Πόση λογική μπορεί να έχει το οξύμωρο; Κι όμως στην περίπτωση της Α΄ Εκλογικής Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, μια διαφορετική ανάγνωση των διαχρονικών αριθμών, παραδόξως μετατρέπει το μακροχρόνιο εκλογικό «αγκάθι» της ΝΔ -την περιφέρεια όπου το ποσοστό της υπολείπεται αισθητά του πανελληνίου μέσου όρου της- σε «καθρέφτη» της επιτυχίας του Μητσοτάκη ως «manager» της Νέας Δημοκρατίας.
Του Βαγγέλη Μωυσή
Και επισημαίνω το «manager», διότι κακά τα ψέματα, ακόμα και ένας φανατικός κομμουνιστής επιχειρηματίας, όσο κι αν δεν γουστάρει τον Μητσοτάκη ως πρωθυπουργό, νομίζω πως θα προτιμούσε έναν Μητσοτάκη “manager” στην επιχείρησή του, να του γεμίζει με κέρδη το ταμείο.
Για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν αναλυτικά το συλλογισμό μου, εξηγούμαι:
Έχει συζητηθεί πολλές φορές η επαναλαμβανόμενη αδυναμία της ΝΔ να «πιάσει» το πανελλήνιο ποσοστό της στην Α΄Θεσσαλονίκης και είναι προφανώς πολυπαραγοντικό το ζήτημα.
Στην εκλογική μαρμίτα της Α΄Θεσσαλονίκης, συναντιούνται δύο σημαντικά συστατικά:
α) Η διαχρονική συνάφεια του ιδεολογικού χώρου της «πατριωτικής δεξιάς» -ειδικά στο ηλικίας άνω των 40 εκλογικό σώμα- με την χαρακτηριστική «καραμανλική» παράδοση που διατηρεί συναισθηματικές αποστάσεις από την θεωρούμενη «μητσοτακική» εκδοχή του φιλελευθερισμού, συνθήκη που εκμεταλλεύονται τα αντισυστημικά και αυτοαποκαλούμενα «πατριωτικά» κόμματα για να «τραφούν» εκ δεξιών της ΝΔ του Μητσοτάκη.
Β) Η εξίσου διαχρονική και εύλογη δυσαρέσκεια του εν γένει οικονομικά ασθενέστερου εκλογικού σώματος της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Ενός κόσμου που αισθάνεται επί δεκαετίες ότι αποτελεί εύκολο υποδοχέα κάθε επιβαρυντικής δραστηριότητας, χωρίς ποιοτικές επενδύσεις, χτίζοντας μια συναισθηματική απόσταση από την ανατολική Θεσσαλονίκη των πιο «εύπορων» κατοίκων. Η εύκολη προσφυγή της Αριστερής και (ακόμα και πριν τα Μνημόνια) μιας ευρύτερα «αντισυστημικής» προπαγάνδας στην ταύτιση των «προνομιούχων» της ανατολικής Θεσσαλονίκης με τη ΝΔ και των «πληβείων» της Δυτικής Θεσσαλονίκης με τους εκφραστές αυτής της προσέγγισης, είχε το διαχρονικό αποτέλεσμα ενός πιο ενισχυμένου συνόλου των κεντροαριστερών κομμάτων, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, κλπ, αλλά και των εκάστοτε δεξιότερων της ΝΔ ή και ακροδεξιών σχηματισμών.
Ανατρέχοντας στα νούμερα του παρελθόντος και συνεκτιμώντας το γεγονός ότι η περίοδος των Μνημονίων που μεσολάβησε έφερε τεκτονικές μετατοπίσεις στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, βλέπουμε πως οι νικηφόρες για τη ΝΔ εθνικές εκλογές του 2004, ήταν η τελευταία φορά που η ΝΔ είδε το ποσοστό της στην Α΄Θεσσαλονίκης με 43,70% να πλησιάζει τόσο πολύ το πανελλαδικό της 45,36%, μόλις 1,66% πιο πίσω.
Ήταν μάλιστα εκείνη η φορά μόνο, που η ΝΔ είδε ποσοστά 44% στον Εύοσμο, 40% στους Αμπελόκηπους και στη Μενεμένη, ή σχεδόν 40% στη Νεάπολη.
Ακόμα και τότε όμως, το σύνολο της «Δεξιάς Πολυκατοικίας» στην Α΄Θεσσαλονίκης, που ακόμα δεν είχε πολλά… διαμερίσματα (με το ΛΑΟΣ στο 4,42% πιο ισχυρό δεξιότερα της ΝΔ τότε), είχε υπερβεί μόλις το 48% σχεδόν ισοφαρίζοντας την πανελλήνια αποτύπωσή της.
Σχεδόν 20 χρόνια μετά, στις εκλογές του περασμένου Μαΐου, η ΝΔ του Μητσοτάκη στο 40,79% απέχει αισθητά από το 45,36% του 2004.
Στην Α΄Θεσσαλονίκης δε, με 34,15% απέχει ακόμα περισσότερο από το 43,7% του 2004 και είναι ως συνήθως, αισθητά κάτω από το πανελλαδικό ποσοστό της, ενώ τα ποσοστά στη Δυτική Θεσσαλονίκη είναι ακόμα χαμηλότερα, της τάξεως του 32,38% στον Εύοσμο, 31,2% στους Αμπελόκηπους, μόλις 29,38% στον Εύοσμο.
Κι όμως τον περασμένο Μάιο, η ευρεία «Δεξιά Πολυκατοικία» (ναι, ναι, συμπεριλαμβανομένων των όποιων ακροδεξιών στοιχείων) υπερέβη το 50% , και μαζί κατά 2,5% περίπου την πανελλήνια αποτύπωση.
Μια ακόμα, τελευταία, λεπτομέρεια: Τα επιμέρους ποσοστά της ΝΔ σε επιμέρους περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης, παραμένουν σχεδόν στα ίδια επίπεδα μεταξύ 2019 και 2023, ενώ στα ίδια επίπεδα παραμένει το άθροισμα ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και κομμάτων εκ δεξιών της ΝΔ.
Ιδιαίτερα αυτά τα κόμματα, στις αντίστοιχες περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης κατέγραψαν ποσοστά ρεκόρ. Η Ελληνική Λύση του Βελόπουλου άγγιξε το 14% σε Ελευθέριο-Κορδελιό και Μενεμένη, 12% στη Σταυρούπολη, 9% στη Νεάπολη. Το δε κόμμα Νίκη υπερέβη το 5% σε Ελευθέριο-Κορδελιό, Νεάπολη και Συκιές.
Για να μην ζαλίζω τον αναγνώστη με περισσότερα νούμερα, προχωρώ στην ερμηνεία όλων των παραπάνω.
Φαινομενικά τα πιθανά συμπεράσματα είναι δύο. Ή υπάρχουν τμήματα του εκλογικού σώματος που κάνουν μαζικά πολιτικά άλματα από τη Ριζοσπαστική Αριστερά προς την «αντισυστημική» και άκρα Δεξιά, ή (το λογικότερο) υπάρχει μια συνολική μετατόπιση του εκλογικού σώματος. Δηλαδή, τμήματα εκλογέων της Κεντροαριστεράς μετατοπίζονται προς τη ΝΔ και άλλοι, από τα δεξιότερα της ΝΔ μεταποπίζονται στα εκ δεξιών της μικρότερα κόμματα.
Και εδώ έρχεται όμως το τρίτο συμπέρασμα που πιστοποιεί το επιτυχημένο management του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Ν.Δ. Διότι δεν υπάρχει μόνο μετατόπιση εκλογέων. Υπάρχει και η αντίρροπη μετατόπιση της ΝΔ.
Διότι η ΝΔ του Μητσοτάκη, προσεταιριζόμενη πρόσωπα και ιδεολογικές προσεγγίσεις της Κεντροαριστεράς σε επιμέρους κοινωνικά -κυρίως- θέματα, έχει πετύχει μια διεύρυνση προς τα… κεντροαριστερά της, που τείνει να αποκτήσει σταθερό χαρακτήρα, αντισταθμίζοντας και με το παραπάνω τις όποιες απώλειες προς τα δεξιά της.
Αυτό που ο Καραμανλής ονόμαζε έκφραση του μεσαίου χώρου, είτε αρέσει, είτε όχι, ο Μητσοτάκης το καταφέρνει με μεγαλύτερη σταθερότητα αντικαθιστώντας την ταμπέλα του «μεσαίου χώρου» με την… οπτική του «μεταρρυθμιστικού κέντρου».
Είναι γεγονός πως ένα κόμματι παραδοσιακών, αλλά επίσης σοβαρών και δύσκολα μετακινούμενων προς λαϊκίστικα κομματίδια, ψηφοφόρων της ΝΔ, να μην βλέπει με ιδιαίτερη συμπάθεια αυτές τις ιδεολογικές μετατοπίσεις της παράταξης, διότι μοιάζουν να εκχωρούν κάποια εγγενή χαρακτηριστικά της λεγόμενης «λαϊκής» και «πατριωτικής» Δεξιάς σε μικρότερα κόμματα. Και αυτή η μετατόπιση είναι πολύ ορατή στην εκλογική αποτύπωση της Α΄Θεσσαλονίκης.
Ωστόσο, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως η τακτική Μητσοτάκη μεγαλώνει τη ΝΔ πανελλαδικά. Ασφαλώς ταυτόχρονα την αλλάζει, αλλά το αποτέλεσμα φέρνει μια κυριαρχία στο πολιτικό κέντρο, έως και στις παρυφές της κεντροαριστεράς.
Σε οποιαδήποτε εταιρεία έφερνε ανάλογη αποτελεσματικότητα ένας manager, θα έπαιρνε τεράστιο bonus. Στις 25 Ιουνίου, ο Μητσοτάκης θα περιοριστεί στο bonus των 50 εδρών.
Και σε ό,τι αφορά την Α΄Θεσσαλονίκης, διατηρώντας την έδρα του σ` αυτήν ως πρωθυπουργός και προχωρώντας μια σειρά έργων που ήδη έχουν δρομολογηθεί προς υλοποίηση ή ολοκλήρωση, μπορεί κάλλιστα να την μετατρέψει σε ορμητήριο για την κατάκτηση της 3ης σερί τετραετίας, ακόμα και αν διατηρηθεί αναλλοίωτη η …αδυναμία της ΝΔ να φτάσει εδώ στα πανελλαδικά ποσοστά της.
Το προσωπικό του στοίχημα θα είναι να βρει το χρυσό όριο της κεντροαριστερής μετατόπισης της ΝΔ, προκειμένου να μην καταστεί αυτή, μακροπρόθεσμα μπούμερανγκ για τον ίδιο και το κόμμα του.
Διότι στην Α΄Θεσσαλονίκης το όριο μετατόπισης της ΝΔ προς τα κέντροαριστερά της, είναι «παντρεμένο» με το όριο υπομονής των σοβαρών παραδοσιακών ψηφοφόρων της που μέχρι τώρα στρέφουν την πλάτη στα λαϊκιστικά δεξιότερα κόμματα.
