today-is-a-good-day
17.6 C
Athens

Ποια είναι η μεσαία τάξη στην Ελλάδα; – Η Α.Ρηγάτου γράφει για τις “Περιπέτειες της Μεσαίας Τάξης”

«Τα τελευταία χρόνια η μεσαία τάξη της Ελλάδας κάνει πολύ θόρυβο ή καλύτερα πολύς θόρυβος γίνεται γύρω από το όνομά της». Mε αυτά τα λόγια, ξεκινάει το δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου του, ο Παναγής Παναγιωτόπουλος.

Της Αντωνίας Ρηγάτου

Το βιβλίο που φέρει τον τίτλο «Περιπέτειες της Μεσαίας Τάξης» από τις εκδόσεις Επίκεντρο, από την στιγμή που κυκλοφόρησε κατέλαβε τις πρώτες θέσεις σε πωλήσεις σε όλη την Ελλάδα εντός του 2021. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, διότι αποτελεί ένα βιβλίο που απευθύνεται σε όλους τους αναγνώστες. Ο συγγραφέας του βιβλίου, ο Παναγής Παναγιωτόπουλος γεννήθηκε στο Παρίσι το 1971. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κοινωνιολογία στην ‘Ecole des hautes ‘etudes en sciences sociales με τον Michel Wierviorka και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Paris X-Nanterre με τον Εtienne Balibar. O Παναγιωτόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής με αντικείμενο την Κοινωνιολογία στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει υπηρετήσει στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και έχει διδάξει και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Τα μάτια του αναγνώστη με το που κρατάει στα χέρια του το βιβλίο πέφτουν στο εξώφυλλο. Το εξώφυλλο του βιβλίου προσελκύει τον αναγνώστη, αφού μπορεί να το παρατηρεί με τις ώρες. Η φωτογραφία του Πάνου Κοκκινιά απεικονίζει ανθρώπους που αναμένουν τον συρμό στην αποβάθρα του Μετρό του Συντάγματος. Στην φωτογραφία διακρίνoνται άνθρωποι και των δύο φύλων, με διαφορετικές κοινωνικές, πολιτισμικές ταυτότητες και πεποιθήσεις, διαφόρων επαγγελμάτων και εισοδημάτων.
Η δομή του βιβλίου αποτελείται από πέντε κεφάλαια και τα συμπερασματικά σχόλια. Αξιοζήλευτη δε, είναι η βιβλιογραφία, αφού αποτελείται από πληθώρα πηγών. Οι πηγές απασχολούν την διεθνή κοινωνιολογική και πολιτειολογική βιβλιογραφία, καθώς και έρευνες που έχουν παρουσιαστεί σε συνέδρια του «Κύκλου Ιδεών».
Όσον αφορά το περιεχόμενο του βιβλίου, στο πρώτο κεφάλαιο καταγράφονται «τα κοινωνικά συναισθήματα της μεσαίας τάξης, ένα σχεδίασμα ιστορικής πλαισίωσης». Σε αυτό το κεφάλαιο, μελετάται η εκδήλωση των μεσαίων στρωμάτων από την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έως και σήμερα.

Τί είναι όμως, η μεσαία τάξη; Τί θέλει η μεσαία τάξη; Ποιος είναι ο κοινωνικός χώρος της μεσαίας τάξης στη Σύγχρονη Ελλάδα; Ποια είναι τα στοιχεία της ιστορίας της μεσαίας τάξης στην χώρα; Ποια είναι τα γνωρίσματα της μεσαίας τάξης στη Μεταπολίτευση και ποια θα είναι στο μέλλον; Είναι μόλις μερικά ερωτήματα που απαντώνται στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου.

Στο τρίτο κεφάλαιο, αναλύει ο Παναγιωτόπουλος εκτενώς το τί συμβαίνει στην ελληνική οικογένεια και επεξηγεί σε βάθος το οικονομικό κόστος της ελληνικής οικογένειας. Στην συνέχεια, αναφέρεται στην σύγχρονη ελληνική οικογένεια και πως αυτή συνδέεται με το κράτος. Στο παρόν κεφάλαιο αναλύονται ο γάμος, η δυναμική του έρωτα, οι επίμονες συντηρητικές επιβιώσεις. Ο καθηγητής Παναγής Παναγιωτόπουλος αφουγκράζεται την ελληνική κοινωνία και δη την μεσαία τάξη. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που ο συγγραφέας του βιβλίου πετυχαίνει να κάνει τον αναγνώστη να αναβιώσει όλες εκείνες τις αλλαγές που συνάντησε καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωή του.
Στο επόμενο κεφάλαιο, ο συγγραφέας αναλύει σε βάθος την έννοια της ανασφάλειας, καθώς αναφέρει το χάσμα που επικρατεί στην μεσαία τάξη, την θεσμική νομισματική ανισότητα, την μεσαία τάξη του ευρώ και την μεσαία τάξη της δραχμής. Επιπλέον δε, γίνεται αναφορά στις εθνικές αγωνίες στο μνημόνιο του 2015, τον ανασφαλή εθνικό λαό, τη δυσπραγία της μεσαίας τάξης και τις εθνικές αγωνίες, την νέα εθνική και ανασφαλή λαϊκότητα.
Ποια όμως είναι η θέση του ατόμου στην ελληνική κοινωνία; Στο τελευταίο κεφάλαιο, ο συγγραφέας αναφέρεται εκτενώς στην ιδιωτική σφαίρα, στα μεσαία στρώματα και στην ατομική εμπειρία. Σε αυτό το κεφάλαιο, αναλύονται οι αρνήσεις και οι αποκρύψεις στις κοινωνικές επιστήμες, ο ατομικισμός του 60’, ο διττός εαυτός της δεκαετίας του 80’ και η μεγάλη ήττα της ατομικότητας.
Η υγειονομική ανασφάλεια που προκάλεσε η πανδημία Covid-19 είναι εκείνη που θα οδηγήσει τον κοινωνικό χώρο των μεσαίων στρωμάτων στον οριστικό τους αφανισμό; Μετά την πανδημία, μπορεί να υπάρξει ελληνική μεσαία τάξη χωρίς την οικονομία της εγγύτητας; Με τα ανωτέρω, ερωτήματα καλύπτεται ένα μέρος των εύλογων συμπερασμάτων-σχολίων του συγγραφέα.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, οι περιπέτειες της μεσαίας τάξης του Παναγή Παναγιωτόπουλου δεν είναι ένα απλό βιβλίο. Είναι ένα απόλυτα επιτυχές πόνημα, το οποίο καλύπτει όλες τις εκφάνσεις της ζωής και αντικατοπτρίζει σε βάθος με κοινωνιολογική οπτική τη μεσαία τάξης της χώρας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ