Το φετινό Δείκτη Φιλελευθεροποίησης (2020) δημοσιεύουν το Ινστιτούτο Bruno Leoni της Ιταλίας με την υποστήριξη και την συμβολή του Epicenter Network. Φυσικά, η συντριπτική πλειοψηφία των δεδομένων προέρχονται από το 2019 κι έτσι δεν μπορούμε να έχουμε μια επαρκή εικόνα για τις επιπτώσεις της COVID-19 στην φιλελευθεροποίηση των οικονομιών της Ευρώπης των 27 και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Του Γιάννη Ρουσόπουλου *
Ειδικότερα, ο Δείκτης Φιλελευθεροποίησης απεικονίζει τόσο τα εμπόδια και τις στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό όσο και τις καλύτερες πολιτικές σε εννέα κλάδους της οικονομίας: διανομή καυσίμων, αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, αγορά του φυσικού αερίου, αγορά εργασίας, ταχυδρομικές υπηρεσίες, τηλεπικοινωνίες και ηλεκτρονικές επικοινωνίες, αεροπορικές μεταφορές, σιδηροδρομικές μεταφορές και ασφάλιση.
Για το 2020, η χώρα με τη μεγαλύτερη επιτυχία στην απελευθέρωση της οικονομίας της ήταν η Μεγάλη Βρετανία, με βαθμολογία 93/100 ενώ η Ελλάδα βαθμολογείται στον φετινό δείκτη με 60/100. Η χώρα μας καταγράφει καλές επιδόσεις στις ταχυδρομικές υπηρεσίες (83/100) και στις αεροπορικές μεταφορές (81/100) ενώ παρατηρούμε πως στην διανομή καυσίμων (49/100), στην αγορά φυσικού αερίου (36/100) και στις σιδηροδρομικές μεταφορές (23/100) η απόδοση της Ελλάδας δεν είναι η επιθυμητή. Στις τρεις τελευταίες περιπτώσεις, ο κρατικοδίαιτος καπιταλισμός και τα ισχυρά κατεστημένα συμφέροντα διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για την κακή επίδοση της χώρας σε αυτές τις αγορές. Ο δείκτης απεικονίζει πως τις λιγότερο φιλελεύθερες-ανοιχτές αγορές έχουν η Φινλανδία (55/100), η Κροατία (57/100) και η Σλοβακία (57/100).
Ο Δείκτης Φιλελευθεροποίησης για το 2020 είναι αναμφίβολα μια αισιόδοξη νότα για την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ε.Ε ωστόσο το μέλλον φαντάζει αβέβαιο για το σύνολο των οικονομιών. Η πρωτιά του Ηνωμένου Βασιλείου, που αποχώρησε από την Ένωση, είναι κάτι που θα πρέπει να μας ανησυχεί. Πρώτον γιατί ήταν σταθερά το κράτος-μέλος που έδειχνε τον δρόμο των ανοιχτών αγορών μέσω φιλελεύθερων πολιτικών και δεύτερον γιατί υπάρχει μεγάλο χάσμα από την δεύτερη στον δείκτη χώρα. Λόγω της πανδημίας η κυβερνητική παρέμβαση στην οικονομία είναι έντονη εδώ και 12 μήνες σε ολόκληρη την ένωση και ο ανταγωνισμός είναι σχεδόν αδύνατον να λειτουργήσει με επάρκεια. Ο κρατικός παρεμβατισμός για την διάσωση επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας αλλά και οι έκτακτες δημοσιονομικές πολιτικές δύναται να δημιουργήσουν -αν δεν το έχουν κάνει ήδη- ένα είδους «ιδρυματισμού» που θα μείνει και μετά την πανδημία και θα βλάψει το σύνολο της αγοράς. Το μόνο βέβαιο είναι ότι σύντομα η Ε.Ε 27 θα πρέπει να επιστρέψει σε ένα καθαρό πλαίσιο πολιτικής του ανταγωνισμού, που δεν θα δημιουργεί στρεβλώσεις μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα καθώς και θα παρέχει σταθερότητα.
* Ο Γιάννης Ρουσόπουλος είναι τελειόφοιτος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου
