Εδώ και δύο χρόνια, από το ξέσπασμα της πανδημίας, οι λογιστές είμαστε σε μόνιμο πανικό. Ο όγκος εργασιών, οι ασφυκτικές προθεσμίες, η έλλειψη προγραμματισμού από την πλευρά του κράτους, οι διαρκείς αλλαγές σε όλες τις διαδικασίες, ξεπερνούν τα ανθρώπινα όρια.
Γράφει ο Αγαμέμνoνας Σταυρόπουλος*
Πάνω απ΄όλα όμως είναι οι επιπτώσεις που αντιμετωπίζουμε στην παραμικρή υπέρβαση οποιασδήποτε προθεσμίας. Καθυστέρηση έστω και ενός δευτερολέπτου για χρεωστική δήλωση, επιφέρει οριζόντιο πρόστιμο 500 ευρώ για επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικά βιβλία και 250 ευρώ για επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία. Για μηδενικές δηλώσεις ή δηλώσεις προσώπων που δεν τηρούν βιβλία το πρόστιμο περιορίζεται στα 100 ευρώ.
Το πρόβλημα της ασθένειας δεν είναι καινούριο, αλλά έχει επιδεινωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Παλιότερα, πριν τις μνημονιακές μεταρρυθμίσεις, ο προϊστάμενος κάθε εφορίας, μπορούσε να διαγράψει πρόστιμα, οπότε όταν προέκυπτε ζήτημα υγείας, τις περισσότερες φορές επικρατούσε λογική. Άλλωστε τα πρόστιμα ήταν πολύ μικρότερα και δεν αφορούσαν μηδενικές δηλώσεις.
Από το 2014 που ισχύει η νέα φορολογική νομοθεσία, τα πρόστιμα έγιναν πολύ πιο ακριβά, αφορούν και πληροφοριακές ή μηδενικές δηλώσεις και οι τοπικές εφορίες δεν τα διαγράφουν. Υπάρχει όμως μια διάταξη που ορίζει ότι τα πρόστιμα δεν επιβάλλονται σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας.
Τα τελευταία δύο χρόνια όμως αποδείχθηκε ότι αυτή η δικλείδα ασφαλείας δεν είναι τίποτα περισσότερο από κενό γράμμα. Αν η ασθένεια δεν είναι ανωτέρα βία, τότε τι είναι; Αν η πανδημία δεν συνιστά ανωτέρα βία, τι συνιστά; Τα πράγματα έχουν ξεφύγει από κάθε λογική. Σε μια πρόσφατη απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, σε ενδικοφανή προσφυγή που έκανε συνάδελφος λογιστής, γιατί οι πελάτες του επιβαρύνθηκαν με πρόστιμα ενώ ο ίδιος ήταν ασθενής, στο σκεπτικό της απόφασης που τον αθώωσε ήταν ότι ακόμα και τη στιγμή που νοσηλευόταν, ο λογιστής επέδειξε κάθε δυνατή προσπάθεια να υποβληθούν οι δηλώσεις. Αν αντί να προσπαθεί να υποβάλλει δηλώσεις τηλεφωνικώς, αφιερωνόταν αποκλειστικά στην προστασία της υγείας του, ποια θα ήταν αλήθεια η απόφαση της Δ.Ε.Δ.;
Τον Νοέμβριο του 2020 ψηφίστηκε νόμος για την ασθένεια των λογιστών που ορίζει ότι προκειμένου οι επιχειρήσεις να μην επιβαρυνθούν με πρόστιμο σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης, ο λογιστής τους θα πρέπει να νοσεί από κορονοϊό και να νοσηλεύεται σε δημόσιο νοσοκομείο μέχρι και την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας. Οποιαδήποτε άλλη ασθένεια, δεν αναγνωρίζεται. Ο κλάδος αγωνίζεται να αναγνωριστούν και άλλες πέντε ασθένειες, αλλά το υπουργείο φοβάται μην υπάρξει κατάχρηση!
Τι όμως διακυβεύεται; Για εμάς τους λογιστές, η ζωή, η υγεία και το δικαίωμα στην προσωπική ζωή. Για το κράτος, μην καθυστερήσει η πληρωμή μιας δήλωσης για ένα ή δύο μήνες. Από τον φόβο λοιπόν μην τυχόν κάποιοι λογιστές προσποιηθούν ασθένεια και εξασφαλίσουν και χαρτί γιατρού γι΄αυτό, αφήνουν όλους τους λογιστές και τους πελάτες τους απολύτως ανυπεράσπιστους σε περιπτώσεις πραγματικής ασθένειας.
Όλο αυτό είναι ένα πασιφανές λάθος. Το πώς η φορολογική διοίκηση έχει παρασυρθεί σε αυτό το λάθος και οι λογιστές μοιάζουν ανήμποροι να ξεφύγουν από αυτήν την παγίδα, θα παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον να αναλύσουμε, αλλά ξεφεύγει από τα όρια του παρόντος άρθρου.
Για να βρεθεί η λύση στο πρόβλημα απαιτούνται δύο πράγματα. Πρώτον να αναγνωρίσουμε την σοβαρότητά του και δεύτερον να ξεφύγουμε από την νοοτροπία που το δημιούργησε.
Το να ζητάμε οι λογιστές από το κράτος να σεβαστεί το δικαίωμά μας στην ζωή και την υγεία, έχει αποδειχθεί ότι είναι μάταιο. Το μόνο που μπορούμε να πούμε στο κράτος για να μας ακούσει, είναι πώς να αυξήσει τα έσοδά του.
Υπάρχει λοιπόν τρόπος:
- Η εισπραξιμότητα των φόρων να βελτιωθεί
- Οι λογιστές να μην ζούμε με το άγχος ότι κινδυνεύουμε σε οποιαδήποτε έκτακτη συνθήκη
- Οι επιχειρήσεις να διευκολυνθούν στην πληρωμή των υποχρεώσεών τους.
Ο τρόπος αυτός είναι να δημιουργηθεί στο taxisnet (My Aade) μια ενιαία ταυτότητα πληρωμής για κάθε ΑΦΜ. Αυτή η μόνιμη ταυτότητα πληρωμής θα επέτρεπε σε κάθε επιχείρηση να πληρώσει τον φόρο, χωρίς να περιμένει την υποβολή της δήλωσης. Συχνά ο φόρος είναι γνωστός με πολύ καλή ακρίβεια, άλλες φορές είναι γνωστός κατά προσέγγιση. Σε κάθε περίπτωση όταν ο λογιστής για οποιονδήποτε λόγο δεν θα είναι σε θέση να ετοιμάσει μια δήλωση, η επιχείρηση μπορεί να πληρώσει τον φόρο και η δήλωση να ετοιμαστεί αργότερα. Σε περίπτωση που δεν καλύψει όλο το ποσό εμπρόθεσμα, να επιβαρυνθεί με την προσαύξηση, που είναι 0,72% το μήνα. Η προσαύξηση δεν είναι τιμωρητική, είναι αντικειμενική. Όποιος πληρώνει μια υποχρέωση με καθυστέρηση, δίκαιο και σωστό είναι να πληρώνει την προσαύξηση.
Το πρόστιμο όμως είναι παράλογο και άδικο να επιβάλλεται με την παραμικρή καθυστέρηση. Αντί για οριζόντια πρόστιμα, το κράτος πρέπει να πάρει μια οριζόντια απόφαση, ότι τα πρόστιμα θα ορίζονται αφού περάσουν τέσσερις μήνες καθυστέρησης. Με άλλα λόγια μετά από τέσσερις μήνες να τεκμαίρεται δόλος. Πριν τους τέσσερις μήνες, να τεκμαίρεται ανωτέρα βία.
Άλλωστε δεν είναι μόνο η ασθένεια. Είναι οποιαδήποτε έκτακτη συνθήκη, ακόμα και χαρμόσυνη. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να μας δίνει την δυνατότητα να καλύπτουμε τις ανθρώπινες ανάγκες πολύ πιο αποδοτικά και όχι να γινόμαστε ρομπότ για να εργαζόμαστε σε ρυθμούς τεχνητής νοημοσύνης.
* Ο κ. Αγαμέμνων Σταυρόπουλος είναι επικεφαλής λογιστής του λογιστικού γραφείου New Accounts A.E
