Εξαιρετικά πιθανή είναι μια νέα κλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας, σύμφωνα με τον βουλευτή Α’ Αθηνών της Ν.Δ. και Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, Άγγελο Συρίγο.
Μιλώντας στο thepresident.gr, ο κύριος Συρίγος προβλέπει, δε, πως ο κίνδυνος έντασης θα παραμείνει μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι εκλογικές διαδικασίες στις ΗΠΑ και συστήνει διαρκή εγρήγορση από ελληνικής πλευράς. Χαρακτηρίζει ως εκπεφρασμένη την πρόθεση των Τούρκων να προχωρήσουν σε διενέργεια ερευνών στην ανατολική Μεσόγειο σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας και υπογραμμίζει πως η Ελλάδα έχει διαμηνύσει ότι δεν θα δεχθεί οποιαδήποτε παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Παράλληλα, ο Καθηγητής απαντά πως θεωρεί απίθανη την εύρεση λύσης με την Τουρκία, καθώς, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δείξει τις προθέσεις του με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο.
Διευκρινίζει, επίσης, πως το μόνο κοινά αποδεκτό θέμα συζήτησης μεταξύ των δύο πλευρών είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Αναφορικά με το αν η κυβέρνηση είναι έτοιμη να διαχειριστεί μια νέα τουρκική ένταση σε συνδυασμό με δεύτερο κύμα κορωνοϊού, ο κύριος Συρίγος κάνει λόγο για δείγματα ετοιμότητας, που έχουν δοθεί ήδη και εκφράζει τη βεβαιότητα πως με τον ίδιο τρόπο θα χειριστούν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.
Συνέντευξη στην Ελένη Κριτσιδήμα
– Μετά την τουρκική πίεση στον Έβρο και το επεισόδιο με το Oruc Reis στο Καστελλόριζο, πόσο πιθανή θεωρείτε μια νέα πρόκληση από πλευράς Αγκυρας;
Παραμένει εξαιρετικά πιθανή νέα ένταση ή και κλιμάκωση για όλους τους επόμενους μήνες, έως και τις αμερικανικές εκλογές. Μάλιστα, αν δεν εκλεγεί ο Τραμπ αλλά ο αντιπαλός του Μπάιντεν, ο κίνδυνος παραμένει ισχυρός έως και την ανάληψη των καθηκόντων του νέου προέδρου στις 20 Ιανουαρίου 2021. Επομένως πρέπει να είμαστε διαρκώς σε εγρήγορση.
– Θεωρείτε πως θα είναι μεγαλύτερης έντασης από τις δύο προηγούμενες;
Εκπεφρασμένη πρόθεση των Τούρκων είναι να προχωρήσουν σε διενέργεια ερευνών στην ανατολική Μεσόγειο σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο πιστεύουν ότι αφ’ ενός θα κατοχυρώσουν δικά τους δικαιώματα και αφ’ ετέρου θα αμφισβητήσουν τα αντίστοιχα ελληνικά. Η Ελλάδα έχει διαμηνύσει ότι δεν θα δεχθεί οποιαδήποτε παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Άρα, θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο είναι διατεθειμένη η άλλη πλευρά να δοκιμάσει τις δικές μας προθέσεις σε αυτό το θέμα ή θα προτιμήσει πιο ειρηνικά μέσα.
– Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζεται πως με την Τουρκία το μόνο που μπορεί να συζητηθεί είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Συμφωνείτε πως μόνο αυτό το ζήτημα πρέπει να τεθεί επί τάπητος;
Πρόκειται για μια παλιά ελληνική θέση που ανάγεται στη δεκαετία 1970. Σωστότερο είναι σήμερα να μιλάμε για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό μπορεί να συζητηθεί, διότι αυτό είναι και το μόνο κοινά αποδεκτό θέμα μεταξύ των δύο πλευρών. Δεν μπορούμε να συζητάμε για κυριότητα ελληνικών νησιών ή για την ασφάλεια της χώρας που συνδέεται με την αποστρατιωτικοποίηση.
– Υπάρχει πιθανότητα να βρούμε λύση με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν;
Απειροελάχιστη πιθανότητα. Ο Ερντογάν έχει δείξει τις προθέσεις του με το τουρκολιβυκό μνημόνιο του Νοεμβρίου 2019. Με μία παράνομη διεθνή συμφωνία έφτασε να θεωρεί ότι είναι δικές του οι περιοχές νοτίως της Κρήτης. Είναι εξαιρετικά δύσκολο για μια χώρα που όχι μόνο υποστηρίζει αλλά βασίζει την πολιτική της σε τέτοιες θέσεις, να αποστεί από αυτές. Αυτό ισχύει και για χώρες που το δημοκρατικό πολίτευμα λειτουργεί κανονικά. Φανταστείτε πόσο πιο δύσκολο είναι κάτι τέτοιο για την Τουρκία του Ερντογάν που τείνει όλο και περισσότερο προς τη απολυταρχία.
– Η κυβέρνηση κατάφερε να αναδείξει σε διεθνές θέμα τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Φάνηκε, όμως, πως ο Τούρκος πρόεδρος δεν πτοήθηκε. Υπάρχει περιθώριο να την ξαναδούμε στην προηγούμενη μορφή της;
Είναι απίθανο να ξαναγίνει η Αγία Σοφία μουσείο, όσο παραμένει πρόεδρος της Τουρκίας ο Ερντογάν. Παρατηρούμε όμως και τις εξαιρετικά ήπιες τις αντιδράσεις της κεμαλικής αντιπολιτεύσεως. Η διαμαρτυρία τους σε γενικές γραμμές εντοπίζεται στο γεγονός ότι δεν τους προκάλεσαν στην πρώτη ισλαμική τελετή που έγινε μετά την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι γενικώς είναι δύσκολο και με μια επόμενη ηγεσία η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο. Η τουρκική κοινωνία έχει στραφεί προς το Ισλάμ.
– Πώς ερμηνεύετε την ανακοίνωση του Ερντογάν για την ορθόδοξη λειτουργία στην Παναγία Σουμελά;
Υπάρχει μια παλιά παροιμία που λέει “Θα σε κάψω Γιάννη μου, θα σ αλείψω λάδι”. Τέτοιου τύπου κινήσεις εντάσσονται στην προσπάθεια της Τουρκίας να δείξει πως παραμένει μια δήθεν ανεκτική χώρα απέναντι στο διαφορετικό.
– Κλείνοντας, εκτιμάτε πως η κυβέρνηση είναι έτοιμη να διαχειριστεί ένα δεύτερο και πιο ισχυρό κύμα κορωνοϊού παράλληλα με μια μεγάλη ελληνοτουρκική κρίση;
Η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει δείγματα ετοιμότητας και μάλιστα εξαιρετικά. Αντιμετώπισε τον τουρκικό αιφνιδιασμό στον Έβρο, τη σοβαρότατη υγειονομική κρίση και έπειτα την αιφνιδιαστική επιχείρηση της Τουρκίας με το Oruc Reis. Έχει αποδείξει πως κινείται με σοβαρότητα και επάρκεια. Εκτιμώ πως το ίδιο θα συμβεί και την επόμενη φορά.
