Η πορεία του εμβολιασμού θα καθορίσει τα υγειονομικά μέτρα που θα ισχύουν από τον Σεπτέμβριο, διαμηνύει ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους.
Πρόκειται για ένα από τα πρόσωπα που μας «σύστησε» ο κορωνοϊός, μέσω της τακτικής ενημέρωσης για την πορεία του στη χώρα. Ο κ.Θεμιστοκλέους, μιλώντας στο ThePresident, καθησυχάζει την κοινωνία ως προς τις παραλλαγές του ιού, επισημαίνοντας ότι «η τεχνολογία των εμβολίων είναι τέτοια, ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν σε οποιαδήποτε μετάλλαξη».
Ξεκαθαρίζει, δε, ότι δεν πρόκειται να αλλάξει ο εμβολιαστικός σχεδιασμός του 2021, ενώ εκφράζει τη γνώμη πως «η διαχείριση του εμβολίου της AstraZeneca από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν βοήθησε, ώστε να χτιστεί η εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών προς το εμβόλιο» και αναγνωρίζει ότι η επιχείρηση Ελευθερία είναι το μεγαλύτερο υγειονομικό εγχείρημα που πραγματοποιήθηκε ποτέ στην Ελλάδα.
Παράλληλα, προαναγγέλλει στοχευμένες δράσεις και παρεμβάσεις, ώστε να αυξηθεί το ποσοστό συμμετοχής των ηλικιωμένων στον εμβολιασμό και τονίζει πως δεν έχουμε ακόμη ολοκληρωμένη επιστημονική τοποθέτηση αναφορικά με την τρίτη δόση.
Για τον εμβολιασμό των εφήβων, ο κ. Θεμιστοκλέους τονίζει πως μπορεί να ενταχθεί στον επιχειρησιακό σχεδιασμό, αλλά πρόκειται για ένα ζήτημα που θα εξεταστεί και από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.
Συνέντευξη στην Ελένη Κριτσιδήμα
– Κύριε Θεμιστοκλέους, κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσουμε για την εξαιρετική οργάνωση και συνολικά την τάξη της διαδικασίας εμβολιασμού. Για πρώτη φορά, το ελληνικό δημόσιο μας έκανε υπερήφανους, αντιμετωπίζοντας τους πολίτες με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Αυτές οι διαδικασίες που εφαρμόστηκαν στον εμβολιασμό, ήρθαν για να μείνουν ή θα επανέλθουμε, στη συνέχεια, στη «γνωστή συνταγή» του παρελθόντος;
Πράγματι, η επιχείρηση Ελευθερία αποτελεί το μεγαλύτερο υγειονομικό εγχείρημα που πραγματοποιήθηκε ποτέ στη χώρα μας. Αποδείξαμε, στην πράξη, ότι με καλή οργάνωση, συστηματική δουλειά και έναν πολύ καλό σχεδιασμό μπορούμε να πετύχουμε.
Να σας πω ότι ο σχεδιασμός βασίστηκε σε τρεις άξονες. Ο πρώτος άξονας ήταν η ασφάλεια στην οργάνωση, από την αποθήκευση έως τη διενέργεια των εμβολιασμών. Ο δεύτερος άξονας αφορά στην ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος, το οποίο να παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στους Έλληνες πολίτες και ο τρίτος άξονας αφορά στο να ενημερώνουμε κάθε στιγμή -με εγκυρότητα και για όλα τα δεδομένα- τους πολίτες.
Πιστεύω ότι πετύχαμε να προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών στους πολίτες και να έχουμε μια πλήρως ψηφιοποιημένη διαδικασία «end to end», από την είσοδο του φιαλιδίου στη χώρα μας έως το τελικό «τσίμπημα».
Ήταν ένα εγχείρημα πρωτόγνωρο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Πρόκειται, όμως, για μια πολύ μεγάλη παρακαταθήκη και μια γερή βάση, πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε και να δημιουργήσουμε το αύριο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, να οργανώσουμε τη μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με απώτερο στόχο την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στους πολίτες.
– Είστε ικανοποιημένος από την πορεία του εμβολιασμού στη χώρα; Πότε βλέπετε ότι θα πετύχουμε το περίφημο τείχος ανοσίας;
Ξεπεράσαμε τους 6.000.000 εμβολιασμούς και η δυναμικότητα του συστήματος, αυτή τη στιγμή, είναι καθημερινώς κοντά στους 100.000 εμβολιασμούς. Οπότε, ναι, είμαι.
– Πότε βλέπετε ότι θα πετύχουμε το «περίφημο» τείχος ανοσίας;
Με βάση το σχεδιασμό που έχουμε και με δεδομένο πάντα ότι θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων των εμβολίων από τις εταιρείες, πιστεύουμε ότι το «περιβόητο» τείχος ανοσίας θα μπορέσει να έχει επιτευχθεί μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού.
– Με βάση τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού πρόληψης και ελέγχου των ασθενειών, ακόμα και στις ηλικίες άνω των 80, το ποσοστό εμβολιασμού δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Θεωρείτε ότι θα βελτιωθεί η ανταπόκριση;
Για την ηλικιακή ομάδα 85 και άνω, το ποσοστό που έχει ήδη εμβολιαστεί με την πρώτη δόση είναι στο 66% και μαζί με τα ραντεβού ανέρχεται στο 70%. Στην ηλικιακή ομάδα 80 – 84 έχει εμβολιαστεί το 67% και θα ανέλθει στο 70%, αν συνυπολογίσουμε και τα ραντεβού.
Πιστεύω ότι χρέος όλων μας είναι να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να αυξήσουμε -όσο το δυνατόν- περισσότερο τη συμμετοχή ειδικά σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες που αποδεδειγμένα είναι πιο ευάλωτες στη νόσο.
Μάλιστα, στο επόμενο χρονικό διάστημα θα γίνουν στοχευμένες δράσεις και παρεμβάσεις έτσι ώστε να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε το ποσοστό συμμετοχής σε αυτές τις ομάδες.
– Πριν από λίγες ημέρες ακούσαμε Ευρωπαίους αξιωματούχους να προβλέπουν την απόσυρση του εμβολίου της ΑstraZeneca από το ευρωπαϊκό πορτφόλιο, αμέσως μετά το καλοκαίρι. Πιστεύετε ότι τέτοιες δηλώσεις, αλλά και συνολικά η διαχείριση του εν λόγω εμβολίου, επηρέασαν συνολικά την εμβολιαστική πρόοδο;
Να ξεκαθαρίσουμε ότι η συγκεκριμένη απόφαση δεν συνδέεται με την ασφάλεια του εμβολίου, αλλά με το αν η εταιρεία ήταν συνεπής στη συμφωνία που είχε συνάψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση για συγκεκριμένο αριθμό παραδόσεων εμβολίων, και την οποία προφανώς δεν τήρησε.
Για να απαντήσω στην ερώτησή σας, ναι, πιστεύω ότι συνολικά η διαχείριση του εμβολίου της AstraZeneca από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν βοήθησε, ώστε να χτιστεί η εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων πολιτών προς το εμβόλιο.
Έχουμε δει ότι, πάρα τις αποφάσεις του ΕΜΑ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, οι χώρες αποφασίζουν διαφορετικά η κάθε μία, σε σχέση με τη διενέργεια εμβολιασμών με το εν λόγω εμβόλιο.
– Με δεδομένο ότι «πάγωσε» η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και AstraZeneca, και στην περίπτωση που δεν ανατραπεί αυτή η απόφαση, οι επόμενοι εμβολιασμοί θα γίνονται με τα υπόλοιπα τρία εμβόλια;
Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν έχει παγώσει η σύμβαση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και AstraΖeneca. Αυτό που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ότι για το επόμενο έτος, η ΕΕ δεν θα προχωρήσει σε νέα σύναψη συμφωνίας με την AstraΖeneca.
Όπως καταλαβαίνετε, αυτό δεν επηρεάζει και δεν αφορά τις υποχρεώσεις της εταιρείας AstraΖeneca προς την ΕΕ.
Η Ελλάδα περιμένει 7,2 εκ. δόσεις από την AstraΖeneca και οι παραδόσεις θα συνεχιστούν κανονικά έως το τέλος της χρονιάς. Άρα, δεν διαφοροποιείται κανένας σχεδιασμός στο εμβολιαστικό πρόγραμμα για το 2021.
– Καθώς πλέον έχουν ανοίξει οι εμβολιασμοί για όλους τους ενήλικες, θέλω να σας ρωτήσω εάν υπάρχει, στα σχέδια που μελετάτε, η επόμενη φάση εμβολιασμού να γίνεται και από ιδιώτες ιατρούς ή/και φαρμακοποιούς;
Όπως είχαμε αναγγείλει, προχωράμε σε άνοιγμα των ηλικιακών ομάδων, το οποίο γίνεται βάσει δύο παραγόντων. Από τον αριθμό συμμετοχής των πολιτών της προηγούμενης ηλικιακής ομάδας, καθώς και από τις παραδόσεις εμβολίων από τις εταιρείες, εάν δηλαδή εξελιχθούν βάσει σχεδιασμού.
Αυτήν τη στιγμή αναπτύσσουμε περισσότερα από 1.500 εμβολιαστικά κέντρα στην Επικράτεια. Όπως έχω πει και άλλες φορές, κανείς δεν περισσεύει. Ήδη έχουμε μια πολύ μεγάλη ανταπόκριση από ιδιωτικούς φορείς, προκειμένου να συμμετάσχουν και αυτοί ως εμβολιαστικά κέντρα. Σε κάθε φάση, ανάλογα με τους πόσους εμβολιασμούς έχουμε να κάνουμε, εξετάζουμε όλες τις περιπτώσεις.
– Στην Αμερική, όπως και σε κάποιες χώρες, έχει ξεκινήσει και συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς ο εμβολιασμός των εφήβων από 12 έως 18 ετών, ηλικίες κρίσιμες προκειμένου να χτιστεί το τείχος ανοσίας. Στην Ελλάδα, τα παιδιά θα πάνε εμβολιασμένα στο σχολείο τον Σεπτέμβριο; Πότε θα ξεκινήσει και εδώ το αντίστοιχο πρόγραμμα;
Να πούμε ότι το εμβόλιο της Pfizer έχει λάβει έγκριση για διενέργεια εμβολιασμών στις ηλικίες 12-15, καθώς υπήρχε έγκριση για διενέργεια εμβολιασμών στις ηλικίες 16-18.
Το θέμα θα εξεταστεί και από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Με τις κατευθυντήριες οδηγίες που θα μας δώσει, εμείς μπορούμε να το εντάξουμε στον επιχειρησιακό σχεδιασμό. Και αν έχουμε το «πράσινο φως» από την Επιτροπή θα ακολουθήσει τη σειρά προτεραιοποίησης με βάση τις ηλικίες.
– Πολλοί από εμάς γνωρίζουμε παραδείγματα δικών μας ανθρώπων που εισήλθαν σε νοσοκομείο για άλλους λόγους και στη συνέχεια ταλαιπωρήθηκαν ή “έφυγαν” από τον κορωνοϊό. Έχετε αναφέρει πως «δεν βλέπετε» υποχρεωτικό εμβολιασμό υγειονομικών. Το ερώτημα είναι «γιατί», αν κάτι τέτοιο διασφαλίζει τον περιορισμό της διασποράς εντός των νοσοκομείων και τη μετάδοση του ιού από ασυμπτωματικό σε ασθενή, αλλά κυρίως συμβολίζει το αυτονόητο παράδειγμα που θα πρέπει να επιδεικνύουν οι υγειονομικοί στην κοινωνία;
Επιτρέψτε μου να δώσω κάποια στοιχεία σε σχέση με τον εμβολιασμό των υγειονομικών. Αυτήν τη στιγμή στα νοσοκομεία του ΕΣΥ έχει εμβολιαστεί το 82% των ιατρών, το 63% των νοσηλευτών-νοσηλευτριών και το 60% των λοιπών εργαζομένων στο ΕΣΥ. Στους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα έχει εμβολιαστεί το 88% των ιατρών, το 62% των νοσηλευτών και νοσηλευτριών και το 63% των λοιπών εργαζομένων.
Το θέμα της υποχρεωτικότητας είναι κάτι το οποίο παραμένει πάντοτε ανοιχτό, ειδικά στους εργαζόμενους εκείνους που το επάγγελμά τους θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις και σημαντική μετάδοση σε πολύ ευάλωτους πληθυσμούς. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρομαι στους εργαζόμενους στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και στους υγειονομικούς.
Πρόκειται για ζήτημα το οποίο αναμένεται να βρεθεί στο δημόσιο διάλογο και στη δημόσια σφαίρα συζήτησης. Έχουμε αποφασίσει ότι η συζήτηση αυτή, ειδικά για τους υγειονομικούς, θα ανοίξει από το Σεπτέμβριο.
– Εκτιμάτε ότι στο τέλος του χρόνου οι ήδη εμβολιασμένοι θα θωρακιστούν και με μια τρίτη αναμνηστική δόση, όπως προέβλεψε ο Δ.Σ. της Pfizer; Αν ναι, είμαστε έτοιμοι ως Ευρώπη και ως χώρα για ένα τέτοιο ενδεχόμενο ;
Επιχειρησιακά είμαστε έτοιμοι, αν προκύψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Όμως, αυτή τη χρονική στιγμή δεν έχουμε μια ολοκληρωμένη επιστημονική τοποθέτηση σε σχέση με την τρίτη αναμνηστική δόση.
Παράλληλα, πρέπει να πούμε, ότι ακόμα και τα πρώτα άτομα που συμμετείχαν στις κλινικές μελέτες, τώρα μόλις συμπληρώνουν έναν χρόνο από τον εμβολιασμό τους. Ως εκ τούτου και εμείς αναμένουμε τα επίσημα επιστημονικά δεδομένα και τις αποφάσεις των αρμόδιων Οργάνων.
– Τα βρετανικά δεδομένα δείχνουν ότι τα εμβόλια προστατεύουν και από την ινδική μετάλλαξη. Όμως, στους πολίτες, υπάρχει μία γενικότερη ανησυχία γύρω από τον εντοπισμό μελλοντικών μεταλλάξεων. Πότε πιστεύετε θα εκλείψει η γενικότερη ανησυχία για τις παραλλαγές;
Αυτήν τη στιγμή τα εμβόλια προστατεύουν απ’ όλες τις γνωστές μεταλλάξεις. Επίσης, η τεχνολογία των εμβολίων είναι τέτοια, ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν σε οποιαδήποτε μετάλλαξη. Άρα δεν πρέπει να υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Το σημαντικότερο που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι αποτελεσματικότερος τρόπος να αντιμετωπιστούν οι μεταλλάξεις είναι ο εμβολιασμός, γιατί όσο ισχυρότερα ανακόπτουμε την εξέλιξη της νόσου, τόσο καλύτερα αντιμετωπίζονται αυτές.
– Θα καταλήξει σύντομα μία κοινή ίωση η Covid-19, που θα καταπολεμάται με εμβολιασμό και φάρμακα ή οι μεταλλάξεις θα μας κρατούν σε μόνιμη επιφυλακή για καιρό ακόμη;
Έχουμε πει ότι το ισχυρότερο και αποτελεσματικότερο όπλο για την αντιμετώπιση των μεταλλάξεων και γενικά του ιού, είναι ο εμβολιασμός. Όσοι περισσότεροι εμβολιαστούμε, τόσες λιγότερες είναι οι πιθανότητες και οι δυνατότητες του ιού να μεταλλαχθεί και να δημιουργήσει νέα προβλήματα.
Κι εμείς ευελπιστούμε ότι η Covid-19, με την εξέλιξη της τεχνολογίας των εμβολίων -τα οποία θα φτάσουν να γίνουν τα εμβόλια της γρίπης που κάποιος μπορεί να τα προμηθευτεί από το φαρμακείο και να έχουμε έναν εμβολιασμό σε πολύ πιο εύκολες συνθήκες-, θα εξελιχθεί σε μια κοινή ίωση η οποία δεν θα επηρεάζει την καθημερινότητά μας.
– Κλείνοντας, έχουμε αφήσει πίσω μας τα lockdown και τα αυστηρά, περιοριστικά μέτρα ή θα επανέλθουν στις ζωές μας από τον Σεπτέμβριο;
Η απάντηση σε αυτό βρίσκεται στον εμβολιασμό. Όσο περισσότεροι εμβολιαστούμε, τόσο μικρότερη η πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο.
