Λιποτάκτες ή απλοί πολίτες που εναντιώνονται στον πόλεμο στην Ουκρανία, ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων φεύγουν για να γλιτώσουν από τα χέρια του Κρεμλίνου και πυκνώνουν τις γραμμές των Ρώσων που ζητούν άσυλο στη Γαλλία, την ώρα που η φιλοξενία τους διχάζει την Ευρώπη.
Τρεις εβδομάδες μετά τη «μερική επιστράτευση» που κήρυξε ο Βλαντίμιρ Πούτιν και επτά μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, οι πρώτες δονήσεις γίνονται αισθητές στο γαλλικό σύστημα ασύλου.
«Αφότου ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, παρατηρείται όντως μια αυξητική τάση: τους πρώτους οκτώ μήνες του χρόνου, το Ofpra κατέγραψε 1.420 αιτήματα ασύλου Ρώσων υπηκόων», λέει στο AFP η υπηρεσία αυτή που είναι επιφορτισμένη με την απόδοση του καθεστώτος του πρόσφυγα.
Δηλαδή, από τον Ιανουάριο μέχρι τα τέλη Αυγούστου, σχεδόν τόσες αιτήσεις όσο συνολικά το προηγούμενο έτος (1.495), ενώ η σύγκρουση ξέσπασε στα τέλη Φεβρουαρίου.
Μια επιτάχυνση που σημειώνεται παρότι «υπάρχει πάντοτε ένα χρονικό διάστημα ανάμεσα σε ένα γεγονός και τον αντίκτυπό του ενώπιον του Ofpra», αναφέρει το γαλλικό Γραφείο προστασίας των προσφύγων και των απάτριδων. «Όμως η τάση υπάρχει», συνεχίζει η υπηρεσία.
Και επιταχύνεται, επιβεβαιώνει ο Ντιντιέ Λεσί, επικεφαλής του γαλλικού Γραφείου μετανάστευσης και ενσωμάτωσης (Ofii), τα γκισέ του οποίου καταγράφουν τις υποθέσεις που επεξεργάζεται στη συνέχεια το Ofpra.
Το διάστημα Αυγούστου-Σεπτεμβρίου, «υπάρχει μια αύξηση κατά 17%», λέει, σημειώνοντας πως η εντολή επιστράτευσης εκδόθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου, με τις επιπτώσεις να γίνονται γνωστές όχι νωρίτερα από τον Οκτώβριο.
Φόβος στρατολόγησης
Ένα είναι σίγουρο, λέει το Ofpra, η αύξηση των αιτημάτων συνδέεται στενά με την εισβολή στην Ουκρανία και την κήρυξη της επιστράτευσης: «Ο φόβος της στρατολόγησης ή της αναγκαστικής επιστράτευσης για να λάβουν μέρος στις μάχες στην Ουκρανία ή η εκδήλωση πολιτικής εναντίωσης στη σύγκρουση με κάθε μέσο είναι οι λόγοι που επικαλούνται οι πιο πρόσφατα αιτούντες άσυλο».
Σπανιότερα, ορισμένοι επικαλούνται την «ουκρανική καταγωγή» τους ή το ότι είναι μέλη μικτών ζευγαριών προκειμένου να ζητήσουν διεθνή προστασία.
Κάτι που έχει παρατηρηθεί επίσης εδώ και αρκετούς μήνες στις ζώνες αναμονής στα σύνορα, κυρίως στα αεροδρόμια, όπου τοποθετούνται οι ξένοι που δεν γίνονται αρχικά δεκτοί στην επικράτεια, υπερθεματίζει η Anafé (Εθνική ένωση αρωγής στα σύνορα για τους αλλοδαπούς).
«Υπήρξαν αρχικά άνθρωποι που αμφισβητούσαν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο τον πόλεμο στην Ουκρανία, ακόμη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τώρα έχουμε ανθρώπους που διαφεύγουν την επιστράτευση», αναφέρει η Σαρλέν Κουαρτέρο Σαέζ, αξιωματούχος της οργάνωσης, σύμφωνα με την οποία δέκα Ρώσοι τέθηκαν υπό κράτηση μόνο προχθές, Τρίτη, στο αεροδρόμιο Ρουασί του Παρισιού.
Υπέρ και κατά
Η υποδοχή των Ρώσων που φεύγουν από τη χώρα τους διχάζει βαθιά την Ευρώπη, που προσέφερε προστασία χωρίς προηγούμενο στους Ουκρανούς πρόσφυγες, η οποία όμως, σε αυτή την υπόθεση, ακροβολίζεται ανάμεσα στην υποστήριξη όσων εναντιώνονται στον Βλαντίμιρ Πούτιν και στους φόβους κυρίως στον τομέα της ασφάλειας.
Η Γερμανία έχει δηλώσει πως είναι έτοιμη να ανοίξει τις πόρτες της, αλλά βαλτικές χώρες και η Πολωνία εμφανίζονται εχθρικές, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε λόγο για ένα «ευαίσθητο θέμα».
Η γειτονική Φινλανδία που είδε τον αριθμό των αφίξεων Ρώσων πολιτών να διπλασιάζεται μέσα σε μερικές ώρες μετά την ανακοίνωση της επιστράτευσης, θέλει επίσης να περιορίσει «σημαντικά» τις αφίξεις αυτές.
Από την πλευρά της η Γαλλία, θέλει να διατηρήσει «την υποδοχή που προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες», όπως δήλωσε η υπουργός Ευρώπης και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Κατρίν Κολονά, στα τέλη Σεπτεμβρίου.
«Το δικαίωμα ασύλου είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο στη Γαλλία και άρα κάθε υπόθεση μπορεί να εξεταστεί», είχε πει. Μια εξέταση «στη βάση μιας ατομικής κατάστασης», λοιπόν. Ακριβώς το αντίθετο με την «προσωρινή προστασία» που έλαβαν όλοι οι Ουκρανοί που έφυγαν από την πατρίδα τους.
