Η καταγγελία ότι η Τουρκία κρύβει τα στοιχεία για τον κορωνοϊό δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Είχε πρωτοακουστεί ήδη από την αρχή της πανδημίας. Αλλά τώρα η κατάσταση φαίνεται ότι είναι εξαιρετικά απελπιστική και έρχεται να προστεθεί στις αλλεπάλληλες ήττες του Ερντογάν, ίσως και την πιο μοιραία.
Γράφει η Σοφία Βούλτεψη*
Ο Ερντογάν, αντιμέτωπος με την οικονομική και την υγειονομική κατάρρευση, παριστάνοντας τον… υπέρμαχο του Διεθνούς Δικαίου, πολεμώντας σε διάφορα μέτωπα, αφήνει τον λαό του να λιμοκτονεί και να πεθαίνει από τον κορωνοϊό, την ώρα που επιδίδεται σε «διπλωματία της υγείας», στέλνοντας δήθεν βοήθεια σε διάφορες χώρες. Συγχρόνως καταδικάζει σε βέβαιο θάνατο τις περιοχές της Βόρειας Συρίας, όπου εν μέσω καύσωνα και πανδημίας έκοψε την παροχή νερού, εργαλειοποιώντας ακόμη και αυτό το βασικό αγαθό.
Την περασμένη εβδομάδα – σχεδόν μέσα στην απόλυτη σιωπή – ο πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Άγκυρας (13.000 μέλη) Αλή Καρακότς, κατηγόρησε την τουρκική κυβέρνηση ότι αποκρύπτει τα πραγματικά κρούσματα και θύματα της πανδημίας.
Η αποκάλυψη ήλθε όταν οι Τούρκοι γιατροί, που πλέον προειδοποιούν ότι τα νοσοκομεία ασφυκτιούν, διαπίστωσαν πως αυτά που ανακοινώνονται δεν έχουν καμία σχέση με τα δικά τους στοιχεία.
Με τα τέσσερα νοσοκομεία της Άγκυρας να έχουν γεμίσει, τον κόσμο να περιμένει στα σπίτια έως ότου βρεθεί κρεββάτι και νέες κλινικές να προστίθενται στη μάχη κατά του κορωνοϊού, οι γιατροί διαπίστωσαν ότι ο επίσημος ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων – περί τα 1.500 – είναι μικρότερος από τα κρούσματα που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι μόνο στην Άγκυρα.
«Μοιάζει σα να προσπαθούν να κρατήσουν τον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων κάτω από τα 1.000», είπε στο Μπλούμπεργκ ο Μπουλέντ Ναζίμ Γιλμάζ, γενικός γραμματέας της Τουρκικής Ιατρικής Ένωσης.
Στις 30 Αυγούστου ο επίσημος αριθμός ανέβηκε – κάπως! Ο υπουργός Υγείας ανακοίνωσε 1.549 στο εικοσιτετράωρο και 39 νεκρούς, παραδεχόμενος ότι ο αριθμός ανεβαίνει.
Επισήμως, ο συνολικός αριθμός κρουσμάτων είναι 267.064 και νεκρών (με διάγνωση κορωνοϊου κατόπιν τεστ) 6.284.
Την ίδια ώρα, και ο Σινάν Αντιγιαμάν, πρόεδρος της Τουρκικής Ιατρικής Ένωσης, υποστήριξε πως στην πραγματικότητα η πανδημία είναι εκτός ελέγχου. Σε συνέντευξή του στην τηλεόραση Ahval News, ο Αντιγιαμάν είπε πως η κυβέρνηση βιάστηκε να προχωρήσει σε άρση των περιοριστικών μέτρων την 1η Ιουνίου και πως αν ο υπουργός δεν μπορεί να κάνει κάτι, οφείλει να παραιτηθεί άμεσα. Προσθέτοντας ότι οι γιατροί αναγκάζονται να επιλέγουν ποιος θα μπει σε μονάδα εντατικής θεραπείας και ποιος όχι,.
Μάλιστα, ο Αντιγιαμάν έχει με επιστολή του ζητήσει συνάντηση με τον υπουργό Φαχρετίν Κότσα, υπογραμμίζοντας το επείγον του θέματος.
Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στα Άδανα, την Προύσα και το Ντιγιαρμπακίρ, δηλαδή σε όλη τη χώρα απ’ άκρου σε άκρο.
28 θάνατοι στη Μαλάτεια, 18 σε όλη τη χώρα!
Σε ανάλογες καταγγελίες προβαίνουν και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης, με στέλεχος του Καλού Κόμματος να αποκαλύπτει πως σε μία περίπτωση, όταν μόνο στη Μαλάτεια υπήρχαν 28 νεκροί, ανακοινώθηκαν μόλις 18 θάνατοι σε… όλη τη χώρα!
Οι ίδιοι οι γιατροί βρίσκονται πλέον στα όρια της εξάντλησης, πολλοί υποφέρουν από κατάθλιψη, εργάζονται ακατάπαυστα επί μήνες χωρίς να μπορούν να πάρουν λίγες μέρες άδειας και χωρίς να έχουν λάβει έστω και το επίδομα που η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί. Πολλοί σκέφτονται να παραιτηθούν, άλλοι το έχουν κάνει ήδη κυρίως λόγω έλλειψης μέσων προστασίας και άλλοι παίρνουν τον δρόμο για το εξωτερικό.
Μάλιστα, γιατροί που εργάζονται σε ιδιωτικά νοσοκομεία όλο και πιο συχνά αποκαλύπτουν τις συνομιλίες τους με συναδέλφους τους των δημοσίων νοσοκομείων. Όλοι τους φοβούνται την επιστροφή από επισκέψεις στην επαρχία, όπου πολλοί μετακινήθηκαν για να δουν τους συγγενείς τους και να λάβουν μέρος σε θρησκευτικές εκδηλώσεις.
Η Αγία Σοφία και ο κορωνοϊός
Οι γιατροί πιστεύουν πως είναι τώρα ορατές οι συνέπειες από την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, όταν χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώνονταν εκεί επί ημέρες για να πανηγυρίσουν ή να προσευχηθούν, χωρίς να κρατούν τα μέτρα ασφαλείας.
Ο Αντιγιαμάν μάλιστα καταγγέλλει πως το υπουργείο Υγείας δεν κάνει σωστές ιχνηλατήσεις μετά από τον εντοπισμό κρουσμάτων. «Με μηδέν τεστ θα έχεις μηδέν κρούσματα», είπε, προσθέτοντας πως το 10% – σε κάποιες περιοχές ακόμη και το 15% – των ασθενών χρειάζεται να νοσηλευτούν σε μονάδες εντατικής θεραπείας, όταν σε όλον τον κόσμο το ποσοστό είναι 1%.
Επιπλέον, όταν οι γιατροί αποφασίζουν πως κάποιος μπορεί να νοσηλευτεί στο σπίτι του, ουδείς γνωρίζει αν αυτοί οι άνθρωποι πειθαρχούν στην καραντίνα.
Οι καταγγελίες είχαν ήδη ξεκινήσει από τον περασμένο Απρίλιο, αλλά το καθεστώς από την αρχή ακολούθησε όλες τις κατασταλτικές μεθόδους, συλλαμβάνοντας όσους ανέβαζαν στα κοινωνικά δίκτυα «επικίνδυνα» μηνύματα.
Ήδη από τότε, βάσει των στοιχείων που είχαν συγκεντρώσει οι «Νιου Γιορκ Τάιμς», τα στοιχεία έδειχναν «πειραγμένα». Για παράδειγμα, σε ολόκληρη τη χώρα ανακοινώνονταν όσοι θάνατοι είχαν καταγραφεί μόνο στην Κωνσταντινούπολη. Και ήδη μεταξύ 9 Μαρτίου και 12 Απριλίου, οι θάνατοι στην Κωνσταντινούπολη είχαν αυξηθεί κατά 30% σε σχέση με άλλες χρονιές – ένα ιστορικό ρεκόρ, που καταρρίφθηκε τις αμέσως δύο επόμενες εβδομάδες, όταν οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 50%.
Δεν μπορούσε, βέβαια, να επιβεβαιώσει κανείς αν όλοι οι θάνατοι σχετίζονταν με τον κορωνοϊό, ωστόσο οι Αμερικανοί στατιστικολόγοι συνέκριναν τον αριθμό των θανάτων σε δέκα τουρκικές πόλεις με εκείνους των προηγούμενων τεσσάρων ετών και κατέληξαν ότι η αύξηση αυτή δεν μπορεί παρά να συνδέεται με την πανδημία.
Εθνικισμός και στην πανδημία
Την ίδια ώρα, η τουρκική κυβέρνηση δήλωνε πως έδρασε γρήγορα και αποτελεσματικά – ο πρώτος θάνατος ανακοινώθηκε στις 17 Μαρτίου – και ο ίδιος ο Ερντογάν, στις 18 Μαρτίου, μετά την ανακοίνωση του δεύτερου νεκρού, δήλωνε:
«Μαζί με τον λαό μας, αντιμετωπίσαμε την πρόκληση με ικανότητα και αποφασιστικότητα, όπως πάντα κάνουμε έναντι κάθε απειλής κατά της χώρας μας».
Η αλήθεια είναι πως άργησε να πάρει κάποια μέτρα φοβούμενος την απόλυτη οικονομική κατάρρευση, επιβάλλοντας περιοριστικά μέτρα μόνο στους άνω των 65 και στους κάτω των 20 ετών πολίτες.
Στις μεγάλες πόλεις η ζωή συνεχιζόταν για καιρό κανονικά, ενώ νέες μολύνσεις έφερναν οι προσκυνητές που επέστρεφαν από την Σαουδική Αραβία.
Αλλά η κυβερνητική προπαγάνδα συνέχιζε να παρουσιάζει την χώρα ως… covid free, καθώς στην Τουρκία με τον κορωνοϊό συνδέονται μόνο εκείνα τα θύματα που έχουν υποβληθεί σε τεστ.
Από την αρχή, η Τουρκική Ιατρική Ένωση, που αριθμεί 120.000 μέλη, ζήτησε περισσότερη διαφάνεια, ώστε να διευκολυνθούν και οι γιατροί στο έργο τους.
Και ο πρόεδρος Αντιγιαμάν είχε καταγγείλει ότι η επιστημονική επιτροπή δεν δημοσιοποιεί τις σκέψεις της, ενώ η κυβέρνηση δεν μοιράζεται τα στοιχεία με τους ιατρικούς συλλόγους – αν και πολλά μέλη τους έχουν μολυνθεί και νοσήσει και αρκετά έχουν χάσει την ζωή τους.
Την ίδια ώρα, η οικονομική κρίση βαθαίνει και λιγοστεύουν τα χρήματα που κατευθύνονται στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Οι δήμαρχοι προσπαθούν να βοηθήσουν όπως μπορούν και καθώς οι περισσότεροι ανήκουν στην αντιπολίτευση – συμπεριλαμβανομένων των δημάρχων Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας Εκρέμ Ιμάμογλου και Μανσούρ Γιαβάς – πιέζουν τον Ερντογάν για αποτελεσματικότερα μέτρα.
Από την άλλη πλευρά, ευδοκιμεί και κάθε είδους θεωρία συνωμοσίας, με πρώτη και καλύτερη αυτή που «έσπειρε» ο αρχηγός του κόμματος Ρεφάχ, ο Νεχμετίν Ερμπακάν, ο οποίος θεωρείται μέντορας του Ερντογάν και φέρεται να είπε ήδη από τον Μάρτιο:
«Αν και δεν έχουμε βέβαιες ενδείξεις, αυτός ο ιός εξυπηρετεί τον στόχο του σιωνισμού να μειωθεί ο πληθυσμός και να αποφευχθεί η αύξησή του»!
Στις 10 Μαρτίου, ο αρθρογράφος της Γενί Ακίτ, Αμπντουραχμάν Ντιλιπάκ, έγραψε πως πιθανόν το Ισραήλ να παρουσιάσει ένα εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, το οποίο όμως θα έχει μέσα κάποια… στειρωτική ουσία!
Κι’ όταν τελειώνουν με τους Εβραίους, επιστρέφουν στο Ισλάμ, διακηρύσσοντας ότι «ένας ιός δεν μπορεί ποτέ να διαδοθεί στον οίκο του Αλλάχ»! Και… «αν ο ιός μπορεί να διαδοθεί εκεί που πάμε για να διαβάσουμε το Κοράνι, τότε ας διαδοθεί»!
Δεν υπάρχουν χρήματα
«Η κυβέρνηση είναι σε απελπιστική κατάσταση», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Κεμάλ Κινιτζάρογλου, επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. «Δεν υπάρχουν χρήματα, αυτή είναι η αλήθεια».
Είναι μια αλήθεια που την γνωρίζουν όλοι, σε όλον τον κόσμο, καθώς η λίρα καταρρέει και ο Ερντογάν ξοδεύει χρήματα σε άχρηστες πολεμικές επιχειρήσεις στο Ιράκ, στη Συρία, στη Λιβύη, στα σύνορα Αζερμπαϊτζάν – Αρμενίας και βέβαια παριστάνοντας τον νταή στην Ανατολική Μεσόγειο και προσπαθώντας να καταπατήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Την ίδια ώρα, ο κόσμος πεθαίνει στα νοσοκομεία και οι γιατροί δεν λαμβάνουν καμιά απάντηση στις ερωτήσεις τους για το πώς είναι δυνατόν οι ίδιοι να κάνουν 1.000 διαγνώσεις την ημέρα μόνο στην Άγκυρα και δεν βλέπουν πουθενά δημοσιοποιημένα τα στοιχεία.
«Τους λέμε ότι πρέπει να μας εξηγήσουν αυτούς τους αντιφατικούς αριθμούς, αλλά δεν παίρνουμε καμιά απάντηση», είπε ο Δρ. Οσμάν Ελμπέκ.
Τύπος και γιατροί αυτολογοκρίνονται
Ένας άλλος γιατρός που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του, έκανε μια ακόμη αποκάλυψη:
«Αν κάποιος πεθάνει από κορωνοϊό αλλά το τελευταίο του τεστ ήταν αρνητικό, δεν γράφουμε ότι είχε κορωνοϊό. Ξέρουμε ότι δεν θα γίνει αποδεκτό και δεν θα μπορέσει να ταφεί. Έχουμε αρχίσει να αυτολογοκρινόμαστε»…
Ο εγκατεστημένος στη Γερμανία νευρολόγος Καγκχάν Κιζίλ, πάλι, υποστηρίζει πως αν η κυβέρνηση κρύβει τους πραγματικούς αριθμούς πιθανόν να πάρει κάποια μέτρα. Αν όμως έχει χάσει τον λογαριασμό, τότε η κατάσταση βρίσκεται εκτός ελέγχου.
Και σίγουρα είναι εκτός ελέγχου στις νοτιοανατολικές περιοχές όπου κατοικεί η κουρδική μειονότητα και όπου τα νοσοκομεία όλων των πόλεων είναι υπερπλήρη. Πολλοί αναγκάζονται να επιστρέψουν άπρακτοι στα σπίτια τους, με κίνδυνο να συνεχίσουν να μεταδίδουν την ασθένεια, καθώς στις περιοχές αυτές οικογένειες με μεγάλο αριθμό μελών μένουν στο ίδιο σπίτι.
Οι ανησυχητικές αυτές πληροφορίες δύσκολα φθάνουν στο ευρύ κοινό. Ο τουρκικός Τύπος απόλυτα ελεγχόμενος, πολλοί δημοσιογράφοι στη φυλακή και οι εφημερίδες στηρίζουν τον Ερντογάν. Όλοι θυμούνται ότι στις αρχές Μαρτίου η «Σαμπάχ» είχε… κηρύξει την Τουρκία «ελεύθερη ιού» και πρότυπο για τις υπόλοιπες χώρες, προβάλλοντας την βοήθεια που έστελνε ο Ερντογάν σε διάφορες χώρες.
Αφήνουν χωρίς νερό τη Βόρεια Συρία
Μια σκέτη υποκρισία, αφού αυτό το καλοκαίρι, εν μέσω πανδημίας και καύσωνα, ο Ερντογάν έκοψε για άλλη μια φορά την παροχή πόσιμου νερού στην επαρχία Χασακέχ στη Βόρεια Συρία, βάζοντας σε κίνδυνο εκατοντάδες χιλιάδες ζωές.
Στις 20 Αυγούστου, 89 ανθρωπιστικές οργανώσεις εξέδωσαν ανακοίνωση καταγγέλλοντας ότι μια εβδομάδα νωρίτερα η Τουρκία και οι Σουνίτες αντάρτες που πρόσκεινται σ’ αυτήν, έκοψαν πάλι την ροή νερού από τον υδροηλεκτρικό σταθμό Αλόκ που τροφοδοτεί την πόλη Ρας Αλ-Αϊν, κατεχόμενη από την Τουρκία από τον Οκτώβριο του 2019.
Ο συγκεκριμένος σταθμός τροφοδοτεί με πόσιμο νερό 800.000 κατοίκους της περιοχής, αλλά και πολλούς πρόσφυγες που έχουν φθάσει εκεί, καθώς και εκτοπισμένους και κρατούμενους στις φυλακές.
Από τον Οκτώβριο του 2019 αυτή ήταν η όγδοη διακοπή νερού στην περιοχή με ευθύνη της Τουρκίας. Μάλιστα, μετά από εκείνη την εισβολή το Αλόκ είχε πάψει την λειτουργία του και έκτοτε μερικώς μόνο έχουν αποκατασταθεί οι βλάβες στο δίκτυο.
Οι άνθρωποι δεν έχουν πια νερό να πιούν, αλλά ούτε και για να πλύνουν τα χέρια τους, καταφεύγοντας σε επικίνδυνες για την υγεία «λύσεις».
Στις υπό κουρδική διοίκηση περιοχές έχουν αναφερθεί πάνω από είκοσι νεκροί και περί τα 300 κρούσματα – αλλά ποιος μπορεί να πει ότι τα νούμερα είναι ακριβή;
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του London School of Economics, τα κρούσματα στη Βόρεια Συρία μπορεί να έχουν φθάσει και τα δύο εκατομμύρια στα τέλη Αυγούστου.
Οι μαρτυρίες από την Χασακέχ είναι δραματικές. Οι άνθρωποι αγωνίζονται να βρουν λίγο νερό, το πληρώνουν πανάκριβα, παραβιάζεται βασικό ανθρώπινο δικαίωμά τους.
Η αυτόνομη διοίκηση κατηγορεί την Τουρκία ότι εργαλειοποιεί το νερό σε όλες τις περιοχές που έχει υπό τον έλεγχό της. Και αυτό για να αφήσει χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα τις κουρδικές περιοχές. Και την ίδια ώρα συνεχίζει τις επιθέσεις κατά των Κούρδων.
Η Σινάμ Μοχάμεντ, εκπρόσωπος των ΗΠΑ στην αυτόνομη διοίκηση, δηλώνει ότι ζήτησαν επείγουσα συνάντηση με τους Αμερικανούς διπλωμάτες στην περιοχή, καλώντας την Ουάσιγκτον να ασκήσει την επιρροή της ώστε να σταματήσει το μαρτύριο του πληθυσμού. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 22 Αυγούστου, με τους Αμερικανούς να δεσμεύονται ότι θα συζητήσουν το θέμα με την Τουρκία και θα προσπαθήσουν να βρουν λύση.
Φυσικά, η Τουρκία αρνείται όλες τις κατηγορίες, καθώς οι Αμερικανοί – κυρίως ο Τζιμ Τζέφρι, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία – έχουν επανειλημμένα θέσει το ζήτημα. Συζητήσεις γίνονται, αλλά η Τουρκία δεν δέχεται την παρουσία στις συνομιλίες του Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης που ανήκει στην αυτόνομη διοίκηση.
Όσο για τη Ρωσία, που διαμεσολαβεί επίσης, δεν έχει καταφέρει (ή είναι απρόθυμη) να κάνει την Άγκυρα να αλλάξει στάση στο θέμα του νερού.
Έγκλημα κατά της ανθρωπότητας
Μικρή βοήθεια προσφέρει στους Κούρδους και ο Άσαντ, ενώ ούτε ο ΟΗΕ έχει καταφέρει κάτι, παρά το γεγονός ότι ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Οργανισμού στη Συρία, Μπασάρ Αλ Τζααφάρι, είπε σε τηλεφωνική συνομιλία του με τον γ.γ. Αντόνιο Γκουτιέρες ότι «η επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας που κόβει το νερό στην Χασακέχ, είναι έγκλημα πολέμου και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
Στις 19 Αυγούστου, η ροή του νερού επανήλθε, όταν η αυτόνομη διοίκηση έκοψε το ρεύμα στις ελεγχόμενες από τους Τούρκους περιοχές. Αλλά ο εκβιασμός με το βασικό αυτό αγαθό παραμένει ένα επαναλαμβανόμενο έγκλημα.
Η αλήθεια είναι ότι η Τουρκία συνεχίζει να χρησιμοποιεί το νερό ως όπλο, την ώρα που η διεθνής κοινότητα δεν κάνει τίποτε…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
