Μέσα σε ένα «αινιγματικό» διπλωματικό περιβάλλον, με ατέλειωτες διαβουλεύσεις Ουάσινγκτον-Αθήνας-Άγκυρας, διπλωματικούς ελιγμούς και ανατολίτικα παζάρια, αναμένεται να πραγματοποιηθεί αύριο η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Του Κώστα Πασίση
Βασική επιδίωξη του Έλληνα Πρωθυπουργού είναι η επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και η ανανέωση του άτυπου μορατόριουμ στο Αιγαίο.
Προσερχόμαστε με αυτοπεποίθηση και πίστη στις θέσεις μας, και καμία διάθεση υποχώρησης σε όσα έχουμε θέσει ως κόκκινες γραμμές», τόνισε ο Παύλος Μαρινάκης, δίνοντας το ελληνικό στίγμα και πρόσθεσε: «Είναι γνωστή η μία μόνο διαφορά των θαλασσίων ζωνών, η οποία θέλουμε να λυθεί στη βάση του διεθνούς δικαίου. Δεν μπαίνει στο τραπέζι καμία άλλη συζήτηση»
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζουν οι συνθήκες μέσα στις οποίες ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Τούρκος Πρόεδρος θα συνομιλήσουν, για πρώτη φορά, μετά το επιεικώς άδοξο ραντεβού της Κωνσταντινούπολης.
Λίγο πριν αναχωρήσει για το Βίλνιους της Λιθουανίας ο Ταγίπ Ερντογάν σε συνέντευξη του έβαλε στο παρά πέντε της συνόδου του ΝΑΤΟ έναν νέο όρο στη Ατλαντική Συμμαχία.
«Πρώτα ανοίξτε το δρόμο της Τουρκίας στην ΕΕ, έτσι κι εμείς- όπως κάναμε και με την Φινλανδία- να ανοίξουμε το δρόμο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ», ανέφερε ο κ. Ερντογάν λέγοντας ότι αυτό είπε στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Στον τουρκικό εκβιασμό η Ευρώπη πάντως, μέσω της εκπροσώπου της Κομισιόν Ντάνα Σπίναντ απάντησε τονίζοντας ότι «η διεύρυνση του ΝΑΤΟ και η ένταξη νέων μελών σε αυτό είναι διαφορετική διαδικασία από αυτή της διεύρυνσης της ΕΕ».
Ενώ, ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι είναι θέμα ΕΕ και Τουρκίας η υποψηφιότητα ένταξης της Άγκυρας στην Ένωση…
Εδώ φάνηκε η πάγια τακτική της Τουρκίας να συνδέει διαφορετικά θέματα στις διεθνείς σχέσεις και διαπραγματεύσεις της.
Μόνο τυχαία δεν ήταν και η δήλωση Ερντογάν, μετά τη συνάντηση του με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ότι «η Ουκρανία αξίζει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ».
Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε δύο κινήσεις τακτικής, μάλλον απεγνωσμένες, σε διπλωματικό επίπεδο από πλευράς Άγκυρας που δείχνουν ότι η Τουρκία προσπαθεί να ενισχύσει τους δεσμούς της με το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είναι το ξεπάγωμα των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, προσδοκώντας εξοπλιστικά και οικονομικά οφέλη…
Βέβαια ο Ερντογάν γνωρίζει ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας υποχρεωτικά περνά μέσα από την Αθήνα και υπό αυτή την έννοια η Ελλάδα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποκτά στην παρούσα συγκυρία ένα πρόσθετο διπλωματικό χαρτί…
Κατά την πρόσφατη επικοινωνία Μπάιντεν -Ερντογάν «κλείδωσε» και το ραντεβού των δύο ηγετών στο Βίλνιους της Λιθουανίας.
Ο Αμερικανός πρόεδρος επιδιώκει τη διεύρυνση της Ατλαντικής Συμμαχίας με την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, κάτι που πέτυχε με την άρση του βέτο από τον Ερντογάν, ύστερα από τις ασφυκτικές πιέσεις που ασκήθηκαν…
Ο Ταγίπ Ερντογάν πηγαίνει στη συνάντηση με σχεδόν μοναδικό σκοπό να πάρει η Τουρκία τα μαχητικά f-16, χωρίς όρους και προϋποθέσεις από το Κογκρέσο που αντιδρά στην πώληση τους.
Ο ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας στη Βουλή, κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων, λίγο πριν τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, δήλωσε μεταξύ άλλων:
«…πυξίδα παραμένει ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και η έμπρακτη διάθεση συνεργασίας και διαλόγου. Είναι σημαντικό να χτίσουμε πάνω στη σχετική καταλλαγή της τελευταίας περιόδου και προτίθεμαι να εργαστώ προς την κατεύθυνση μίας ωφέλιμης για τη χώρα προσέγγισης. Προσβλέπουμε σε σχέσεις καλής γειτονίας με την Τουρκία και αποσκοπούμε στην επανέναρξη των συνομιλιών, καθώς και στην ανάπτυξη μίας θετικής ατζέντας, μέσω των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, και την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας».
Τέλος, ο Έλληνας πρωθυπουργός λίγα 24ωρα πριν αναχωρήσει για τη σύνοδο του ΝΑΤΟ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου και οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συναντηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.
Κοινός παρονομαστής όλων αυτών είναι ότι στο παρασκήνιο γίνεται μια προσπάθεια, προκειμένου να ξεκινήσει ένας νέος διάλογος μεταξύ των δύο χωρών. Και αν η συνάντηση στο Βίλνιους πάει καλά δεν αποκλείεται να προκύψει και κάποια πρόσκληση στον Τούρκο πρόεδρο να επισκεφθεί την Αθήνα…
