Με το θεμελιώδες συστατικό της ισχυρής δημοκρατίας, όπως το προσδιορίζει ο Βίας ο Πριηνεύς, ο Α’ αντιπρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης άνοιξε την αναφορά του για τη Διεθνή Ημέρα Δημοκρατίας, η οποία καθιερώθηκε επίσημα, πριν από 14 χρόνια, από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
«Κρατίστην είναι δημοκρατίαν εν ή πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμον». Ισχυρή δημοκρατία έχουμε, δηλαδή, όταν ο νόμος που προκύπτει από το πολίτευμα αποτελεί αντικείμενο απολύτου σεβασμού από τον λαό και τους εκπροσώπους του.
«Για τους προγόνους μας ο νόμος αυτός ήταν το αντίθετο και κυρίως το αντίδοτο της βίας. Οι Έλληνες, επί της ουσίας, υπήρξαν πολέμιοι της βίας. Απεχθάνονταν τον πόλεμο και την αυθαιρεσία», ανέφερε ο κ. Κακλαμάνης για να σημειώσει ότι από αυτήν ακριβώς την αφετηρία εκκίνησε η Αθηναϊκή Δημοκρατία και αποτέλεσε για την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Θουκιδίδη στον «Επιτάφιο του Περικλή», ένα ζωντανό δίδαγμα, μία «παίδευσις».
Πάνω σε αυτές τις έννοιες και την προϋπάρχουσα «προίκα» του Σόλωνα και του Κλεισθένη συγκροτήθηκε στους επόμενους αιώνες η τρέχουσα μορφή της δημοκρατίας, για τον νεότερο δυτικό πολιτισμό. Ο Α’ αντιπρόεδρος της Βουλής τόνισε ότι αξίες όπως η αγάπη για την ελευθερία, η ανεκτικότητα, η πολυφωνία, η φιλοπατρία χωρίς εθνικιστικές εξάρσεις, η γενναιότητα, η υπεράσπιση του δικαίου και των αδικημένων, αποτέλεσαν πανανθρώπινες αξίες και μία γόνιμη κληρονομιά για την οικουμένη. Αυτή η κληρονομιά, σύμφωνα με τον κ. Κακλαμάνη, οδήγησε στην παγίωση των δημοκρατικών θεσμών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Αυτή η κληρονομιά αποτέλεσε θεμέλιο λίθο στο όραμα και της Ευρώπης, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη σημερινή μορφή της, η δημοκρατία είναι εκείνο το πολίτευμα που η εξουσία του πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και δουλεύει για τον λαό, όπως επεσήμανε για να υπογραμμίσει όμως ότι μέσα στη σύγχρονη πρακτική έχει περάσει από αρκετά στάδια κρίσης, αμφισβήτησης, ακόμα και παρακμής.
«Σε παγκόσμια κλίμακα, γινόμαστε μάρτυρες της έκπτωσης ενός συστήματος γνήσιας, περιεκτικής δημοκρατίας, σε οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και οικολογικό επίπεδο. Όταν διαπιστώνουμε την υποβάθμιση της κοινωνικής συμβολής, τη συρρίκνωση των συλλογικών κεκτημένων και την έξαρση της ανομίας, τότε καταλαβαίνουμε ότι ο επαναπροσδιορισμός του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος είναι μονόδρομος για την ανθρωπότητα. Πρόκειται για δύσκολη αλλά αναγκαία διαδικασία εντοπισμού των παθογενειών και πρόταξης νέων στρατηγικών, για την εξάλειψή τους», είπε ο κ. Κακλαμάνης σημειώνοντας πως αυτό δεν αφορά μόνο στο σύνολο του πολιτικού κόσμου αλλά και στους πολίτες, αφού «όσο επιζήμια μπορεί να αποδειχθεί η έλλειψη βούλησης στην πολιτική άλλο τόσο επιζήμια είναι και η απάθεια των πολιτών, ο κυνισμός, η αποχαύνωση και η αδιαφορία για τα κοινά και τα πολιτικά πράγματα».
Υπενθύμισε, δε, ότι τα χαρακτηριστικά της ελεύθερης πολιτείας σε μία δημοκρατία, όπως τα προσδιόρισε ο Θουκιδίδης, είναι ότι αυτή οφείλει να είναι αυτόνομος, αυτόδικος και αυτοτελής. «Για να το επιτύχουμε αυτό σήμερα, θα πρέπει καθένας από εμάς, ως άτομα και ως πολιτικές οντότητες, να είμαστε ικανοί να δώσουμε στον εαυτό μας έναν νόμο, δηλαδή ένα σταθερό προσωπικό σύστημα αξιών και κανόνων που θα εξασφαλίζει τη συμμετοχή μας στην ουσιαστική θέσμιση της κοινωνίας, όπως έλεγε ο Καστοριάδης», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Βουλής για να προσθέσει πως στην πράξη αυτό σημαίνει ότι για να έχουμε λόγο και αντίληψη στα πράγματα, θα πρέπει από το ατομικό μέχρι το συλλογικό επίπεδο να μπορούμε να εκπαιδευόμαστε αδιάκοπα πάνω στην κοινωνική πρακτική, όχι μόνο μέσα από τα σχολεία αλλά και μέσα από την οικογένεια, τις γειτονιές, τις συντροφιές, τα μέσα ενημέρωσης και δικτύωσης.
«Το παρόν και το μέλλον της δημοκρατίας μάς αφορά όλους. Πολίτες και πολιτικούς. Και η αναγέννησή της μπορεί να προκύψει συλλογικά μέσα από το πάθος για τα κοινά, μέσα από την ευθύνη και την ενεργό συμμετοχή», κατέληξε ο κ. Κακλαμάνης.
