Από τις βραβευμένες με Πούλιτζερ δημοσιογράφους Jodi Kantor και Megan Twohey, η ανείπωτη ιστορία της έρευνάς τους για τον Harvey Weinstein και τις συνέπειές της για το κίνημα #MeToo
Για χρόνια, οι δημοσιογράφοι προσπαθούσαν να μάθουν την αλήθεια για τον Harvey Weinstein μεταχείριση των γυναικών. Οι φήμες για αδικήματα είχαν κυκλοφορήσει εδώ και καιρό και το 2017, όταν η Jodi Kantor και η Megan Twohey ξεκίνησαν την έρευνά τους για τους New York Times, το όνομά του ήταν ακόμα συνώνυμο της εξουσίας. Αλλά κατά τη διάρκεια μηνών εμπιστευτικών συνεντεύξεων με ηθοποιούς, πρώην υπαλλήλους του Weinstein και άλλες πηγές, αποκαλύφθηκαν πολλές ανησυχητικές και μακροχρόνια θαμμένες καταγγελίες και αποκαλύφθηκε ένας ιστός επαχθών μυστικών πληρωμών και συμφωνιών μη αποκάλυψης. Όταν ο Kantor και ο Twohey μπόρεσαν τελικά να πείσουν τις πηγές να προχωρήσουν στο δίσκο, μια δραματική τελική αναμέτρηση μεταξύ του Weinstein και των New York Times ξεκίνησε.
Σύμφωνα με την παράδοση της μεγάλης ερευνητικής δημοσιογραφίας, η She Said αφηγείται μια συναρπαστική ιστορία για τη δύναμη της αλήθειας και αποκαλύπτει τα εμπνευσμένα και συγκινητικά ταξίδια των γυναικών που μίλησαν – για χάρη άλλων γυναικών, για τις μελλοντικές γενιές και για τον εαυτό τους.
Τώρα μια σημαντική ταινία, με πρωταγωνιστές την Carey Mulligan και τη Zoe Kazan
Οι βραβευμένες με Πούλιτζερ δημοσιογράφοι που αποκάλυψαν το σκάνδαλο της σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης από τον Χάρβεϊ Γουάινστιν για την New York Times, Τζόντι Κάντορ και Μέγκαν Τούι, έγραψαν βιβλίο για την καθηλωτική άγνωστη ιστορία της έρευνάς τους και των συνεπειών της για το κίνημα #MeToo. Η έκδοση με τίτλο She said κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά από την ΑΘENS BOOKSTORE PUBLICATIONS. Τίτλος, «She said- Κάποια μίλησε».
Το εμβληματικό βιβλίο έχει χαρακτηριστεί ως καλύτερο βιβλίο της χρονιάς που κυκλοφόρησε από μεγάλες πλατφόρμες και διεθνή μέσα ενημέρωσης. Το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης χαρακτηρίζει την έρευνα που οδήγησε και σε έκδοση, ως «μία από τις δέκα καλύτερες δημοσιογραφικές δουλειές της δεκαετίας». Το ευπώλητο βιβλίο παγκοσμίως, έγινε και ταινία, με πρωταγωνίστριες τις Κάρεϊ Μάλιγκαν και Ζόι Καζάν.
ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΕΔΩ
Στις 5 Οκτωβρίου 2017, η New York Times δημοσίευσε ένα άρθρο των Τζόντι Κάντορ και Μέγκαν Τούι – και ο κόσμος άλλαξε. Επί μήνες, οι Κάντορ και Τούι έκαναν εμπιστευτικές συζητήσεις με κορυφαίες ηθοποιούς, πρώην υπαλλήλους του Γουάινστιν, και άλλες πηγές, μαθαίνοντας για ανησυχητικές καταγγελίες, θαμμένες για πολύ καιρό, κάποιες από τις οποίες είχαν συγκαλυφθεί με επαχθείς νομικούς συμβιβασμούς. Οι δημοσιογράφοι κατάφεραν με πολύ κόπο να ξεμπερδέψουν ένα κουβάρι μυστικών πληρωμών και συμβάσεων εμπιστευτικότητας που τυλιγόταν επί δεκαετίες, πίεσαν μερικές από τις πιο διάσημες γυναίκες στον κόσμο –και κάποιες άγνωστες– να διακινδυνεύσουν μια δημόσια καταγγελία, και αντιμετώπισαν κατά πρόσωπο τον Γουάινστιν, την ομάδα των ακριβοπληρωμένων συνηγόρων τους, ακόμη και τους ιδιωτικούς ερευνητές του.
Αλλά τίποτα δεν μπορούσε να τις έχει προετοιμάσει για ό,τι ακολούθησε τη δημοσίευση του άρθρου τους για την υπόθεση Γουάινστιν. Μέσα σε διάστημα λίγων ημερών, ένα κουτί της Πανδώρας γεμάτο καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση άνοιξε, και γυναίκες που υπέφεραν σιωπηλά επί γενιές ολόκληρες άρχισαν να μιλούν δημόσια, με την πεποίθηση ότι ο κόσμος θα καταλάβαινε τις ιστορίες τους. Τους επόμενους δώδεκα μήνες, εκατοντάδες άντρες από κάθε κοινωνική και επαγγελματική τάξη θα καταγγέλλονταν δημόσια για κακομεταχείριση συναδέλφων τους. Αλλά μήπως οι αλλαγές ήταν υπερβολικά σαρωτικές – ή μήπως δεν είχαν καν προχωρήσει όσο θα έπρεπε; Αυτά τα ερωτήματα ώθησαν τις δύο δημοσιογράφους στη νέα φάση του ρεπορτάζ τους και σε ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις τους. Την εποχή της έρευνας, οι γυναίκες είχαν στα χέρια τους περισσότερη δύναμη από ποτέ. Ο αριθμός των επαγγελμάτων που θεωρούνταν σχεδόν αποκλειστικά ανδρικά –αστυνομικός, στρατιώτης, πιλότος αεροσκάφους– είχαν περιοριστεί, τείνοντας προς την εξαφάνιση. Γυναίκες ήταν στο τιμόνι κρατών όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο και εταιρειών όπως η PepsiCo και η αυτοκινητοβιομηχανία General Motors. Σε μία εργασιακή χρονιά, ήταν δυνατόν για μια γυναίκα ηλικίας τριάντα και κάτι να κερδίσει περισσότερα χρήματα από όσα είχαν κερδίσει όλες οι πρόγονοί της μαζί.
Πολύ συχνά, παρ’ όλα αυτά, οι γυναίκες δέχονταν σεξουαλική παρενόχληση.
Επιστημόνισσες και σερβιτόρες, μαζορέτες, διευθυντικά στελέχη και εργάτριες ήταν αναγκασμένες να ανέχονται με ένα αμήχανο χαμόγελο ανεπιθύμητα αγγίγματα και χειρονομίες, πονηρά βλέμματα και ανάρμοστες οικειότητες, προκειμένου να πάρουν ένα φιλοδώρημα, τον μισθό τους ή μια αύξηση. Η σεξουαλική παρενόχληση ήταν παράνομη – αλλά ταυτόχρονα ήταν υπόθεση ρουτίνας σε ορισμένα επαγγέλματα. Συχνά, οι γυναίκες που μιλούσαν απαξιώνονταν ή γελοιοποιούνταν. Τα θύματα ήταν συχνά αόρατα και απομονωμένα το ένα από το άλλο. Η καλύτερη επιλογή που είχαν, θεωρούσαν πολλοί, ήταν να δεχτούν χρήματα, συνήθως με τη
μορφή εξωδικαστικού συμβιβασμού, σε αντάλλαγμα για τη σιωπή τους – μια υπόσχεση, ουσιαστικά, ότι τα θύματα δεν θα εξέθεταν ποτέ τους ανθρώπους που τα είχαν κακοποιήσει. Οι παραβάτες, εν τω μεταξύ, συχνά ανέβαιναν σε όλο και υψηλότερες βαθμίδες επιτυχίας και αναγνώρισης. Άνθρωποι που ασκούσαν παρενόχληση γίνονταν πολλές φορές αποδεκτοί, και πολλές φορές εκθειάζονταν, ως άτακτα αγοράκια.
Με εξόχως λεπτομερή ανάλυση και ερευνητική δεινότητα, οι Κάντορ και Τούι μας οδηγούν για πρώτη φορά κατευθείαν στην καρδιά αυτής της κοινωνικής μεταβολής, με μια ζωντανή, σχεδόν λεπτό προς λεπτό περιγραφή του αγώνα που χρειάστηκε για να βγάλουν το θέμα και με ένα εκτενές προφίλ τόσο των δυνάμεων που παρακώλυαν όσο και εκείνων που υποκινούσαν την αλλαγή. Περιγράφουν το εκπληκτικό ταξίδι εκείνων που μίλησαν –για χάρη άλλων γυναικών, για τις μελλοντικές γενιές, και για τον εαυτό τους– αλλάζοντας έτσι όλους μας.
Μετά την υπόθεση Γουάινστιν, εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο έλεγαν τις δικές του ιστορίες κακομεταχείρισης. Μεγάλος αριθμός ανδρών αναγκάστηκε ξαφνικά να απολογηθεί για την καταχρηστική συμπεριφορά του, και άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο λογοδοσίας. Η δημοσιογραφία είχε συμβάλει στην πυροδότηση μιας μεταβολής παραδείγματος. Επί χρόνια, μια αλλαγή προχωρούσε αργά, χάρη στις προσπάθειες πρωτοπόρων φεμινιστριών, νομικών, άλλων δημοσιογράφων, και ακτιβιστριών όπως η Ταράνα
Μπερκ, η οποία είχε ξεκινήσει το κίνημα #MeToo μία δεκαετία νωρίτερα. Αλλά τώρα συνέβαινε μια πιο ξαφνική μεταμόρφωση. Σε έναν κόσμο όπου τόσο πολλά πράγματα μοιάζουν στάσιμα, πώς γίνεται να συμβεί μια τόσο ανατρεπτική κοινωνική αλλαγή; Τίποτα όσον αφορά αυτήν την αλλαγή δεν ήταν αναπόφευκτο, τίποτα δεν είχε προβλεφθεί. Το μόνο πράγμα που ήταν βέβαιο καθώς ξεκινούσε το ρεπορτάζ για τον Γουάινστιν ήταν η μέθοδος. Προκειμένου να αποκαλύψουν αυτήν την υπόθεση, η Τζόντι και η Μέγκαν αξιοποίησαν τα εργαλεία της ερευνητικής δημοσιογραφίας που είχαν χρησιμοποιήσει πολλές φορές ως τώρα για να γράψουν τα άρθρα τους.
Έγραψαν για το βιβλίο:
«Άρτιo και συναρπαστικό… Το She Said μοιάζει λίγο με μια φεμινιστική εκδοχή του Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου». (Susan Faludi, The New York Times Book Review)
«Από την πρώτη στιγμή, ένα κλασικό έργο ερευνητικής δημοσιογραφίας» (Carlos Lozado, Washington Post)
«Βαθιά συναρπαστικό, όπως το Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου, αλλά λιγότερο κομπαστικό» (NPR)
«Εθιστικό ανάγνωσμα, με κύριο χαρακτηριστικό την καθηλωτική, λεπτό προς λεπτό περιγραφή της σύνθεσης του θέματος, και γεμάτο με κάθε λογής εκπληκτικές λεπτομέρειες… Από πολλές απόψεις, το She Said είναι πιο σημαντικό βιβλίο από το Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου». (Los Angeles Times Review)
«Επαγγελματικό πόνημα που συχνά διαβάζεται σαν καθηλωτικό αστυνομικό μυθιστόρημα» (The Atlantic)
«Ένα θρίλερ αντάξιο του Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου» (The Guardian)
« Από την πρώτη στιγμή, ένα κλασικό έργο ερευνητικής δημοσιογραφίας. Αν σας έπεσε το σαγόνι με τις αρχικές καταγγελίες της εφημερίδας εναντίον του αδίστακτου κινηματογραφικού μεγιστάνα, ετοιμαστείτε να το μαζέψετε από το πάτωμα καθώς οι συγγραφείς Τζόντι Κάντορ και Μέγκαν Τούι διηγούνται πώς αποκάλυψαν την υπόθεση» (Monica Hesse, The Washington Post)
«Το She Said, ένα χρονικό της εποχής του #MeToo από τις Τζόντι Κάντορ και Μέγκαν Τούι, αποκαλύπτει τη δύναμη γυναικών που, μαζί, αρνήθηκαν να μείνουν σιωπηλές». (The New Republic)
«Τζόντι Κάντορ και Μέγκαν Τούι είναι δύο ονόματα που οι μελλοντικές γενιές θα τα μαθαίνουν από τα βιβλία της ιστορίας». (Mashable)
«Διαβάζεται σαν δημοσιογραφικό θρίλερ στο στιλ του Όλα στο φως, με παρόμοιες ηθικές διακυβεύσεις και περιπλοκές». (Fast Company)
«Μια ιστορία σχολαστικής, θαρραλέας δημοσιογραφίας που κάνει στους πατριάρχες του Χόλιγουντ ό,τι έκαναν ο Μπομπ Γούντγουορντ και ο Καρλ Μπερνστάιν στην κυβέρνηση Νίξον». (The Times -Μεγάλη Βρετανία)
«Απαραίτητο ανάγνωσμα». (Observer -Μεγάλη Βρετανία)
Οι συγγραφείς
Η Τζόντι Κάντορ και η Μέγκαν Τούι είναι ερευνητικές δημοσιογράφοι της New York Times. Η Κάντορ έχει ασχοληθεί ειδικά με τον εργασιακό χώρο, και ειδικότερα με τη μεταχείριση των γυναικών, στη δουλειά της, έχει καλύψει δύο προεδρικές προεκλογικές εκστρατείες, και έχει γράψει το βιβλίο The Obamas. H Τούι έχει σε μεγάλο βαθμό εστιάσει την προσοχή της στη μεταχείριση των γυναικών και των παιδιών, και, το 2014, ως ρεπόρτερ του Reuters News, ήταν υποψήφια για το Βραβείο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας Πούλιτζερ. Οι Κάντορ και Τούι μοιράστηκαν πολλές τιμητικές διακρίσεις για την αποκάλυψη της υπόθεσης Γουάινστιν, μεταξύ άλλων το βραβείο Τζορτζ Πολκ, και, μαζί με συναδέλφους, το Βραβείο Πούλιτζερ για την Υπηρέτηση του Δημοσίου Συμφέροντος.
Σε κριτική τους για την έκδοση, οι New York Times αναφέρουν πως αν και πριν ανοίξει το βιβλίο αναρωτιέται κανείς πόσες λεπτομέρειες χρειάζεται ακόμα για την υπόθεση Γουάινστιν, με το που θα ανοίξει το βιβλίο θα αλλάξει αμέσως γνώμη. Γιατί εκεί δεν αναφέρονται μονάχα τα εγκλήματα του παραγωγού, αλλά και ο «μηχανισμός συνενοχής»: μέλη διοικητικών συμβουλίων, δικηγόροι, στελέχη εταιρειών, εκδότες ταμπλόιντ, άνθρωποι των δημοσίων σχέσεων τον κρατούν επί χρόνια ατιμώρητο, αν και γνώριζαν πολύ καλά την αλήθεια.
Οι συγγραφείς έψαξαν ισχυρισμούς που είχαν συσσωρευθεί εναντίον του Γουάινστιν επί 30 χρόνια, έκαναν δεκάδες συνεντεύξεις με ηθοποιούς και νυν και πρώην υπαλλήλους, συμπληρωμένες με νομικές καταθέσεις, εταιρικά αρχεία και εσωτερικές επικοινωνίες της εταιρείας που τεκμηρίωσαν έναν πυκνό ιστό συγκαλύψεων, τακτικών εκφοβισμού και εμπιστευτικών διακανονισμών. Ήταν μια μεγάλη στιγμή για τη δημοσιογραφία. Το 3.300 λέξεων άρθρο τους, έφερε τα πάνω, κάτω. Δεν έκαναν πίσω όσο ψηλά και αν βρισκόταν κάθε αξιωματούχος που τον κάλυπτε.
«Το She Said περιέχει μια δεύτερη ιστορία για το τι είναι εφικτό ενάντια στον νόμο των πιθανοτήτων» αναφέρει η εφημερίδα. «Πώς δύο ρεπόρτερ χωρίς διασυνδέσεις στο Χόλιγουντ και με σχεδόν κανέναν πρόθυμο να μιλήσει, κατάφεραν να διεισδύσουν σε αυτή την κατάσταση απόλυτης ομερτά και να εκθέσουν στον δημόσιο έλεγχο ό,τι κρύβεται πίσω της.»
Η διαδρομή τους ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Όπως αποκαλύπτει ο Guardian, «ανακάλυψαν αργότερα ότι ο Weinstein χρησιμοποιούσε μια εταιρεία ασφαλείας, την Black Cube , για να προσπαθήσει να σταματήσει τη δημοσίευση της ιστορίας. Δύο πράκτορες από το Black Cube, χρησιμοποιώντας ψευδείς ταυτότητες, προσπάθησαν μέσω συναντήσεων να αντλήσουν πληροφορίες. Ένας από τους ίδιους πράκτορες πόζαρε ως θύμα του Γουάινστιν για να συναντήσει και να κατασκοπεύσει τους δημοσιογράφους…»
Η μετάφραση είναι του Μάνου Τζιρίτα.
Το βιβλίο είναι από χθες στα βιβλιοπωλεία
Το τρέιλερ της ταινίας:
