμπεριλαμβανομένου του Καθεδρικού Ναού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην πόλη. Η UNESCO καταδίκασε «με τον πιο έντονο τρόπο» τις επανειλημμένες ρωσικές επιθέσεις στην ουκρανική πόλη Οδησσό το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Το ιστορικό κέντρο της Οδησσού ανακηρύχθηκε Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς υπό εξαφάνιση, εκτάκτως τον περασμένο Ιανουάριο. Η Audrey Azoulay, γενική διευθύντρια της Unesco, αναφέρει σε δήλωση: «Αυτή η εξωφρενική καταστροφή σηματοδοτεί μια κλιμάκωση της βίας κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουκρανίας. Καταδικάζω σθεναρά αυτήν την επίθεση κατά του πολιτισμού και προτρέπω τη Ρωσική Ομοσπονδία να αναλάβει ουσιαστική δράση για να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης της Χάγης του 1954 για την Προστασία της Πολιτιστικής Περιουσίας σε περίπτωση Ένοπλες Σύγκρουσης και της Σύμβασης Παγκόσμιας Κληρονομιάς του 1972.»
Ο Azoulay επισκέφθηκε την Οδησσό τον Απρίλιο και η Unesco είπε ότι θα στείλει μια επιτόπια αποστολή στην πόλη “για να πραγματοποιήσει μια προκαταρκτική εκτίμηση των ζημιών”.
Ο Καθεδρικός Ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, που ολοκληρώθηκε αρχικά από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Francesco Frappoli το 1808, καταστράφηκε υπό τον Ιωσήφ Στάλιν το 1936 και ξαναχτίστηκε τη δεκαετία του 2000. Ήταν το πιο εμβληματικό αρχιτεκτονικό θύμα των πρόσφατων βομβαρδισμών. Ο Ρώσος ορθόδοξος επίσκοπος Πατριάρχης Κύριλλος, ένθερμος υποστηρικτής της επίθεσης του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, καθαγίασε τον ανακαινισμένο καθεδρικό ναό το 2010. Η επισκοπή της Οδησσού δημοσίευσε δραματικά πλάνα του αμέσως μετά την επίθεση και των κατοίκων της πόλης που συγκεντρώνονται για να σώσουν εικόνες και να καθαρίσουν το μνημείο από τα ερείπια.
Οι κάτοικοι της Οδησσού παρακολούθησαν λειτουργία μπροστά στον μισογκρεμισμένο καθεδρικό. Μέσα στον ναό βρίσκεται ο τάφος του πρίγκηπα Μιχαήλ Βοροντσόφ. Ο Βοροντσόφ, γόνος μιας πανάρχαιας ευγενούς ρωσικής οικογένειας, ήταν διοικητής της “Νέας Ρωσίας”, όπως τη βάφτισε η Μεγάλη Αικατερίνη, μιας έκτασης που περιλάμβανε την Κριμαία και τα εδάφη βορείως αυτής, τα οποία πριν την κατάκτηση ανήκαν στο ομώνυμο Χανάτο. Αυτήν ακριβώς υποτίθεται ότι διεκδικεί ο Πούτιν.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας αρνήθηκε ότι είχε βάλει στόχο τον καθεδρικό ναό, λέγοντας ότι επρόκειτο μόνο για «στρατιωτικές και τρομοκρατικές υποδομές της περιοχής του Κιέβου» και ισχυρίστηκε ότι η ζημιά ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα χτυπήματος από ουκρανικό πύραυλο αεράμυνας. Η Ρωσία εξαπέλυσε αντίποινα όταν ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπληξαν τη γέφυρα Κερτς στην κατεχόμενη από τους Ρωσίας Κριμαία στις 17 Ιουλίου.
Ο Γιούρι Κρουκ, επικεφαλής της ουκρανικής στρατιωτικής διοίκησης της περιφέρειας της Οδησσού, αναφέρει σε δήλωση ότι ήταν «το μεγαλύτερο χτύπημα του εχθρού στο ιστορικό κέντρο της πόλης της Οδησσού από την αρχή του πολέμου». Το Σπίτι των Επιστημόνων στο παλάτι Τολστόι του 19ου αιώνα ήταν μεταξύ άλλων κτηρίων που υπέστησαν σοβαρές ζημιές.
Ο Oleh Kiper, ο Ουκρανός στρατιωτικός κυβερνήτης της Οδησσού ανέφερε στο κανάλι του Telegram ότι 25 αρχιτεκτονικά μνημεία υπέστησαν ζημιές από την τελευταία επίθεση της Ρωσίας.
Νωρίτερα αυτό το μήνα μια ρωσική πυραυλική επίθεση στη δυτική Ουκρανία σκότωσε 10 και κατέστρεψε ένα ιστορικό κτίριο στο Lviv. Η πόλη είναι επίσης μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Άλλοι βομβαρδισμοί στην Οδησσό τις τελευταίες ημέρες προκάλεσαν ζημιές στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Ναυτικό Μουσείο και στο Μουσείο Λογοτεχνίας της πόλης.
Το Ιστορικό Κέντρο της Οδησσού, μέρος του λιμανιού της Μαύρης Θάλασσας που κατασκευάστηκε το 1794 στην τοποθεσία Khadzhybei, είναι μια πυκνοδομημένη περιοχή που χαρακτηρίζεται από διώροφα κτίρια και φαρδιούς κάθετους δρόμους με δέντρα που μαρτυρούν την ταχεία ανάπτυξη της πόλης μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Βρίσκεται σε μια ρηχή εσοχή της ακτής περίπου τριάντα χιλιόμετρα βόρεια των εκβολών του ποταμού Δνείστερου. Η πόλη ιδρύθηκε το 1794 με στρατηγική απόφαση της αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β’ να κατασκευάσει ένα λιμάνι μετά την ολοκλήρωση του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1787-1792.
Ο χώρος περιλαμβάνει θέατρα, θρησκευτικά κτίρια, σχολεία, ιδιωτικά ανάκτορα και πολυκατοικίες, κλαμπ, ξενοδοχεία, τράπεζες, εμπορικά κέντρα, αποθήκες, χρηματιστήρια, τερματικά και άλλα δημόσια και διοικητικά κτίρια που σχεδιάστηκαν από αρχιτέκτονες και μηχανικούς, κυρίως από την Ιταλία τα πρώτα χρόνια, αλλά και από άλλες εθνικότητες.
Ο εκλεκτικισμός είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του ιστορικού κέντρου της πόλης. Η τοποθεσία μαρτυρεί τις πολύ διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές κοινότητες της πόλης, Το ιστορικό κέντρο της Οδησσού είναι μέρος ενός λιμανιού που βρίσκεται στις ουκρανικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας.
Η νέα πόλη, που χτίστηκε στη θέση ενός τουρκικού φρουρίου, σχεδιάστηκε αρχικά από έναν στρατιωτικό μηχανικό και στη συνέχεια επεκτάθηκε περαιτέρω κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.
Η Οδησσός οφείλει τον χαρακτήρα και την ταχεία ανάπτυξή της κατά τον 19ο αιώνα στην επιτυχία του λιμανιού της, τις ευνοϊκές πολιτικές των κυβερνητών της και την ιδιότητά της ως ελεύθερου λιμανιού από το 1819 έως το 1859. Το εμπόριο προσέλκυσε πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους που σχημάτισαν πολυεθνικές και πολυπολιτισμικές κοινότητες, κάνοντας την Οδησσό μια κοσμοπολίτικη πόλη. Ο ρυθμός ανάπτυξής του, ο πλούτος που παρήγαγε και η πολυπολιτισμικότητά του επηρέασαν την αρχιτεκτονική του έκφραση και την ποικιλία των στυλ που εξακολουθούν να παραμένουν στο αστικό τοπίο. Προκάλεσε επίσης εντάσεις που, ξεκινώντας το 1821, προκάλεσαν μια σειρά από βίαια γεγονότα.
Η λεωφόρος Prymorsky, που εκτείνεται κατά μήκος της άκρης του οροπεδίου, οι σκάλες Prymorsky που κατεβαίνουν στην ακτή, και το σύνολο του Θεάτρου Όπερας και Μπαλέτου της Οδησσού και το Palais-Royal είναι τα κύρια ορόσημα της πόλης.
Αγγελική Κώττη
